Abinsk

Krasnodar oʻlkasidagi shahar

Abinsk – Rossiyaning janubida, Krasnodar oʻlkasida joylashgan shahar. Abinsk shahar okrugining maʼmuriy markazi, bir vaqtda Abinsk shahar posyolkasi ham hisoblandi[1].

Abinsk

ruscha:Абинск
Shahar
Skyline of Abinsk
Abinsk
Bayroq
Abinsk
Gerb
44°52′00″N 38°10′00″E / 44.86667°N 38.16667°E / 44.86667; 38.16667
Mamlakat Rossiya
Oʻlka Krasnodar
Tuman Abinsk
Hukumat
 • mer Savelyev Aleksey Anatolyevich
Asos solingan 1863-yil
Ilk eslatilishi 1834-yil
Qachondan beri shahar 1963-yil
Markazi balandligi 41 m
Iqlim turi moʻtadil
Milliy tarkib ruslar, armanlar, ukrainlar, yunonlar
Etnoxoronim abinskliklar
Pochta indeks(lar)i 353320 — 353323
Abinsk xaritada
Abinsk
Abinsk

Etimologiyasi

tahrir

Nomii Abin gidronimidan kelib chiqqan boʻlib, oʻz navbatida qadimgi cherkes etnonimi abinga[2] bogʻliq. Gidronimning yana bir - abazcha: abna – „oʻrmon“ izohi bor[3].

Geografiyasi

tahrir

Azov-Kuban tekisligining janubiy qismida joylashgan.

Shahar Azov-Prikuban pasttekisligida, Abin daryos boʻyida joylashgan. Shahardan „Krasnodar – Novorossiysk“ avtomobil yoʻli oʻtadi. Krasnodargacha boʻlgan masofa – 80 km, Krimskgacha – 12 kmni tashkil etadi.

Shimoliy Kavkaz temir yoʻlining Abinsk temir yoʻl stantsiyasi mavjud [1] .

Iqlimi

tahrir

Abinsk iqlimi moʻtadil kontinental. Abinskda yozning boshlanishi may oyining 1-oʻn kunligiga toʻgʻri keladi. Yozda oʻrtacha havo harorati +25 ° C ga etadi, eng issiq oylarda u +35 ° C gacha koʻtariladi. Qish tez-tez ilishi bilan ajralib turadi. Abinskdagi qish dekabr oyining oxirgi besh kunidan boshlanadi. Abinskda kuz oylarida bu vaqt uchun harorat koʻpincha yuqori – +30 ° C gacha, bu kamida 8 oy davomida dam olish mavsumining davomiyligini belgilaydi. Yiliga 650 mm gacha yogʻingarchilik tushadi.

Tarixi

tahrir

1834-yilda Natuxay ovuli oʻrnida general-leytenant A. Velyaminov Abin istehkomi (Abin qal’asi) qurilishiga buyruq beradi.

Eng yuqori lavozimga koʻra, 1862-yil may oyining oxirida Natuxay tumanida Azov va Kuban kazak qoʻshinlaridan boʻlgan muhojirlar P. D. Babich qoʻmondonligidagi Adagum otryadining bevosita ishtirokida 11 ta yangi qishloq qurishni boshlaganlar. Ularning yarmi sobiq istehkomlar joylarida qurilgan: Varenikovsk, Gostagayevsk, Rayevsk, Novorossiysk, Neberdjayevsk, Krimsk kabilar edi.

Abinsk qishlogʻi 1863-yilda Azov kazaklari tomonidan tashkil etilgan[4]. Bu yerda dekabristlar A. Bestujev-Marlinskiy , A. Odoyevskiy, P. Kateninlar xizmat vazifasini bajarganlar. Qishloq Kuban viloyatining Temryuk departamenti tarkibiga kirgan.

1914-yildan 1919-yilgacha qishloqda otli temir yoʻllar tizimi ishlagan.

1962-yil 7-dekabrda qishloq ishchi posyolkasi maqomi va Abinsk nomini, 1963-yil 23-oktyabrda esa qishloq viloyatga boʻysunuvchi shahar maqomi va Abinsk nomini olgan[5].

Aholisi

tahrir
Milliy tarkibi

2010 -yilgi Butunrossiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra [6]:

Millatlar Soni Butun aholidan egallagan ulushi % da
ruslar 28 747 82,30%
armanlar 1864 5,34%
ukrainlar 715 2,05%
yunonlar 492 1,41%
tatarlar 396 1,13%
boshqa 892 2,55%
millati koʻrsatilmagan 1822 5,22%
jami 34 928 100,0%

Iqtisodiyoti

tahrir
  • Oziq-ovqat sanoati: oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash zavodi, qaymoq ishlab chiqarish sexi.
  • Qurilish materiallari ishlab chiqarish.
  • „Abinsk elektrometallurgiya zavodi“ MChJ.
  • Mebel fabrikasi
  • „NIVA“ gʻisht zavodi
  • Katta energetika okrugining (Novorossiysk va uning atrofi) elektr taʼminoti markazi 500 kV kuchlanishli Kubansk podstansiyasidir.

Mintaqada – don yetishtirish (asosan sholi), chorvachilik, parrandachilik (shu jumladan tuyaqush) rivojlangan; neft, simob konlaridan xom ashyo qazib olinadi.

Taʼlimi

tahrir
Maktabgacha taʼlimi
  • 1-sonli bolalar bogʻchasi
  • 2-sonli umumiy rivojlanish tipidagi „Kazachok“ bolalar bogʻchasi
  • 4-sonli umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 5-sonli „Ulibka“ umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 7-sonli umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 31-sonli umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 33-sonli umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 34-sonli „Zolotoy klyuchik“ rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
  • 39-sonli „Aistyonok“ birlashtirilgan turdagi bolalar bogʻchasi
  • 43-sonli umumiy rivojlanish tipidagi bolalar bogʻchasi
Oʻrta taʼlimi
  • 1-son umumiy oʻrta taʼlim maktabi
  • 2-sonli maxsus tuzatish umumiy taʼlim maktab-internati
  • 3-son umumiy oʻrta taʼlim maktabi
  • 4-son umumiy oʻrta taʼlim maktabi
  • 38-sonli umumtaʼlim maktabi
Boshlangʻich kasbiy taʼlim
  • Axtirsk „Profi Alliance“ texnik maktabi
Oʻrta kasb-hunar taʼlimi
  • Anapa sanoat kollejining filiali
Qoʻshimcha taʼlimi
  • „Viktoriya“ bolalar va oʻsmirlar sport maktabi
  • „Spartak“ bolalar va oʻsmirlar sport maktabi
  • „Yunost“ bolalar va oʻsmirlar sport maktabi
  • Bolalar uchun sanʼat va hunarmandchilik uyi
  • Bolalar musiqa maktabi
  • Bolalar badiiy maktabi
  • „Patriot“ maktabdan tashqari mashgʻulotlar markazi

Arxitektura, diqqatga sazovor joylari

tahrir
 
Ulugʻ Vatan urushi qahramonlariga atab qoʻyilgan yodgorlik

Abinsk yaqinida loy buloqlari, toqqa chiqadigan maydon, dolmenlar mavjud.

Boy dafnlarga ega boʻlgan Meotian qishlogʻi: zargarlik buyumlari, kulolchilik, qurollar va boshqalar.

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Bolshaya Rossiyskaya ensiklopediya: V 30 t. / Predsedatel nauch.-red. soveta Yu. S. Osipov. Otv. red S. L. Kraves. T. 1. A – Anketirovanie. – M.: Bolshaya Rossiyskaya ensiklopediya, 2005. – 766 s.: il.: kart.
  2. Поспелов 2008.
  3. Кумахов М. А.. Адыгская (черкесская) энциклопедия. Москва: ФОНД им. Б. Х. Акбашева, 2006. ISBN 5-99003-371-0. 
  4. „В. П. Пономарёв «Из истории основания станицы Абинской»“. 2013-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 27-noyabr.
  5. Азаренкова А.С., Бондарь И.Ю., Вёртышева Н.С.. Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.). Краснодар: Краснодарское книжное издательство, 1986 — 239-bet. 
  6. „Население по национальности и владению русским языком по муниципальным образованиям Краснодарского края“. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-iyun.

Havolalar

tahrir