Bakar III

Bakar Vaxtongivich
Asl Ismi: ბაქარი
Gruziya qiroli
Mansab davri 1719-yil (Iyessen ismi ostida)
Vorisi	Vaxtang VI
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	7.4.1699
Vafoti	1.2.1750 Moskva shahri
Bolalari	Dmitiriy, Stepan, Lion va Yelizaveta
Ota-onasi	Rusudan
Otasi	Vaxtang
Dini	Xiristian, Plovaslav masxabi
Imzosi

Bakar Vaxtangovich Bagration-gruzin (Shoh-Navaz IV, Ibrohim Posho) (1699 -yil 7-aprel / 1700-yil - 1750 -yil 1- fevral, Moskva) - Bagration sulolasidan Kartli qiroli (1716-yildan 1719-yilgacha hukmronlik qilgan), gruzin siyosiy va jamoat arbobi., umumiy rus xizmati leytenanti unvoni sohibi.

Biografiya

U Kartli qiroli Vaxtang VI ning birinchi turmushidan bo'lgan to'ng'ich o'g'li edi. U umrining ilk yillarini vatanda, taxt uchun kurashda otasiga yordam berib oʻtkazdi. Darhaqiqat, Kartli 1716-1719-yillarda otasi yoʻqligi paytlarida, ba’zi ma’lumotlarga koʻra, forslar tomonidan asirga olingan Shoh-Navoz III nomi bilan hukmronlik qilgan.

1719-yilda Vaxtang Forsdan qaytib keldi va 1722-yilgacha ya'ni Fors shohi Kartlini Kaxetiya Konstantinga topshirgunga qadar Bakar bilan birgalikda Gruziyani boshqardi. Taxt uchun muvaffaqiyatsiz kurashlaridan so'ng Vaxtang va Bakar taxminan 1724-yilda Rossiyaga jo'nab ketishdi. Rossiyaga borganlaridan keyin Moskvadagi Gruziya koloniyasiga joylashdi.

Gruziyaga qaytib kelolmagani uchun u Rossiya fuqaroligini qabul qildi. 1729-yil 30-noyabrda general-leytenant unvoni bilan Moskvadagi artilleriya boshqarmasi va okrugda joylashgan soʻnggi artilleriya guruhlari boshligʻi etib tayinlandi. U bir vaqtning o'zida ham diplomatik xizmat faoliyatlarinini ham olib borgan.

Ikki marta, 1736 va 1742-yillarda u Rossiya hukumatining tog'lilar va kabardiyaliklar bilan siyosiy aloqalar bo'yicha maxfiy topshiriqlari bilan Astraxan bilan Kizlyarga xizmat safarlarida bo'lgan hamda 1743-yildan keyin esa deyarli umuman boshqa xizmat safarida bo'lmay Moskvada bo'lgan.

Bakar gruzin tipografiyasini tiklashda faol ishtirok etadi. Taxminan 1740-yilda u Moskva yaqinidagi Vsesvyatskiy qishlog'idagi uyida gruzin cherkov kitoblari bosmaxonasini ochadi, unda 1743-yilda uning tashabbusi bilan u tarjima qilgan to'liq Gruzin Injili bosmadan bosiib chiqaldi, u hozir Bakara Injil deb nomlanadi, shuningdek, ko'plab boshqa turli cherkov kitoblari ham nashrdan chiqarilgan.

Bakra rus olimlari bilan yaqindan aloqada bo'lgan (V. N. Tatishchev , J. De Lisle), Gruziya tarixi haqida ma'lumot berdi.

1749-yilda Bakar o'z iltimosiga binoan xizmat vazifasini tark etdi va oilasi bilan birga Gruziyaga qaytmoqchi bo'ladi, ammo to'satdan kasal bo'lib qolgan va Moskvada vafot etdi. U Donskoy monastirining Sretenskiy cherkovida dafn etilgan. Uning rafiqasi Anna Georgievna va ukasi Jorj ham u yerda dafn etilgan.

Rossiyada Bakra mulklari merosxo'rlari uning rafiqasi malika Anna Georgievna va ikki o'g'li, Gruziya knyazlari: Aleksandr va Leonga qolishadi

Oila

U Anna Georgievna (1706-18.02.1780) bilan turmush qurgan, tug'ilgan malika Eristova, shahzoda Jorj Eristavi-Aragvaning qizi (†1723).

Bolalari:

• Aleksandr (1726-1791)
• Dmitriy (1727-1745)
• Stepan (1729-1744)
• Leon (1739-1763)
• Elizabet (1712? — 1786), Shahzoda Nikolay Ivanovich Odoevskiyning xotini, Shahzoda I. o'g'li.V.Odoevskiy.

Uning katta o'g'li Tsarevich Aleksandr Bakarovich Mariya Kantemirga sovchi qo'ygan, lekin rad javobi olinadi; Shahzoda Ad Menshikovning nabirasi bilan turmush qurgan va o'sha davrdagi taniqli zodagonlar bilan nikoh ittifoqlarini tuzgan. 1724-yilda Bakar Vaxtangovich mulklariga Lyskovo qishlog'i qo'shib berildi, keyinchalik esa uning avlodlari meros aylanib qolgan. Lyskovsky mulk egallashga muvaffaq bo'lgan katta o'g'li Jorj gruzin (Gruziya Shahzoda, "Volga podshosi", Nijniy Novgorod zodagoni rahbari, Nijniy Novgorod militsiya 1812-yil rahbari, yer Makariev yarmarkasi egasi) tomonidan egalik qiladi. 1786-yildan 1852-yilgacha, keyin kinyaz qizi mulklarni boshqaradi. Gruziya - Anna Georgiyevna Tolstaya, Shahzoda Gruziya singlisi — Darya Aleksandrovna, Trubetskaya nikoh, decembrist Sergey Petrovich Trubetskogo onasi Nijniy Novgorod yashaganligi manbalarda uchraydi.

Eng xotirjam knyaz deya nom olgan Georgiy Aleksandrovich, uning o'g'li - Jon; onasi Daria Aleksandrovna (keksa Menshikova, podshoh Pyotr I sherigining nabirasi) va singlisi Daria Aleksandrovna (uylangan, Trubetskaya, dekabristning onasi) Liskov shahridagi Transfiguratsiya sobori oilaviy qabriga dafn etilgan. Bu qabriston Nijniy Novgorod viloyatida joylashgan edi.

Adabiyotlar

• Н. А. Бердзенишвили, В. Д. Дондуа, М. К. Думбадзе, Г. А. Меликишвили, Ш. А. Месхиа „§ 3.Оживление связей с Россией“, . История Грузии с древнейших времён до 60-х годов XIX века (учебное пособие). Тбилиси: Издательство учебно-педагогической литературы, 1962. 
• Бажутина Т. Д., Тихонов И. С.. Церковно-государственный аспект жизни и деятельности представителей грузинской колонии в Москве, упокоенных в некрополе Донского монастыря. 
• Россия – Грузия. Диалог культур: Сборник статей по материалам конференции 2013 года и научных чтений 2014 года, посвященных памяти Давида Ильича Арсенишвили.. М.: Музей им. Андрея Рублева, 2015 — 145-bet.  (Wayback Machine saytida 2016-12-20 sanasida arxivlangan) Архивная копия от 20 декабря 2016 на Wayback Machine
• Бутков П. Г.. Материалы для новой истории Кавказа, с 1722 по 1803 год, СПб., 1869. 
• «Histoire de la Géorgie» par M. Brosset, 2-е partie, 1-er livraison. СПб. 1856 г.
• «Дело существ. в Тифлисе комиссии для рассмотрения грузинских и имеретинских документов, 1830—1845 гг.» (хран. в библ. Г. Ф. Штендмана), стр. 96 и 118.
• Архив СПб. артилл. истор. музея.
• П. Баранов. «Опись архива Правит. Сената».
• Словари: Плюшара и Андреевского
• Бакар // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Бакар Вахтангович // Русский биографический словарь : в 25 томах. — СПб.—М., 1896—1918.

Manbalar

• Снегуров „История пребывания и места поселения грузин в Москве“ (Ruscha).
• „Генеалогическая база знаний“.
• Журнал Московской Патриархии. „Храм во имя Всех Святых в селе Всехсвятском“. (недоступная ссылка)
• Квеквескири Зураби. „Грузинская память на русской земле“. 2016-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-may.
• Павел Густерин. „Грузинская диаспора в Москве в XVII–XIX веках“. 2016-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-may.
• В. В. Краснов, А. А. Давыдова. „К вопросу о времени преобразования села Лысково в усадебное поселение“.
• А. Шабашов. „Село Рожественское“.
• „Архив царевичей и князей Грузинских“. 2021-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-may.