1-Toshkent ayollar gimnaziyasi – Toshkent shahridagi ayollar gimnaziyasi .

1-Toshkent ayollar gimnaziyasi
Turi Ayollar gimnaziyasi
Asos solinishi 1876-yil 1-oktabr
 
Gimnaziya binosining zamonaviy koʻrinishi

1876-yil 1-oktyabrda Toshkentda ayollar oʻquv markazi ochildi. 1877-yilda oʻquv muassasasi etti yillik qizlar gimnaziyasiga aylantirildi. Dastlab, gimnaziya shaxsiy kvartirada, 1879-yil 7-oktyabrdan esa Konstantinovskiy maydoniga (Kaufman maydoni) qaragan holda, u uchun qurilgan hukumat binosida joylashgan. 1879-yildan 1883-yilgacha gimnaziya binolari qurilishi muhandis E. P. Dubrovin, harbiy muhandis Yanchevskiy tomonidan ishlab chiqilgan[1]. Kapitan Beloxa qurilishni boshqargan.

Binolarni qurish uchun jami 230 ming rubl sarf qilingan. 1876-yilning noyabridan 1877-yilning martigacha talaba qizlar uchun yotoqxona qurishga 1200 rubl sarflandi. 1877-yil mart oyidan boshlab yotoqxonani Zaxarjevskaya va Zavikhoisko-Lyatskaya xonimlar boshqargan, 1883-yil avgustda yotoqxona gimnaziya binosida joylashgan va gimnaziya maʼmuriyati tasarrufida edi. 1906-yilda gimnaziya binosida joy yoʻqligi sababli yotoqxona xususiy sektorga koʻchirilgan, lekin talabalar uchun toʻlovlar yetarli emasligi va gʻaznadan subsidiyalar rad etilganligi sababli talabalar yotoqxonasi 1907-yilda yopildi[2]. Toshkent markazidagi taʼlim muassasalarida Shafoat cherkovi faoliyat koʻrsatgan va uning rektori protoyestr Grigoriy Britskiy uzoq vaqt davomida oʻrta maktab oʻquvchilari uchun dindan saboq bergan.

1877-yilda talabalar soni 108 ta, 1912-yilda esa 700 taga yetdi (jumladan 7% yahudiylar, 1% ga yaqin musulmonlar va 0,5% armanlar), sinflar soni 16 ta edi[2].

Gimnaziya gʻazna mablagʻlari (4753 rubl), zemstvo soʻmi (23350 rubl) va gimnaziyaning maxsus mablagʻlari (33014 rubl) hisobidan taʼmirlangan. Asosiy kutubxonada 10 ming dona kitob saqlangan[2].

Direktorlar

tahrir
  • Pyotr Morel Karlovixv (1886—1891)
  • Vasiliy Oshanin (1891—1906)
  • Dyankonov Mixail Fyodorovich (1906 – ?)

Bitiruvchilar

tahrir

Gimnaziyaning taniqli bitiruvchilari orasida birinchi qozoq ayol shifokori Gulsum Asfendiarova, SSSRda xizmat koʻrsatgan oʻqituvchi va Moskvadagi 684-sonli maktab direktori Mila Malkova, kinoaktrisa E. A. Kuzmina bor.

Manbalar

tahrir
  1. В.А. Нильсен. „У истоков современного градостроительства Узбекистана“. oldtashkent.com. Ташкент (1988). Qaraldi: 2023-yil 20-avgust.
  2. 2,0 2,1 2,2 „Ташкент (1865 - 1917). Средние учебные заведения“. oldtashkent.com. Qaraldi: 2023-yil 17-avgust.