Avtoelektron emissiya (tunnel, sovuq emissiya) – metallar va yarimoʻtkazgichlarda kuchli elektr maydoni taʼsiridagi elektron emissiya. Avtoelektron emissiya elektronlarning metall vakuum (yoki boshqa muhit) chegarasidagi potensial toʻsiqdan tunnel orqali oʻtishi natijasidir. Kuchli elektr maydoni bu toʻsiqning balandligi va qalinligini kamaytiradi. Metallarda Avtoelektron emissiya tok zichligi j Fauler–Nordxeym qonuni bilan aniqlanadi; Katta Avtoelektron emissiya toki olish uchun katod sirtida koʻplab ignasi-mon uchlar hosil qilinadi. Odatda, kuch-langanligi E=10^6 V/sm boʻlgan maydon hosil qilish ancha qiyinligi sababli, Avtoelektron emissiyani kuzatish uchun sirt egriligi katta boʻlgan kichik oʻlchamli (mikronning bir necha ulushida) ignasimon katoddan (mas, avtoelektron proyektorag) foydalaniladi.

Avtoelektron emissiya sovuq katodli har xil as-bob va qurilmalarda qoʻllanadi. Masalan, simobli oʻzgaruvchan tok (bir necha oʻn kA) toʻgʻrilagichlarida, kuchli tok kommuta-tori (ingitron)da, intensiv impuleli rentgen va yuqori chastotali nurlanishlar olish va hokazoda.

Avtoelektron emissiya (AEE) - qattiq jismdagi elektron tashqi maydon, masalan, elektr maydoni yoki lazer impulsi tomonidan yuqori energiya darajasiga qo'zg'atilganda paydo bo'ladigan elektron emissiya turi. Keyin hayajonlangan elektron qattiq jismdan chiqib ketishi mumkin, bu jarayonda yorug'lik fotoni chiqaradi.

AEE termal bo'lmagan emissiya jarayonidir, ya'ni elektronlarni qochish uchun yuqori haroratgacha qizdirish talab etilmaydi. Bu AEE ni xona haroratida yuqori oqimli elektron nurlarini ishlab chiqarishning istiqbolli usuliga aylantiradi, bu mikroelektronika, tibbiy tasvirlash va materiallarni qayta ishlash kabi turli xil sohalar uchun ishlatilishi mumkin.

AEE jarayoni odatda elektron emissiya oqimining keskin o'sishi bilan tavsiflanadi, chunki tashqi maydon kuchini oshiradi. Bu o'sish elektr maydonining qattiq jismdan qochish uchun elektronlar engib o'tishi kerak boʻlgan energiya to'sig'ini pasaytirganligi bilan bog'liq.

AEE jarayoni qattiq jismda bo'sh joylar, oraliq atomlar va don chegaralari kabi nuqsonlar mavjudligi bilan kuchaytirilishi mumkin. Ushbu nuqsonlar elektron emissiya uchun energiya to'sig'ini yanada pasaytirishi mumkin boʻlgan mahalliy elektr maydonlarini ta'minlashi mumkin.

AEE nisbatan yangi hodisa bo'lib, uning asosiy fizikasi hali to'liq tushunilmagan. Biroq, bu keng ko'lamli sohalarda katta yangiliklar qilish potentsialiga ega boʻlgan istiqbolli yo'nalishdir.

Avtoelektron emissiyaning ba'zi qo'llanilish sohalari:

Mikroelektronika: AEE xona haroratida yuqori oqimli elektron nurlarini yaratish uchun ishlatilishi mumkin, bu mikroelektronik qurilmalarni ishlab chiqarish uchun ishlatilishi mumkin.

Tibbiy tasvirlash: AEE biologik to'qimalarning yuqori aniqlikdagi tasvirlarini yaratish uchun ishlatilishi mumkin.

Materiallarni qayta ishlash: AEE yuqori aniqlikdagi materiallarni yo'q qilish uchun ishlatilishi mumkin, bu mikromashinalar va sirtni o'zgartirish kabi turli xil ilovalar uchun ishlatilishi mumkin.

Avtoelektron emissiya - bu keng ko'lamli sohalarda inqilob qilish potentsialiga ega boʻlgan istiqbolli yangi texnologiya. AEE jarayoni haqidagi tushunchamiz yaxshilanar ekan, kelajakda ushbu texnologiya uchun yanada ko'proq ilovalarni ko'rishni kutishimiz mumkin.