Vikipediya

Barbara Jordan

Barbara Charline Jordan (1936-yil 21-fevral — 1996-yil 17-yanvar) amerikalik huquqshunos, oʻqituvchi va Fuqarolik huquqlari harakati yetakchisi boʻlgan siyosatchi edi[1]. U qayta qurishdan keyin Texas Senatiga saylangan birinchi afro-amerikalik va Amerika Qoʻshma Shtatlari Vakillar palatasiga saylangan birinchi janubiy afro-amerikalik ayol edi[2]. Jordan Richard Niksonga qarshi impichment jarayoni paytida Vakillar palatasining sudyalar qoʻmitasi tinglovlarida oʻzining maʼnoli ochilish bayonoti bilan mashhur edi[3]. 1976-yilda u Demokratik partiyaning milliy konventsiyasida nutq soʻzlagan birinchi afro-amerikalik va birinchi ayol boʻldi. U boshqa koʻplab mukofotlar qatorida Prezidentning „Ozodlik“ medali bilan taqdirlangan. U Texas shtati qabristoniga dafn etilgan birinchi afro-amerikalik ayol edi[4][5]. Jordan AQSh Immigratsiya islohoti komissiyasi raisi sifatidagi faoliyati bilan ham tanilgan.

Barbara Jordan
Texasning 18-okrugidan AQSh Vakillar Palatasi a'zosi
Mansab davri
1973-yil 3-yanvar – 1979-yil 3-yanvar
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Barbara Charline Jordan

1936-yil 21-fevral
Xyuston, Texas, AQSh
Vafoti 1996-yil 17-yanvar (59 yosh)
Ostin, Texas, AQSh
Siyosiy partiyasi Demokratik
Taʼlim

Janubiy Texas universiteti (BA)

Boston universiteti (LLB)

Yoshligi

tahrir

Barbara Charline Jordan Xyustonda, Texasning beshinchi okrugida tugʻilgan. Uning bolaligi cherkov hayotiga qaratilgan. Jordanning onasi cherkovda oʻqituvchi boʻlgan Arlyne Patten Jordan edi[6] va otasi Benjamin Jordan, baptist voiz edi. Onasi orqali Jordan Jim Crow davrida qora Texasliklarning saylov huquqidan mahrum qilinishidan oldin Texas Vakillar Palatasining soʻnggi afro-amerikalik aʼzolaridan biri boʻlgan Edward Pattonning nevarasi edi. Barbara Jordan uchta farzandning eng kichigi edi. Jordan Roberson boshlangʻich maktabida oʻqigan. U 1952-yilda Phillis Wheatley oʻrta maktabini imtiyozli diplom bilan tugatganlar qatorida boʻlgan[7].

Siyosiy martabasi

tahrir
 
Barbara Jordan 1976-yilgi Demokratik Milliy Konventsiya oldidan asosiy nutq soʻzladi

Jordan 1962 va 1964-yillarda Texas Vakillar palatasi uchun saylovoldi kampaniyasini muvaffaqiyatsiz yakunladi[8]. U 1966-yilda Texas Senatida oʻrinni egallab, 1883-yildan beri Texasdagi birinchi afro-amerikalik shtat senatori va bu organda xizmat qilgan birinchi qora tanli ayol boʻldi. 1968-yilda Texas Senatida toʻliq muddatga qayta saylandi, u 1972-yilgacha xizmat qildi. U shtat senatining vaqtinchalik prezidenti lavozimini egallagan birinchi afro-amerikalik ayol boʻldi va bir kun, 1972-yil 10-iyunda Texas gubernatori vazifasini bajaruvchi sifatida ishladi[9][10].Jordan shtat gubernatori lavozimini egallagan birinchi afro-amerikalik ayol edi[11]. Texas qonunchilik palatasidagi faoliyati davomida Jordan 70 ga yaqin qonun loyihasiga homiylik qilgan yoki homiylik qilgan[12].

1972-yilda u AQSh Kongressining Vakillar palatasiga aʼzo boʻlib saylandi, bu palatada Texas shtatidan vakillik qilish uchun oʻz huquqi bilan saylangan birinchi ayol. U sobiq prezident Lindon B. Johnsondan keng koʻlamli yordam oldi va unga Vakillar Palatasining Adliya qoʻmitasidagi oʻrnini egallashga yordam berdi. 1974-yilda u Vakillar palatasi Adliya qoʻmitasi oldida Johnsonning vorisi boʻlgan prezident Richard Nixonning impichmentini qoʻllab-quvvatlagan televideniye orqali taʼsirchan nutq soʻzladi[13]. 1975-yilda u AQSh Kongressi Vakillar Palatasining oʻsha paytdagi spikeri Carl Albert tomonidan Demokratik boshqaruv va siyosat qoʻmitasiga tayinlangan.

Shaxsiy hayoti

tahrir

AQSh Milliy arxivi Barbara Jordanni Kongressdagi birinchi LGBTQ+ ayol sifatida taʼrifladi[14]. Jordanning taxminan yigirma yillik sherigi 1960-yillarning oxirida Jordan bilan lagerda uchrashgan pedagogik psixolog Nancy Earl edi[15]. Earl vaqti-vaqti bilan Jordan uchun nutq muallifi boʻlgan[16] va keyinchalik 1973-yilda koʻp sklerozga chalinganida unga gʻamxoʻrlik qilgan[17]. Jordanning Xyuston Chronicle nekrologida Earl oʻzining „uzoq yillik hamrohi“ deb taʼriflangan boʻlsa[18] va boshqa manbalar Earl Jordanning bir jinsli sherigi ekanligini taʼkidlagan boʻlsa-da[18][19][17], ham Maʼlumki, ayol oʻzaro ishqiy munosabatda boʻlganligini ochiqchasiga aytgan[19][20].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Finkelman, Paul. Encyclopedia of African American History 1896 to the Present: From the Age of Segregation to the Twenty-First Century. New York: Oxford University Press, 2009 — 59–61-bet. ISBN 978-0-19-516779-5. 
  2. ↑ Clines, Francis X.. „Barbara Jordan Dies at 59; Her Voice Stirred the Nation“. The New York Times. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  3. ↑ „JORDAN, Barbara Charline | US House of Representatives: History, Art & Archives“. history.house.gov. Qaraldi: 22-oktabr 2016-yil.
  4. ↑ „Barbara Jordan“. Humanities Texas. — „... When she died, in 1996, her burial in the Texas State Cemetery marked yet another first: she was the first black woman interred there.“. Qaraldi: 18-fevral 2016-yil.
  5. ↑ Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Location 24267). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition
  6. ↑ „Barbara Jordan“. 2011-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2009-yil. at Beejae.com
  7. ↑ „Profile: Barbara Jordan (1936–1996)“. 2008-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-may 2009-yil. at Human Rights Campaign
  8. ↑ „Stateswoman Barbara Jordan – A Closeted Lesbian“. Planet Out. 2007-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyul 2007-yil.
  9. ↑ „Black Woman in Texas Is Governor for a Day (Published 1972)“ (inglizcha). The New York Times (11-iyun 1972-yil). Qaraldi: 28-fevral 2021-yil.
  10. ↑ „Today in Texas History: Governor Barbara Jordan?“ (inglizcha). Texas on the Potomac (10-iyun 2010-yil). 2018-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-fevral 2021-yil.
  11. ↑ „WFAA Academy: Houston's Barbara Jordan became the first black woman elected into the Texas State Senate“. wfaa.com (20-may 2020-yil).
  12. ↑ Barbara Jordan Papers, Special Collections, Texas Southern University, October 15, 2015.
  13. ↑ „Barbara C. Jordan“. History.com (2009). Qaraldi: 7-may 2015-yil.
  14. ↑ Bartgis. {{{editor}}}: „LGBTQ+ History Month: Barbara Jordan“. Pieces of History. U.S. National Archives (10-iyun 2021-yil). 2021-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  15. ↑ Smith, Clay. „Two Bios of Barbara“. The Austin Chronicle (12-fevral 1999-yil). Qaraldi: 3-iyul 2020-yil.
  16. ↑ Elliott. „Congresswoman Barbara Jordan broke down barriers for Black Texans, women“. Houston Chronicle (13-dekabr 2020-yil).
  17. ↑ 17,0 17,1 „Barbara Jordan Biography“. Barbara Jordan Biography.
  18. ↑ 18,0 18,1 Marie. „LGBTQ History: Barbara Jordan“ (23-oktabr 2020-yil).
  19. ↑ 19,0 19,1 Tungol. „LGBT History Month Icon Of The Day: Barbara Jordan“. HuffPost (20-oktabr 2012-yil).
  20. ↑ „Two Bios of Barbara“. www.austinchronicle.com. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Barbara_Jordan&oldid=3613239" dan olindi