Az-Zubayr koni (arabcha: حقل الزبير) Iroq janubida, Basra gʻarbida joylashgan neft koni. Bu dunyodagi eng yirik konlardan biri boʻlib, 1949-yilda Iroq Petroleum kompaniyasining hamkori Basrah Petroleum Company tomonidan kashf etilgan. Kon 4,5 milliard barrel (~{{Expression error: Unrecognized punctuation character "[".|Expression error: Unrecognized punctuation character "[".|2}} t) tasdiqlangan zahiraga ega. Hozirda kuniga 195 thousand barrels per day (31.0×10^3 m3/d) ishlab chiqarailmoqda. Keyingi yillarda konni kengaytirish dasturiga koʻra, ishlab chiqarish darajasi kuniga 1.125 million barrels per day (178.9×10^3 m3/d) yetishi kutilmoqda[1].

Az-Zubayr koni
Ishlab chiqarish
Hududdagi hisoblangan neft hajmi 4 500 million barrel (~{{Expression error: Unrecognized punctuation character "[".|Expression error: Unrecognized punctuation character "[".|2}} t)

Rivojlanish shartnomasi Eni (32,81%) boshchiligidagi Occidental Petroleum Corporation (23,44%), Korea Gas Corporation (18,75%) va Iroqning Missan Oil Company (25%) konsorsiumiga topshirilgan[2].

Saraton xavfi

tahrir

Neft qazib olishdagi qoʻshimcha mahsulot boʻlgan gaz ochiq havoda yondiriladi. Bu esa saraton keltirib chqiaruvchi ifloslantiruvchi moddalarni ishlab chiqaradi. Iroq qonunchiligi odamlar uylaridan 10 kmdan kam masofada gaz yoqishni taqiqlaydi. Biroq BBC 2022-yilda gaz odamlar uylaridan 350 metr masofada yondirilganini aniqlagan. Iroq Sogʻliqni saqlash vazirligi tomonidan sizdirilgan hisobotda aytilishicha, Basrada 2015 va 2018-yillar oraligʻida saraton kasalligining 20% oʻsishiga havo ifloslanishi sabab boʻlgan[3]. Shundan soʻng, Iroq Sogʻliqni saqlash vazirligi oʻz xodimlariga sogʻliqqa yetkazilgan zarar haqida gapirishni taqiqladi[3]. Iroq atrof-muhitni muhofaza qilish vaziri Jasem al-Falaxiy keyinchalik „neft ishlab chiqarishning ifloslanishi mahalliy saraton kasalligi koʻpayishining asosiy sababi“ ekanligini tan oldi. Jabrlangan mahalliy aholining hech biri tovon pulini olmagan[4].

Manbalar

tahrir
  1. „Eni Consortium to Redevelop Zubair Field in Iraq“. RIGZONE (2010-yil 22-yanvar). Qaraldi: 2010-yil 24-yanvar.
  2. Eni (2010-yil 22-yanvar). „Eni, Occidental Petroleum and KOGAS sign the technical service contract with Iraq's South Oil Company and Missan Oil Company to redevelop Zubair field“. Press-reliz. 10-iyul 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2010-yil 24-yanvar.
  3. 3,0 3,1 BP in oil field where ‘cancer is rife’, By Jess Kelly, Owen Pinnell & Esme Stallard, 30 September, BBC
  4. Iraqi minister admits gas flaring cancer link, 17 October, BBC