Ayfonografiya

Ayfonografiya (inglizcha: iPhoneography) mobilografiyaning bir boʻlimi boʻlib, bu funksiya birinchi boʻlib ixtiyoriy deb eʼlon qilingan qurilmalarda kamera funksiyalarining birinchi qismini taʼminlaydi. Nomidan koʻrinib turibdiki, 2007-yilda Apple iPhone paydo boʻlishi bilan birga paydo boʻldi^[1]^[2]. Tor maʼnoda ayfonografiya — bu smartfon, koʻpincha Apple iPhone bilan suratga olish sanʼati. Oddiy fotografiyadan farqli oʻlaroq, ayfonografiya oʻziga xos xususiyatlarga ega.

Ayfonografiyaning mohiyati shunchaki smartfon bilan suratga olish emas, balki mobil qurilmaning oʻzida dasturiy vositalar yordamida fotosuratlarni majburiy badiiy ishlov berishdir.

Ushbu turdagi fotosuratlar muxlislari soni doimiy ravishda oʻsib bormoqda. Ular oʻz asarlarini fotoxosting saytlariga yuklaydi va internet orqali sotadi. Fotosuratchilar koʻrgazmalar va mahorat darslarida qatnashadilar.

Mobil telefon bilan suratga olishda koʻplab nuanslar va talablar mavjud, ammo toʻliq kameralarda boʻlgan juda foydali xususiyatlar (masalan, almashtiriladigan linzalar, tezkor optika, qoʻlda fokus) yetishmayapti.

Ayfonografiya anʼanaviy qurilmalar bilan suratga olishdan koʻra mobilroq va telefon bilan yaxshi suratga olish kamtarona kamera sigʻimlari tufayli qiyinroq.

Yaqin vaqtgacha ayfonografiya ishlari faqat iOS qurilmasi yordamida yaratilgan fotosuratlar sifatida taʼriflangan boʻlsa, endilikda ushbu mobil operatsion tizimlar uchun ilovalar va fotoxizmatlarning umumiyligi tufayli Android smartfoni yordamida yaratilgan suratlar ham ayfonografiya chegarasiga kiradi. (Bu ilovalar birinchi marta iOS qurilmalari uchun paydo boʻlgan, shuning uchun „ayfonografiya“ deya nomlanadi).

Ayfonografiya tarixi

Ayfonografiya 2007-yilda 2 megapikselli kamerali birinchi avlod Apple iPhone taqdimoti bilan birga keldi.

Bundan tashqari, ushbu fotografiya usuli tezda mashhurlikka erisha boshladi. Keyinchalik Apple iPhone kamerasining ruxsati va tasvir sifati jihatidan yaxshilanishi bilan professional fotograflar bu sohaga faol qiziqish bildirishdi va iPhone fotografiyasining qadrini taniy boshladilar^[3]^[4]^[5]. Xususan, serialni yaratgan taniqli fotograf Deymon Vinter Afgʻonistondagi janglarni hipstomatik suratga olgani uchun^[6] mukofotlarga sazovor boʻlgan^[7]. Mashhur The New York Times nashri shu mavzuda bir qator xabarlarni chop etdi^[8].

Internetda ayfonografiya muxlislari jamoalari bor edi, ular uni faol ravishda qiziqtira boshladilar va ommalashtira boshladilar.

2010-yilda Instagramning chiqarilishi bilan yoʻnalish yanada ijtimoiy boʻldi. Odamlarga dastur oynasidan chiqmasdan tezda yangi fotosuratlar yaratish, keyin oddiy effektlarni qoʻllash va ularni Internetga joylashtirish imkoniyati berildi. Instagramning mashhurligi oshgani sayin, ayfonografiya ham mashhur boʻldi.

„Kungaboqar“

Ayfonografiya shu qadar mashhur boʻldiki, u taʼlim muassasalarida fan sifatida oʻrganila boshlandi. Shunday qilib, London kolleji talabalarga yangi kurs — ayfonografiya yoki iPhone yordamida qanday qilib professional suratga olishni oʻrganishni taklif qilgan dunyodagi birinchi taʼlim muassasasiga aylandi. Londonning Kensington va Chelsi kollejlaridagi yangi kurs oʻqituvchilari smartfonlarning asosiy afzalligi haqida „Har doim siz bilan birga boʻlgan kamera“ deb aytishadi. Ular professional fotografiya uskunalariga nisbatan yengil, arzon va ulardan foydalanish oson. Biz faqat oʻrganishimiz kerak. Ayfonografiyani alohida mavzuga ajratish gʻoyasi 25 yillik tajribaga ega professional fotograf Richard Greyga keldi. Uning soʻzlariga koʻra, oʻquvchilar iPhoneʼdan foydalanish, qoʻngʻiroq qilish va internetga kirishdan tashqari, qiziqarli suratlar yaratishingiz mumkinligiga shubha ham qilmaydi.

London ayfonografiya markazi deb ataladi. 2011-yil oxirida u yerda Acquire Gallery-da Pixel This koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi, unda ishtirok etish bepul edi va gʻoliblar sovgʻalar oldilar.

Keyinchalik, Android mobil operatsion tizimi uchun ilovalarning versiyalari eʼlon qilindi (bu operatsion tizim dunyodagi eng keng tarqalganlaridan biri boʻlgani sababli, ancha arzon qurilmalarga ega boʻlgan koʻplab odamlar fotografiyaning ushbu yoʻnalishiga qoʻshilishi mumkin).

Har qanday sanʼat singari, ayfonografiya xalqaro miqyosda boʻlib, chegara va chegaralarni bilmaydi, shuning uchun dunyoning koʻplab mamlakatlarida mahalliy jamoalar va muxlislar guruhlari paydo boʻldi, ular uni oʻz mamlakatlarida tobora koʻproq tarqatmoqda.

Xususiyatlari

faqat smartfon orqali olingan fotosuratlar
faqat smartfonda qayta ishlangan fotosuratlar
yorqinlik/kontrast oʻzgardi
fotosuratga filtrlar va effektlar qoʻllanadi
ramka qoʻshish mumkin
turli xil mobil dasturlardan, hatto bir vaqtning oʻzida bir nechta ilovalardan foydalanishingiz mumkin
tasvirlar koʻpincha kvadrat shaklida boʻladi

Manbalar

↑ „Архивированная копия“. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 19-mart.„Архивированная копия“. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 19-mart.
↑ Goldsworthy, Sophie. The Rough Guide to Digital Photography. Andoza:Нп3, 2011 — 187-bet. ISBN 978-1405381178.
↑ Evans, Glyn „iphoneography“. 2013-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.
↑ Fitz-Gerald, Nicki „iphoneographycentral“. 2013-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.
↑ Yawnick, Marty „Life in Lofi: Iphoneography“. 2012-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.
↑ „Between Firefights, Jokes, Sweat and Tedium“. 2017-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.
↑ iPhoneography? Andoza:Недоступная ссылка, included a Pulitzer Prize
↑ „The Fluid Human Dance That Is Grand Central“. 2017-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.

Havolalar

Марина Пурим. „Айфонография – снимаем подлинные шедевры на камеру iPhone“. АиФ (2011-yil 28-iyul). Qaraldi: 2014-yil 22-fevral.
Елена Балаева. „Айфонография как наука“. Радио «Голос России» (2012-yil 12-fevral). Qaraldi: 2014-yil 22-fevral.^{[sayt ishlamaydi]}
Pervoe soobщestvo ayfonografii v Rossii (Wayback Machine saytida 2022-06-26 sanasida arxivlangan)
Uroki, soveti, novosti iz mira ayfonografii na iGraphy
Odno iz soobщestv ayfonografii v sotsialnoy seti Facebook
Konkursi ayfonografii na iGuides
Zabavnaya ayfonografiya ot Broka Devisa

[The_Art_of_Iphoneography-1] „Архивированная копия“. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 19-mart.„Архивированная копия“. 2012-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 19-mart.

[The_Rough_Guide_to_Digital_Photography-2] Goldsworthy, Sophie. The Rough Guide to Digital Photography. Andoza:Нп3, 2011 — 187-bet. ISBN 978-1405381178.

[iphoneography.com-3] Evans, Glyn „iphoneography“. 2013-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.

[iphoneographycentral-4] Fitz-Gerald, Nicki „iphoneographycentral“. 2013-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.

[Life_in_Lofi:_Iphoneography-5] Yawnick, Marty „Life in Lofi: Iphoneography“. 2012-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-iyun.

[6] „Between Firefights, Jokes, Sweat and Tedium“. 2017-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.

[7] Phoneography? Andoza:Недоступная ссылка, included a Pulitzer Prize

[ReferenceA-8] „The Fluid Human Dance That Is Grand Central“. 2017-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 29-sentyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]