Biologik faol birikma – bu tirik organizm, toʻqima yoki hujayraga taʼsir koʻrsatadigan birikma boʻlib, odatda laboratoriyada in vitro yoki in vivo asosiy tadqiqotlar bilan koʻrsatilgan. Oziq moddalar hayot uchun zarur boʻlsa-da, biologik faol birikmalar muhim ekanligi isbotlanmagan – chunki organizm ularsiz ham ishlay oladi – yoki ularning harakatlari funktsiyani bajaradigan ozuqa moddalari bilan yashiringan.

Bioaktiv birikmalar taʼsiri yoki xavfsizligi toʻgʻrisida etarli dalillar yoʻq, shuning uchun ular odatda tartibga solinmaydi va xun qoʻshimchalari sifatida sotilishi mumkin. Kelib chiqishi va misollari Bioaktiv birikmalar odatda oʻsimliklardan, [ishonchsiz tibbiy manba?] hayvonot mahsulotlaridan olinadi yoki sintetik tarzda ishlab chiqarilishi mumkin. Oʻsimliklarning bioaktiv birikmalariga karotinoidlar, polifenollar yoki fitosterollar misol boʻla oladi. Hayvonot mahsulotlariga misollar sut va baliq tarkibidagi yog 'kislotalari. Boshqa misollar: flavonoidlar, kofein, xolin, koenzim Q, kreatin, ditioltionlar, polisakkaridlar, fitoestrogenlar, glyukozinolatlar va prebiyotiklar.

Ratsionda NIH Diyetik qoʻshimchalar idorasi inson ovqatlanishi kontekstida bioaktivlar taʼrifini „sogʻliqni saqlash holatidagi oʻzgarishlar uchun mas’ul boʻlgan, insonning asosiy ozuqaviy ehtiyojlarini qondirish uchun zarur boʻlganlardan tashqari, oziq-ovqat va xun qoʻshimchalarining tarkibiy qismlari boʻlgan birikmalar“ sifatida taklif qildi. bir qator boshqa taʼriflar qoʻllanilsa-da. Anʼanaga koʻra, Kanada va Qoʻshma Shtatlarda qoʻllaniladigan DRIlar kabi parhez tavsiyalari kasalliklarga olib keladigan kamchiliklarga qaratilgan va shuning uchun belgilangan muhim oziq moddalarni taʼkidlagan.

Biologik faol birikmalar odamlarda ularning bioaktivligi darajasi uchun etarli darajada aniqlanmagan, bu ularning kasallikning oldini olish va saqlashdagi roli nomaʼlumligicha qolayotganini koʻrsatadi.

Masalan, xun tolasi DRI ga ega boʻlmagan muhim boʻlmagan parhez tarkibiy qismidir, ammo yurak-qon tomir kasalliklari va saraton xavfini kamaytirish uchun odatda dietaga tavsiya etiladi. Bioaktiv birikmalar uchun DRIlarni ishlab chiqish uchun asoslar salomatlik, xavfsizlik va toksik boʻlmaganlik bilan bogʻlanishi kerak. 2021 yil holatiga koʻra, Shimoliy Amerika yoki Evropada toladan tashqari bioaktivlar uchun parhez tavsiyalari yoʻq. Biroq, kelajakdagi parhez koʻrsatmalariga qoʻshimcha bioaktivlarni kiritish kerakmi yoki yoʻqmi, muhokamalar davom etmoqda.