Borat kislota
Borat kislota, ortoborat kislota, H3BO3 — kuchsiz anorganik kislota, rangsiz yaproqchalar shaklidagi oq kristall. Zichligi 1460 kg/m3. Suvda oddiy temperaturada kam, qizitilganda yaxshiroq eriydi. Spirt va boshqa organik moddalarda ham eriydi. 107,5’ da qizdirib suvsizlantirilganida metaborat kislota HBO2, 150* da bor oksid B2O3 hosil boʻladi. Tabiatda issiq suvlar tarkibida erigan holda uchraydi. Bufer sistemalar tayyorlashda ishlatiladi. Shisha sanoatida, emallar tayyorlashda va tibbiyotda qoʻllanadi.
Tibbiyotda ishlatilishi
tahrirBorat spirti (lotincha Solutio Acidi borici spirituosa) borik kislotasining etil spirtidagi eritmasi (odatda 70% lik etanolda). Borat kislotasining 0,5%, 1%, 2%, 3%, 5% konsentratsiyadagi spirtli eritmalari 70% etil spirti bilan tayyorlanadi va piyoderma o'choqlari atrofidagi sog'lom teri joylarini artib, antiseptik va antipruritik vosita sifatida ham ishlatiladi. Borat kislotasi faqat nazoratsiz qabul qilingan taqdirda xavfli bo'lishi mumkin. Muntazam foydalanish bilan inson tanasida (ayniqsa, bolada) xavfli kontsentratsiya paydo bo'lishi mumkin. Kattalar uchun og'iz orqali zaharlanish uchun o'ldiradigan doz 15-20 g, bolalar uchun - 4-5 g. Borat kislotasi 1860-yillardan beri tibbiyotda yaralarni bezovta qilmaydigan, mazasiz, hidsiz va rangsiz antiseptik sifatida ishlatilgan. Zamonaviy tibbiyotda borat kislotasining mikroblarga qarshi ta'siri past deb hisoblanadi. Borat kislotasini bolalar, shuningdek, homilador va emizikli ayollar uchun antiseptik sifatida ishlatish SSSR Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan 1987 yil 2 fevralda Farmakologiya qo'mitasining tavsiyasiga binoan taqiqlangan: "... da foydalanishni taqiqlang. past faolligi va yuqori toksikligi tufayli chaqaloqlarda, shuningdek, homiladorlik va laktatsiya davrida ayollarda antiseptik sifatida borat kislotasi qo'llanilmaydi.
Adabiyotlar
tahrir- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |