Bilyal Shevketovich Bilyalov (1962-yil 30-dekabr Toshkent) – sovet va ukraina aktyori, rejissyor, ssenariynavis. Qrim-tatar akademik musiqa va drama teatri direktori (1998-2018). Ukrainada xizmat koʻrsatgan artist (2006).

Bilyalov Bilyal
Tugʻilgan sanasi 1962-yil 30-dekabr
Tugʻilgan joyi Toshkent
Fuqaroligi

Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi

Ukraina
Kasbi Aktyor, teatr rejissyori, ssenariynavis
Faoliyat yillari 1982-yildan boshlab

Biografiya

tahrir
 
Qrim-tatar akademik musiqa va drama teatri

1962-yil 30-dekabr kuni Toshkent shahrida qrim-tatar oilasida tugʻilgan. Toshkent davlat teatr va rassomlik institutini (1984) va Moskvadagi Rossiya sanʼat tarixi institutini (1992) tugatgan[1][2].

1982–1984-yillarda drama toʻgaragi rahbari boʻlib ishlagan. 1986–1987-yillarda Maksim Gorkiy nomidagi Fargʻona drama teatri, 1987–1989-yillarda "Oʻzbekfilm" kinostudiyasi qoshidagi teatrida faoliyat yuritgan[1].

1989‐yildan Qrim-tatar musiqa va drama teatrida ishlaydi. Bilyalov dastlab aktyor va rejissyor sifatida faoliyat yuritgan. 1991-yildan – bosh rejissyor, 1994-yildan – badiiy rahbar, 1998-yildan – rejissyor boʻlib ishlagan. Bilyalov ishtirokida Nikolay Gogol, Lesya Ukrainka, Anton Chexov va Aleksandr Pushkinning pyesalari birinchi marta qrim-tatar tilida sahnalashtirilgan[1].

2018-yilning yozida Qrim-tatar akademik musiqa va drama teatri direktori lavozimidan ozod etildi[3][4]. Bilyalov isteʼfoga chiqqanidan keyin teatr aktyorlarining bir qismi norozilik sifatida KAMDTni tark etib, mustaqil „Oltin beshik“ teatriga asos soldilar[5][6].

Faol sifatida u Kiyevdagi apelsin inqilobi voqealarida qatnashgan. Qrim teatr arboblari uyushmasi raisi, Xalqaro teatr instituti (YUNESKO) Qrim markazi prezidenti, „Qrim kemasi“ xalqaro teatr festivali asoschisi va bosh direktori boʻlgan. 2010-yilgacha u Ukraina prezidenti huzuridagi madaniyat va maʼnaviyat boʻyicha milliy kengash aʼzosi boʻlgan. Taras Shevchenko nomidagi Milliy mukofot qoʻmitasi aʼzosi edi[2][7]. „Muloqot“ gazetasining asoschilaridan biri[8].

U bir qator kontsert dasturlarini, shu jumladan qrim-tatar xalqi deportatsiyasining 50 yilligiga bagʻishlangan kechani, 1995-yilda „Qrim tatarlarining Yaltada madaniyati kunlarini“ tashkil etishda ishtirok etdi[1]. Qrim Ark festivali tashkilotchilaridan biri[9]. „Guzel Qrim“ („Muhtasham Qrim“, 2001) spektakli muallifi[1].

Mukofotlar va unvonlar

tahrir
  • Ukrainada xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi (2001)[10]
  • Ukrainada xizmat koʻrsatgan artist (2006)[7]
  • Ukraina Prezidentining minnatdorchiligi (2001, 2005)[7]
  • Panas Saksaganskiy mukofoti (2014)[11]

Shaxsiy hayot

tahrir

Oʻgʻli – Shavkat Bilyalov bastakor[12].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Кандимов Ю. У. „Білялов Білял Шевкович“ (uk). Енциклопедія Сучасної України (2003). 2022-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  2. 2,0 2,1 Алиев Алим. „Билял Билялов будет работать и на пенсии“ (ru). Авдет (2008). 2022-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  3. „Главу Крымскотатарского театра снимают с должности“ (ru). avdet.org (2018-yil 7-avgust). 2022-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  4. Никифоров Вадим. „Конфликт в Крымскотатарском театре дошел до суда“ (ru). kommersant.ru (2018-yil 13-avgust). 2022-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  5. „После срыва спектакля крымскотатарские актеры спели под открытым небом“ (ru). avdet.org (2019-yil 28-yanvar). 2022-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  6. „Независимый крымскотатарский театр "Алтын бешик" работает без бюджетного финансирования“ (ru). ctrcenter.org (2019-yil 21-yanvar). 2019-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  7. 7,0 7,1 7,2 „Билял Билялов“ (ru). kirimtatar-teatri.org. 2018-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  8. „ТОВ "РЕДАКЦІЯ ГАЗЕТИ "ДІАЛОГ"“ (uk). opendatabot.ua. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  9. Макаров Артур. „Билял Билялов отмечает полвека. Да здравствуют 50!“ (ru). 1k.com.ua (2012). 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  10. „Про нагородження працівників культури і мистецтва“ (uk). Верховна Рада України. Законодавство України. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  11. „Премія імені Панаса Саксаганського“ (uk). nstdu.com.ua. 2022-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.
  12. Стенько Ольга. „Наймолодшому лауреату премії Котляревського-2017 лише вісімнадцять років“ (uk). poltava365.com. 2019-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-mart.