Bukui masjidi (xitoycha: 卜奎清真寺; pinyin: Bǔkuí Qīngzhēnsì) – Xitoyning Xeylunszyan provinsiyasi Qiqihar shahridagi masjid. U „Masjid“ yoʻlida joylashgan (xitoycha: 清真路)[1]. Sin sulolasi davrida qurilgan va 2006-yilda milliy darajada tarixiy va madaniy qadriyati uchun himoya qilinishi kerak boʻlgan asosiy joy sifatida roʻyxatga olingan[2][3]. Bu viloyatdagi eng katta va eng qadimgi masjiddir[4].

Masjid
Bukui masjidi
卜奎清真寺
Joylashuvi 47°21′2.5″N 123°57′2.5″E / 47.350694°N 123.950694°E / 47.350694; 123.950694
Manzil Qiqihar, Xeylunszyan , Xitoy
Binokorlik ?—1684 (Sharqiy masjid)
1852 (Gʻarbiy masjid)

Tarixi va tuzilishi

tahrir

„Bukui“ nomi daurcha soʻzning xitoycha transkripsiyasi boʻlib, „barakali“ degan maʼnoni anglatadi[5]. Bukui masjidi dastlab ikkita alohida masjiddan iborat edi[6].

  • Sharqiy masjid, Kansi 23 (1684) da qurilgan uch qavatli, 374 kvadrat metrli bino, Qiqihar shahridan yetti yil oldin qurilgan[7].
  • Gʻarbiy masjid, Syanfen 3 da (1852) Gansudan koʻchib kelgan Jahriyya menhuan tarafdorlari tomonidan qurilgan ikki qavatli, 173 kvadrat metrli bino[8][7].

Masjid taxminan 2000 kvadrat metr qurilgan maydonni oʻz ichiga oladi; butun majmua taxminan 6400 kvadrat metr maydonni egallaydi. Ikki namozxona jami 450 kishini sigʻdira oladi[9].

Masjidning uzoq tarixi Qiqiharda: „masjid Bukui shahridan ancha oldin mavjud boʻlgan“ degan iboraga olib keldi[n 1][10]. 1958-yilda ikki masjid „Qiqihar masjidi“ nomi bilan birlashtirildi. Masjid 1980-yilda shahar darajasida, 1981-yilda viloyat darajasida muhofaza qilinadigan madaniy yodgorliklar roʻyxatiga kiritilgan; keyin uning nomi ham hozirgi „Bukui masjidi“ga oʻzgartirildi[11]. Oʻsha yili oʻtkazilgan baholash shuni koʻrsatdiki, Sharqiy masjid nisbatan yaxshi holatda boʻlsa-da, Gʻarbiy masjidda jiddiy tuzilmaviy shikastlangandi[12]. Qayta qurish ishlari 1989–1990-yillarda amalga oshirildi[13]. 2006-yil 25-iyun kuni Xitoy Xalq Respublikasi Davlat Kengashi Bukui masjidini milliy darajada muhofaza qilinadigan asosiy obidalarning oltinchi partiyasi roʻyxatiga kiritdi[13].

Yana qarang

tahrir

Izohlar

tahrir
  1. simplified Chinese: 先有清真寺,后有卜奎城; traditional Chinese: 先有清真寺,後有卜奎城; pinyin: Xiān yǒu qīngzhēnsì, hòu yǒu Bǔkuíchéng.

Manbalar

tahrir
  1. 卜奎清真寺 (xitoy), 2001, 79–81-bet, ISBN 957-667-787-4
  2. 卜奎清真寺, Qiqihar News (Chinese (China)), 2005-06-27, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  3. 卜奎清真寺 (xitoy), China Cultural Heritage Foundation, qaraldi: 2010-09-11[sayt ishlamaydi]
  4. 黑龙江规模最大的伊斯兰建筑:卜奎清真寺, Xinhua News (Chinese (China)), 2008-12-12, 2012-03-12da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  5. 卜奎清真寺 (xitoy), 2001, 79–81-bet, ISBN 957-667-787-4
  6. 卜奎清真寺, Qiqihar News (Chinese (China)), 2005-06-27, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  7. 7,0 7,1 卜奎清真寺, Qiqihar News (Chinese (China)), 2005-06-27, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  8. 卜奎清真寺 (xitoy), 2001, 79–81-bet, ISBN 957-667-787-4
  9. 卜奎清真寺, Qiqihar News (Chinese (China)), 2005-06-27, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  10. 齐齐哈尔第三集, China Central Television (Chinese (China)), 2005-08-29, qaraldi: 2010-09-11
  11. 卜奎清真寺, Qiqihar News (Chinese (China)), 2005-06-27, 2016-03-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-09-11
  12. Liu, Peilin (刘沛霖) (1981), 卜奎清真寺 (Chinese (China)), qaraldi: 2010-09-11
  13. 13,0 13,1 卜奎清真寺 (xitoy), China Cultural Heritage Foundation, qaraldi: 2010-09-11[sayt ishlamaydi]