Charlton Heston[2](talaffuzi: Charlton Heston; asl ismi: John Charles Carter talaffuzi: Jon Charlz Karter; 1923-yil 4-oktyabr — 2008-yil 5-aprel) amerikalik aktyor va siyosiy faol[3]. Hollywood yulduzi sifatida u 60 yil davomida 100 ga yaqin filmlarda suratga tushgan. U „The Ten Commandments“ (1956) epik filmida Muso rolini oʻynadi, bu film uchun u „Eng yaxshi aktyor“ — kinodrama uchun „Oltin globus“ mukofotiga nominatsiyani qoʻlga kiritdi[4] va „Ben-Hur“ (1959) filmida bosh roli uchun eng yaxshi aktyor nominatsiyasida Akademiya mukofotini qoʻlga kiritdi[5]. U shuningdek, „The Greatest Show on Earth“ (1952), „Secret of the Incas“ (1954), „Touch of Evil“ (1958) filmlarida Orson Uells, "Katta mamlakat" (1958), „El Cid“ (1961), „The Greatest Story Ever Told“ (1965) „Khartoum“ (1966), „Planet of the Apes“ (1968), „The Omega Man“ (1971) va „Soylent Green“ (1973) filmlarida rol oʻynagan[6].

Charlton Heston
Tavalludi
John Charles Carter[1]

1923-yil 4-oktyabr
Vafoti 2008-yil 5-aprel
Beverly Hills, California, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Aktyor
Faoliyat yillari 1941-2003
Turmush oʻrtogʻi Lydia Clarke
Bolalari 2 ta
Otasi Russel Whitford Carter
Onasi Lila Charlton

1950- va 1960-yillarda u irqchilikka qarshi ochiq gapirgan sanoqli Hollywood aktyorlaridan biri edi va fuqarolik huquqlari harakatining faol tarafdori boʻlgan. Heston 1987-yilda Demokratik partiyani tark etib, respublikachi boʻlib, konservativ siyosiy harakatlar qoʻmitasini tuzdi va Ronald Reaganni qoʻllab-quvvatladi. Heston 1998-yildan 2003-yilgacha Milliy miltiq assotsiatsiyasining (NRA) besh muddatli prezidenti boʻlgan. 2002-yilda Altsgeymer kasalligiga chalinganini eʼlon qilgach, u ham aktyorlik, ham NRA prezidentligidan nafaqaga chiqdi.

Yoshligi

tahrir

John Charles Carter 1923-yil 4-oktyabrda Illinoys shtatining Uilmet shahrida Lilla (1899 – 1994) va Russell Whitford Carter (1897 – 1966), arra tegirmoni operatori oilasida tugʻilgan. Koʻpgina manbalar uning Illinoys shtatining Evanston shahrida tugʻilganini koʻrsatadi[7][8][9]. Hestonning tarjimai holida esa boshqacha aytilgan[10].

Heston 1995-yilda bergan intervyusida u yoshligini unchalik yaxshi eslay olmasligini aytgan[11]. Heston qisman shotlandiyalik, jumladan Freyzer klanidan edi, lekin uning ajdodlarining aksariyati ingliz. Uning eng qadimgi immigrant ajdodlari Amerikaga 1600-yillarda Angliyadan kelgan[12][13][14][15][16]. Uning onasi tomonidan bobosi va buvisi Sanderlendlik ingliz William Charlton va shotlandiyalik Mary Drysdale Charlton edi. Ular Kanadaga koʻchib oʻtishgan[17].

Oʻzining tarjimai holida Heston otasini qurilish biznesida qatnashganini aytib oʻtadi. Heston goʻdakligida otasining ishi oilani Michigan shtatidagi Sent-Xelen shahriga koʻchirdi. Bu shtatning qishloq, ogʻir oʻrmonli qismi edi va Heston izolyatsiya qilingan, ammo gʻalati hayot kechirib, hududning orqa oʻrmonlarida ov qilish va baliq ovlash bilan koʻp vaqt sarflagan[10].

Heston 10 yoshga toʻlganda, uning ota-onasi uch farzandli boʻlganidan keyin ajrashishdi. Koʻp oʻtmay, uning onasi yana turmushga chiqdi va Charlton va uning singlisi Lilla va ukasi Alan Illinoys shtatining Uilmett shahriga koʻchib oʻtishdi. Heston Nyu Trier oʻrta maktabida oʻqigan[18].

Faoliyati

tahrir

Heston Michigan shimolida kam aholi yashaydigan hududda oʻsib-ulgʻayganida, u tez-tez oʻrmonda sayr qilib, oʻzi oʻqigan kitoblardagi qahramonlarni „roʻllariga kirishgani“ haqida gapirib beradi. Keyinchalik, oʻrta maktabda u Nyu Trierning drama dasturiga yozildi va 1941-yilda boʻlajak kino faoli David Bradliey tomonidan Ibsen pyesasidan „Peer Gynt“ning havaskor ovozsiz filmiga moslashuvida bosh rolni oʻynadi.

U faol boʻlgan Winnetka jamoat teatridan (yoki oʻsha paytda maʼlum boʻlganidek, Winnetka dramaturglar gildiyasi) Shimoli-gʻarbiy universitetida drama stipendiyasini qoʻlga kiritdi[19][20]. U 1941-yildan 1943-yilgacha kollejda oʻqigan va aktyorlik oʻqituvchilari orasida Alvina Krause ham bor edi. Bir necha yil oʻtgach, Heston Bredli bilan hamkorlikda Uilyam ShekspirningYuliy Sezar“ asarining birinchi ovozli versiyasini yaratdi, unda Heston Mark Entoniy rolini oʻynadi[21].

Mukofotlari

tahrir
Yil Film Mukofot Yoʻnalish Natija
1952 Studio One in Hollywood Primetime Emmy mukofoti Drama serialidagi eng yaxshi bosh rol ijrochisi Nominatsiya
1953 Nominatsiya
1956 Oltin olma mukofoti Eng kooperativ aktyor Gʻolib
1957 The Ten Commandments Oltin globus mukofoti Eng yaxshi aktyor — drama Nominatsiya
1960 Ben-Hur Akademiya mukofoti Eng yaxshi aktyor Gʻolib
The Ten Commandments Fotogrammas de Plata mukofoti Eng yaxshi xorijiy ijrochi Gʻolib
Ben-Hur Oltin globus mukofoti Eng yaxshi aktyor — drama Nominatsiya
Laurel mukofoti Eng yaxshi erkaklar dramatik spektakli Nominatsiya
Shon-shuhrat xiyoboni 1628 Hollywood, Blvd. — Kinofilm Gʻolib
1961 Ben-Hur Bambi mukofoti Eng yaxshi aktyor — Xalqaro Nominatsiya
David di Donatello mukofoti Eng yaxshi xorijiy aktyor Gʻolib
1962 El Cid Bambi mukofoti Eng yaxshi aktyor — Xalqaro Nominatsiya
Oltin globus mukofoti Genrietta mukofoti Gʻolib
Laurel mukofoti Eng yaxshi erkak yulduz Nominatsiya
1963 The Pigeon That Took Rome Bambi mukofoti Eng yaxshi aktyor — Xalqaro Gʻolib
Oltin olma mukofoti Eng kooperativ aktyor Nominatsiya
The Pigeon That Took Rome Oltin globus mukofoti Eng yaxshi aktyor — komediya yoki musiqiy Nominatsiya
Laurel mukofoti Eng yaxshi erkak yulduz Nominatsiya
1964 55 Days at Peking Eng yaxshi harakat samaradorligi Nominatsiya
1965 Erkak yulduz Nominatsiya
1967 Oltin globus mukofoti Sesil B. DeMille mukofoti Gʻolib
1968 Laurel mukofoti Erkak yulduz Nominatsiya
1969 Will Penny Gʻarbiy meros mukofoti Teatrlashtirilgan kinofilm Gʻolib
1972 Ekran aktyorlari gildiyasi mukofoti Hayotiy muvaffaqiyat mukofoti Gʻolib
1975 Saturn mukofoti Maxsus mukofot Gʻolib
1978 Akademiya mukofoti Jan Xersholt gumanitar mukofoti Gʻolib
1982 Oltin olma mukofoti Nordon olma Nominatsiya
1984 ShoWest Konventsiya mukofoti Hayot davomidagi muvaffaqiyat mukofoti Gʻolib
1986 The Colbys Soap Opera Digest mukofoti Prime Time serialidagi eng yaxshi aktyor Nominatsiya
1988 Bosh vaqtdagi eng yaxshi aktyor Nominatsiya
1996 Andersonville Diaries Primetime Emmy mukofoti Ajoyib maʼlumot uchun maxsus Nominatsiya
2002 Cats & Dogs

Planet of the Apes

Town & Country
Oltin malina mukofoti Ikkinchi plandagi eng yomon aktyor Gʻolib
Planet of the Apes MTV Movie + TV mukofoti Eng yaxshi kameo Nominatsiya
2003 Long Beach xalqaro kinofestival mukofoti Hayot davomidagi muvaffaqiyat mukofoti Gʻolib

Radio chiqishlari

tahrir
Yil Dastur Epizod Co Star
1952 yil Lux radio teatri "Viva Zapata" Jan Peters bilan
1953 yil Lux radio teatri "Captain Carey, USA" w/ Wanda Hendrix
1953 yil Lux radio teatri "The Presidentʼs Lady" W / Joan Fontaine
1954 yil Lux radio teatri "The Naked Jungle" Donna Rid bilan
1954 yil Lux radio teatri "Secret of the Incas" Nikol Moray bilan

Manbalar

tahrir
  1. Eliot, Marc. Hollywood's Last Icon: Charlton Heston, HarperCollins Publishing © 2017; ISBN 978-0-06-242043-5 (553 pages); pp. 11-12 address birthname controversy: „Then, as if to erase everything that reminded her son of Russell, Lilla told him his name was no longer John Charles Carter; from now on he was Charlton Heston.“
  2. The 1930 United States Census; Richfield, Roscommon County, Michigan.
  3. Berkvist, Robert. „Charlton Heston, Epic Film Star and Voice of N.R.A., Dies at 84.“. The New York Times (6-aprel 2008-yil). 23-may 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2008-yil. „Charlton Heston, who appeared in some 100 films in his 60-year acting career, but who is remembered especially chiefly for his monumental, jut-jawed portrayals of Moses, Ben-Hur and Michelangelo, died Saturday night at his home in Beverly Hills, California. He was 84.“.
  4. „Charlton Heston“. Golden Globe Awards Official Website. 24-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-avgust 2015-yil.
  5. Swartz, Tracy. „After his death, Charlton Heston's family split his Oscars“. Chicago Tribune (26-fevral 2016-yil). Qaraldi: 17-sentabr 2021-yil.
  6. Emilie Raymond, From My Cold, Dead Hands: Charlton Heston and American Politics, (2006), pp 4-5, 33
  7. Werling. „Appreciation: Charlton Heston's life as a Wildcat“. North by Northwestern (16-aprel 2008-yil). 2011-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2010-yil.
  8. Berkvist, Robert. „Charlton Heston, Epic Film Star and Voice of N.R.A., Dies at 84“. The New York Times (6-aprel 2008-yil). 12-noyabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2010-yil.
  9. „Charlton Heston Biography“. biography.com (18-mart 2010-yil). 2011-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-dekabr 2014-yil.
  10. 10,0 10,1 Heston, Charlton: In The Arena, Simon & Schuster, 1995; ISBN 0-684-80394-1.
  11. Schultz. „Appreciation: Charlton Heston's Interview, Articles & Tribute“ (1995). 27-yanvar 2001-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-mart 2010-yil.
  12. „Hollywood legend Charlton Heston was proud of Scots roots“. Daily Record (7-aprel 2008-yil). 11-aprel 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-dekabr 2014-yil.
  13. „Charlton Heston“. 8-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-dekabr 2015-yil.
  14. „Do not believe everything you see in films“. The Argus. 8-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-dekabr 2015-yil.
  15. „Park City Daily News – Google News Archive Search“. 26-may 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2020-yil.
  16. Notable Kin: An Anthology of Columns First Published in the Nehgs Nexus, 1986-1995 by Gary B. Roberts, David Curtis Dearborn, John Anderson Brayton, Richard E. Brenneman, New England Historic Genealogical Society, Carl Boyer, 1997 page 21
  17. The 1880 United States Census; Chicago, Cook County, Illinois.
  18. Habermehl. „Fire Breaks Out at Prestigious High School“ (25-yanvar 2007-yil). 2007-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-iyun 2008-yil.
  19. „New Theater Honors Alvina Krause“. Northwestern Magazine (2010-yil bahor). 9-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2013-yil.
  20. Goode. „Ms. Alvina Krause“. Bloomsburg University of Pennsylvania (15-dekabr 2004-yil). 7-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-dekabr 2013-yil. Please see also bte.org/alvina-krause
  21. Brode, Douglas. Shakespeare in the Movies: From the Silent Era to Shakespeare in Love. Oxford: Oxford University Press, 27-aprel 2000-yil — 102-bet. ISBN 978-0-199-72802-2. Qaraldi: 2018-yil 3-aprel.