Abdus Sobhan
Mavlono Muhammad Abdus (bengalcha: মাওলানা মুহাম্মদ আব্দুস সুবহান; 1936-yil 19-fevral[1] — 2020-yil 14-fevral)[2] — bangladeshlik siyosatchi. Bangladesh Jamoati Islomiy Markaziy ishchi qoʻmitasining aʼzosi edi. 1991– va 2001-yillardagi saylovlarda Pabna-5 saylov okrugidan ikki marta deputat etib saylangan[3][4]. 1971-yilda Bangladesh ozodlik urushi paytida sodir etilgan urush jinoyatlari bilan aloqasi uchun sudga tortildi.
| Mavlono Muhammad Abdus Sobhan | |
|---|---|
| 5-Jatiya Sangsad, Pabna-5 aʼzosi | |
|
Mansab davri 1991 – 1995 | |
| Parlament | Jatiya Sangsad |
| 8-Jatiya Sangsad, Pabna-5 aʼzosi | |
|
Mansab davri 2001 – 2006 | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
1936-yil 19-fevral Sujanagar, Pabna |
| Vafoti |
14-fevral 2020-yil (83 yoshda) Dhaka Medical College Hospital |
| Fuqaroligi | Bangladesh |
| Millati | Bangladeshlik |
| Siyosiy partiyasi | Bangladesh Jamaat-e-Islami |
| Ota-onasi |
Munsi Nayeem Uddin Ahmad (otasi) Nurani Begum (onasi) |
| Kasbi | Siyosat |
| Mashhur ishlari | Islomiy siyosat & diniy shaxs |
| Dafn etilgan joyi | Pabna Sadar Arifpur qabristoni |
Biografiyasi va taʼlimi
tahrirAbdus Sobhon 1936-yil 19-fevralda[5][1] Pabna tumanining Sujanagar thanasidagi Mo‘minpara qishlog‘ida tug‘ilgan. Otasi Munshiy Nayim Uddin Ahmad islom olimi edi. 1965-yilda oilasi bilan Pabnadagi Gopalpur shahriga koʻchib oʻtib, u yerda doimiy yashadi[6]. Ramchandrapur maktabiga oʻqishga kirdi. Keyin Manixaat va Machpara boshlangʻich maktabida boshlangʻich taʼlimni tugatdi. 1941-yilda Ulat madrasasiga oʻqishga kirib, 1947-yilgacha oʻqishni tamomlagan. 1950-yilda olimlik sertifikatini oldi. 1952-yilda Sirajganj Alia madrasasida fozil ilmiy darajasini oldi. 1954-yilda shu madrasada imtiyozli ravishda komil ilmiy darajasini oldi va madrasa hay’atining birinchi sessiyasida 7-o‘rinni egalladi[6].
Mehnat faoliyati
tahrirOʻqituvchilik
tahrirFozil tahsilini tugatgach, Pabna Aliya madrasasiga ishga kiradi. Shundan soʻng Gopalchandra institutida, Arifpur Ulat katta madrasasida va Magura Baroriya Fozil madrasalarida dars bergan. O‘qituvchilik faoliyati 1952-yildan 1962-yilgacha 10 yil davom etgan[6].
Siyosat
tahrirAbdus Sobhon talabalik davridanoq siyosatda faol ishtirok etgan. Sharqiy Pokiston Jamiyat Talaba Arabiyaning Pabna tumani kotibi edi. 1951-yilda „Jamoat-i Islomiy“ga qoʻshildi va vaqt oʻtishi bilan Pabna tumani amiri etib tayinlandi. Bangladesh Jamoati Islomiy Markaziy Majlis-e-Sho‘ro markaziy ishchi qo‘mitasi va ijroiya qo‘mitasi aʼzosi bo‘lgan. Shuningdek, partiyaning Nayeb-e-Amiri edi[6].
Parlament aʼzosi
tahrir1962-yilda va yana 1965-yilda Sharqiy Pokiston Taʼsis Assambleyasi aʼzosi etib saylangan va oxirgi muddatda muxolifat yetakchisining birinchi oʻrinbosari vazifasida ishlagan[6]. 1991-yilda Pabna-5 saylov okrugidan „Jamoat“ deputatlar guruhi rahbari o‘rinbosari bo‘lib 47.31 foiz ovoz bilan deputatlikka saylangan[7]. 2001-yilda o‘z saylov okrugida 56,78 foiz ovozni qo‘lga kiritib, 4-partiyaviy alyansdan nomzod sifatida yana deputat etib saylandi[8]. 1996-yilda ayollarning bilim darajasini oshirish platformasida saylovoldi tashviqotini olib bordi[9].
Hibsga olinishi va sud
tahrirAbdus Sobhan 2012-yil 20-sentabrda Dakkadan Pabnaga ketayotganida Bangabandhu ko‘prigi hududida hibsga olingan. Keyinchalik, 2003-yilda qoʻzgʻatilgan ish boʻyicha unga qarshi order bergan sudga qatnashish uchun Pabna shahriga olib ketildi[10][11].
Hibsga olinganidan bir kun oʻtib, 1971-yilda Bangladesh ozodlik urushi paytida sodir etilgan insoniyatga qarshi jinoyatlarda ayblanib, Dakkadagi Xalqaro Jinoyat Tribunaliga (Bangladesh) keldi[12]. Xalqaro Jinoyatlar Tribunal-1 (ICT) 1971-yilda Abdus Sobhanga qarshi urush davridagi insoniyatga qarshi jinoyatlarda ayblangan to‘qqizta ayblovni ilgari surdi[13][14]. Sobhan oʻziga qoʻyilgan ayblovlarni rad etib, Tinchlik qoʻmitasida Pokiston kuchlariga qarshi Mukti Bahini uchun vositachi boʻlib xizmat qilganini daʼvo qildi[15].
Oʻlimi
tahrirSobhan 2020-yil 14-fevralda Dakka tibbiyot kolleji kasalxonasida 83 yoshida vafot etdi[2]. Ertasi kuni 15-fevralda Pabna Sadar Arifpur qabristoniga dafn qilindi[16].
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „Nation awaits disposal of four pending appeals | Daily Sun“. daily-sun. Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.[sayt ishlamaydi]
- ↑ 2,0 2,1 „bn:মানবতাবিরোধী অপরাধে মৃত্যুদণ্ডপ্রাপ্ত আব্দুস সুবহানের মৃত্যু“ (bn). Amader Shomoy (2020-yil 14-fevral). Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.
- ↑ „List of 5th Parliament Members“ (bn) (PDF). Jatiya Sangsad. 2023-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-aprel.
- ↑ „List of 8th Parliament Members“ (bn). Jatiya Sangsad. 2022-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-iyun.
- ↑ „bn:মাওলানা আব্দুস সুবহানের ইন্তিকাল“ (bn). Daily Naya Diganta. Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 „Chairman's Corner, Imam Gazzali Trust, Pabna, Bangladesh“. Imam Gazzali Trust. 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Electoral Area 72, Pabna-5 constituency, 1991“. Amar Desh. 2007-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Electoral Area 72, Pabna-5 constituency, 2001“. Amar Desh. 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ Shehabuddin, Elora. Reshaping the Holy: Democracy, Development, and Muslim Women in Bangladesh, 2, Columbia University Press, 2012 — 135-bet. ISBN 978-0231512558.
- ↑ „Jamaat leader Abdus Sobhan detained“. The Financial Express (2012-yil 21-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Jamaat leader Sobhan arrested“. Daily Sun (2014-yil 21-sentyabr). 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Next report against Abdus Sobhan on July 14“. Dhaka Tribune (2013-yil 14-iyun). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Charges framed against Jamaat leader Maulana Abdus Sobhan-trial start on Jan 28“. BdChronicle (2013-yil 31-dekabr). 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Charges pressed against Maulana Sobhan“. Dhaka Tribune (2013-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
- ↑ „Sobhan Trial: Tribunal rejects indictment review“. The Bangladesh Chronicle (2014-yil 27-mart). 2016-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-dekabr.
- ↑ „bn:জামায়াত নেতা আব্দুস সুবহানের দাফন সম্পন্ন“ (bn). The Daily Inqilab (2020-yil 15-fevral). Qaraldi: 2020-yil 16-fevral.