9C18 „Kupol“ („Tube Arm“ — NATO tasnifiga koʻra) -Sovet va Rossiyaning 9K37 „Buk“ havo mudofaasi tizimini aniqlash va nishonni belgilash stansiyasi. 9C18 „Kupol“ nishonni aniqlash va belgilash stansiyasi bosh konstruktor A. P. Vetoshko (keyinchalik — Yu. P. Shchekotova) rahbarligida Oʻlchov asboblari ilmiy-tadqiqot institutida ishlab chiqarilgan.


Koʻrgazmada Buk-M1-2 kompleksining 9S18M1-2 nishonni aniqlash stantsiyasi МАКС-2005
9С18М1
Sinflanishi Oʻziyurar nishonlarni aniqlash stansiyasi
Ogʻirligi, t 35
Ekipaj, kishi. 3
Ishlab chiqaruvchi  SSSR Rossiya Oʻlchov asboblari ilmiy-tadqiqot instituti — Komintern nomidagi Novosibirsk zavodi
Baza, mm 4650
Klirens 450
9С18

9C18 „Kupol“ uch koordinatali kogerent impulsni aniqlash va nishonni belgilash stansiyasi hisoblanib, havo holati toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni 9C470 SAM 9K37 „Buk“ qoʻmondonlik postiga uzatish uchun moʻljallangan. Stansiya radio toʻlqinlarining santimetr diapazonida faoliyat yuritadi.

Ikki turdagi skanerlash: elektron va mexanik kabi turlarga boʻlinadi. Elektron skanerlash 30°, 40° va 55° balandlikdagi burchaklardagi nur tomonidan amalga oshiriladi. Mexanik skanerlash antennani azimutda aylantirish orqali amalga oshiriladi. Antenna gidravlik haydovchi yordamida aylanadi, elektr haydovchi yordamchi sifatida ishlatilgan. 9C18 nishonni aniqlash stansiyasi 110-120 km gacha boʻlgan masofadagi havo ob’ektlarini aniqlash va aniqlash imkoniyatiga ega deb qaraladi, shuningdek u past uchadigan nishonlarni aniqlash diapazoni (30 m gacha) 45 km gacha ekanligi aniqlangan[1]. Oʻrnatilgan koʻrish sektoriga va shovqin mavjudligiga qarab, stansiyaning koʻrish tezligi: 30° sektor koʻrinishida — 2,5..4,5 s, aylana koʻrinishida — 4,5..18 s. Bir koʻrib chiqish davri uchun 9C18 CP 9C470 ga telekod liniyasi orqali 75 tagacha tegni uzatadi[2].

Tarkibi

tahrir

9S18 „Kupol“ nishonni aniqlash tizmining bir qismi sifatida antenna posti mavjud boʻlib, u quyidagilardan iborat[2][3]:

  1. kesilgan parabolik profil shaklida reflektor;
  2. balandlik tekisligida elektron skanerlashni taʼminlaydigan toʻlqinli chiziq shaklida nurlantirish;
  3. uzatish moslamasi (quvvati 4,5 kVtgacha);
  4. qabul qiluvchi qurilma (shovqin koʻrsatkichi 8 dan oshmasligi kerak);
  5. aylanadigan qurilma;
  6. antennani oʻrnatilgan holatga keltirish uchun asboblar;
  7. boshqa tizimlar.

Xususiyatlari[3]

tahrir
Ogʻirligi, t: 28,5 dan oshmasligi kerak
Ekipaj, odamlar: 3
Stansiyani jangovar holatga oʻtkazish vaqti, min: 5 dan oshmasligi kerak
Kutish rejimidan jangovar rejimga oʻtish, s: 20 dan oshmasligi kerak
Havo nishonlarini aniqlash va aniqlash diapazoni, km: 110-120 gacha (30 m parvoz balandligida 45)
Joyni skanerlash
  • balandlikda: elektron (30° yoki 40° sektorda)
  • azimutda: mexanik (dumaloq yoki maʼlum bir sektorda) antennaning aylanishi (elektr yoki gidravlik haydovchi yordamida)
Kosmosni koʻrib chiqish tezligi
  • dumaloq koʻrinish bilan: 4,5 dan 18 gacha
  • 30° sektorda koʻrishda: 2,5 dan 4,5 gacha (4,5 soniya koʻrib chiqish muddati uchun 75 ball)
Maqsad koordinatalarini oʻlchashda ildiz oʻrtacha kvadrat xatolar.
  • azimut va balandlikda, yoy. minimum: 20' dan koʻp emas
  • diapazonda: 130 dan oshmasligi kerak,
Rezolyutsiya
  • diapazonda, m: 300 dan yomon emas,
  • azimut va balandlikda, gradus: 4°.
Shovqinga qarshi tizim
  • pulsdan pulsga tashuvchining chastotasini sozlash,
  • bir xil va avtomatik qabul qilish kanalidagi diapazon oraliqlarining oʻchirilishi,
  • Sinxron boʻlmagan impuls: chirp qiyaligini oʻzgartirish va diapazon boʻlimlarini boʻshatish.
Shovqin toʻsiqlarini oʻrnatishda qiruvchi samolyotni aniqlash masofasi (oʻz-oʻzidan va tashqi qoplama): kamida 50km.
Mahalliy ob’ektlar fonida va passiv aralashuvda nishonlarni oʻtkazish ehtimoli 0,5 kmdan kam emas.

„Ural“ samolyotga qarshi nishonni aniqlash raketa tizimi Chelyabinsk avtomobil tirkamalari mashinasozlik zavodi gʻildirakli yarim tirkamasi asosida

  • 9C18M1, 9C18M1-1 — 9K37M1 „Buk-M1“ havo mudofaasi tizimi uchun oʻzgartirilgan versiya hisoblanadi. 9K37M1 tarkibidagi boshqa transport vositalariga oʻxshash kuzatilgan shassi asosida yaratilgan. Rossiya Federatsiyasi Mudofaa vazirligining zirhli mashinalar bosh boshqarmasi tasnifiga koʻra, shassi „Object 567M“ (GM-567M) belgisiga ega. Asosiy farq, yangi shassiga qoʻshimcha ravishda, tekis fazali antennalar qatorining mavjudligi deb qaraladi[4].
  • 9C18M1-2 — 9K37M1-2 „Buk-M1-2“ havo mudofaasi tizimida foydalanish uchun 9S18M1 nishonni aniqlah tizimining modifikatsion versiyasi hisoblanadi.
  • Chelyabinsk avtomobil tirkamalari mashinasozlik zavodi gʻildirakli yarim tirkamasi asosida Ural havo mudofaasi tizimi uchun eksport versiyasi ishlab chiqilgan.
  • 9C117 — „Kupol-M2“ zenit-raketa tizimi 9K317 „Buk-M2“ („Ural“ ZRT) aniqlash va maqsadli belgilash stansiyasi. Seriyali ishlab chiqarilmagan.
  • 9C18M1-3 — 9K37M2 „Buk-M2E“ havo mudofaasi tizimida foydalanish uchun nishonni aniqlash tizimi 9C18M1-2 modifikatsiyasi deb qaraladi.
  • 9K37M2 „Buk-M2EK“ havo mudofaasi tizimida foydalanish uchun Minsk gʻildirakli traktorlar zavodi gʻildirakli shassisiga asoslangan eksport modifikatsiyasi hisoblanadi.

Manbalar

tahrir
  1. Vasiliy N. Ya., Gurinovich A. L., Zenitnie raketnie kompleksi, str. 242
  2. 2,0 2,1 Vasiliy N. Ya., Gurinovich A. L., Zenitnie raketnie kompleksi, str. 243
  3. 3,0 3,1 Vasiliy N. Ya., Gurinovich A. L., Zenitnie raketnie kompleksi, str. 244
  4. Vasiliy N. Ya., Gurinovich A. L., Zenitnie raketnie kompleksi, str. 247

Havolalar

tahrir