Bitreyt (inglizcha: bitrate) – vaqt birligi uchun maʼlumotlarni uzatish/qayta ishlashda qoʻllanadigan bitlar sonini anglatadi. Kanal boʻylab maʼlumotlar oqimining samarali uzatish tezligini, yaʼni ushbu oqimni kechiktirmasdan oʻtkaza oladigan kanalning minimal hajmini oʻlchashda bit tezligidan foydalanish odatiy holdir.

Bitreyt soniyada bit (bit/s, bps), shuningdek kilo- (kbit/s, kbps) hamda mega- (Mbit/s, Mbps) va boshqa prefikslar bilan olingan qiymatlarda ifodalanadi.

Blok soniyasida bitlar („bit/s“ belgisi) tezligi Xalqaro birliklar tizimi (SI) yordamida koʻpincha „kilo“ (1 kbit/s = 1000 bit/s), „mega“ (1 Mbit / s = 1000 kbit/s), „giga“ (1 Gbit/s = 1000 Mbit/s) yoki „tera“ (1 Tbit/s = 1000 Gbit/s) kabi prefikslar bilan birgalikda qoʻllanadi. „Bps“ nostandart qisqartmasi koʻpincha „bit/s“ standart belgisini almashtirish uchun ishlatiladi, masalan, „1 Mbit“ soniyasiga bir million bitni ifodalaydi. Bir soniyada bir bayt (1B/s) soniyada sakkiz bitga (8bit/s) toʻgʻri keladi. Bundan tashqari, „kibi“, „mebi“ kabi ikkilik prefikslaridan ham foydalanish mumkin.

Xususiyatlari

tahrir

Hajmi sigʻimlanishi natijasida sifati yomonlashgan video va audio oqim formatlarida (masalan, MPEG va MP3), „bitreyt“ parametri oqimning sigʻimlanish darajasini ifodalaydi va shu bilan maʼlumotlar oqimi ixchamlashgan kanal hajmini aniqlaydi.

Koʻpincha audio va videoning bit tezligi sekundiga kilobitlarda (inglizcha: kilobit per second, kbps), kamroq – soniyada megabitlarda (faqat video uchun) oʻlchanadi.

Oʻchib ketgan maʼlumotlarni sigʻimlashning uch rejimi mavjud:

  • CBR (inglizcha: Constant bitrate) – doimiy bitreyt orqali;
  • VBR (inglizcha: Variable bitrate) – oʻzgaruvchan bitreyt orqali;
  • ABR (inglizcha: Average bitrate) – oʻrtacha bitreyt orqali.

Doimiy bitreyt

tahrir

Doimiy bitreyt – oqim maʼlumotlarini kodlash usuli boʻlib, unda foydalanuvchi dastlab kerakli bitreytni oʻrnatadi va bu butun fayl davomida oʻzgarmaydi.

Uning asosiy afzalligi yakuniy fayl hajmini juda aniq bashorat qilish qobiliyatiga egalidir.

Biroq, doimiy bitreyt usuli vaqt oʻtishi bilan ovozi dinamik ravishda oʻzgarib turadigan musiqiy asarlar uchun unchalik mos kelmaydi, chunki u optimal hajm/sifat nisbatini taʼminlamaydi.

Oʻzgaruvchan bitreyt

tahrir

Oʻzgaruvchan bitreyt kodek parametrlari bilan (kerakli sifat darajasi asosida) bitreyt qiymatini tanlaydi va bitreyt kodlangan fragment davomida oʻzgarishi mumkin. Ovozni sigʻimlashda kerakli bitreyt psixoakustik model asosida aniqlanadi. Ushbu usul chiqish faylining eng yaxshi sifat/oʻlcham nisbatini beradi, ammo uning aniq hajmini oldindan aytish juda qiyin. Ovozning tabiatiga qarab (yoki tasvir, video kodlashda) olingan fayl hajmi bir necha marta farq qilishi mumkin.

O‘rtacha bitreyt

tahrir

Oʻrtacha bitreyt doimiy va oʻzgaruvchan bitreytning gibridi boʻlib, kbit/s dagi qiymat foydalanuvchi tomonidan oʻrnatiladi va dastur uni maʼlum chegaralar ichida oʻzgartiradi. Biroq, VBR dan farqli oʻlaroq, kodek foydalanuvchi tomonidan belgilangan oʻrtacha qiymatdan oshib ketish xavfisiz maksimal va minimal mumkin boʻlgan qiymatlardan ehtiyotkorlik bilan foydalanadi. Ushbu usul ishlov berish tezligini oʻrnatishning eng munosib tezligini (audio uchun bu CBR usulida 16ga koʻpaytmalarga nisbatan 8dan 320 kbps gacha boʻlgan istalgan raqam boʻlishi mumkin) va chiqish fayli hajmini bashorat qilishning nisbatan yuqori (VBR bilan solishtirganda) aniqligini taʼminlaydi.

MP3 maʼlumotlar oʻchib ketgan audio sigʻimlash formati. Bitreyt oshishi bilan audio sifati yaxshilanadi:

  • 32 kbit/s – odatda faqat nutq uchun qabul qilinadi
  • 96 kbit/s – odatda past sifatli nutq yoki audio oqim uchun ishlatiladi
  • 128 yoki 160 kbit/s – musiqani kodlashning boshlangʻich darajasi
  • 192 kbit/s – musiqani kodlashning qoniqarli sifati
  • 256 kbit/s – musiqani kodlashning yuqori sifati
  • 320 kbit/s – MP3 standarti tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan eng yuqori kodlash sifati

Boshqa audio

tahrir
  • 700 bit/s ochiq kodli Codec2 nutq kodeki tomonidan qoʻllanadigan eng past bitreyt boʻlib, ovoz zoʻrgʻa tushuniladi. 1,2 kbps bitreyti esa nisbatan jarangli ovoz beradi.
  • 800 bit/s – FS-1015ga ixtisoslashtirilgan nutq kodeklarida qoʻllanadigan nutqni aniqlashning talab qilinadigan minimal darajasi
  • 2,15 kbit/s – ochiq manbali Speex kodekining minimal bitreyti
  • 6 kbit/s – Opus ochiq manba kodekining minimal bitreyti
  • 8 kbit/s – nutq kodeklaridan foydalanuvchi telefon ovozi sifati
  • 32—500 kbit/s maʼlumotlar Ogg Vorbis yordamida oʻchib ketgan audioning sigʻimlash bitreyti
  • 256 kbit/s – yuqori sifatli signal uzatishning Digital Audio Broadcasting (DAB) MP2 bitreyti
  • 400—1411 kbit/s – FLAC, WavPack yoki Monkey’s Audio kabi yoʻqotishsiz audio sigʻimlash formatlari uchun moʻljallangan bitreyt
  • 1411,2 kbit/s – audio-CDda ovozni kodlash uchun qoʻllanadigan LPCM format bitreyti
  • 5644,8 kbit/s — Super Audio CD kompakt disklarida foydalaniladigan DSD audio oqim bitreyti
  • 6,144 Mbit/s – AC-3 kodek asosida takomillashtirilgan E-AC-3 (Dolby Digital Plus) kodlash tizimi uchun moʻljallangan bitreyt
  • 9,6 Mbit/s – DVDdagi yuqori sifatli raqamli audio formati hisoblanuvchi DVD-Audio bitreyti. DVD-Audio video uchun moʻljallanmagan va kontsert yoki musiqiy klip DVD disklari bilan bir xil emas; bu disklarni DVD-Audio logotipisiz standart DVD-pleyerlarga oʻynatib boʻlmaydi.
  • 18 Mbit/s – Meridian Lossless Packing tamoyillariga asoslangan yaxshilangan yoʻqotishsiz audio kodek bitreyti
  • 116 kbit/s – video fon sifati (turli xil video sigʻimlash sxemalaridan foydalangan holda „gapiradigan bosh“ tasviri uchun minimal talab qilinadi)
  • 128—384 kbit/s – qisqartirilgan hajmli videokonferensiyalar uchun moʻljallangan biznes sifati
  • 400 kbit/s – 240p ruxsatli YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 750 kbit/s —360p ruxsatli YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 1 Mbit/s – 480p ruxsatli YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 1,15 Mbit/s maks – VCD (MPEG1kodli)56
  • 2,5 Mbit/s —720p ruxsatli YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 3,5 Mbit/s (oʻrtacha) – standart aniqlikdagi televideniye (MPEG-2dan bitreyt orqali hajmi kamaytirilgan)
  • 3,8 Mbit/s – 720p ruxsatli va 60 kadr/s chastotali YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 4,5 Mbit/s – 1080p ruxsatli YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 6,8 Mbit/s – 1080p ruxsatli va 60 kadr/s chastotali YouTube videosi (H.264 kodli)
  • 9,8 Mbit/s (maksimum) – DVD (MPEG2 bilan kodlangan)
  • 8—15 Mbit/s (oʻrtacha) – yuqori aniqlikdagi televideniye ([[MPEG-4 AVCdan bitreyt yordamida hajmi sigʻimlashtirilgan)
  • 19 Mbit/s (namunaviy) – 720p ruxsatli yuqori aniqlikdagi video (MPEG-2 bilan kodlangan)
  • 24 Mbit/s (maksimum) – AVCHD format(MPEG4 AVC bilan kodlangan)
  • 25 Mbit/s (namunaviy) —1080i ruxsatli yuqori sifatli video (MPEG-2bilan kodlangan)
  • 29,4 Mbit/s (maksimum) – HD DVD
  • 40 Mbit/s (maksimum) —1080p ruxsatli Blu-Ray diski (MPEG-2, MPEG-4 AVC yoki VC-1bilan kodlangan)
  • 250 Mbit/s (maksimum) – DCP (JPEG 2000 bilan kodlangan)
  • 1.4 Gbit/s – sigʻimlanmagan 1080p va 24 kadr/s chastotali 10-bit 4:4:4

Havolalar

tahrir