Chelyabinsk

Chelyabinsk - Rossiya Federatsiyasi Chelyabinsk viloyatidagi shahar (1743-yildan), viloyat markazi. Rossiya Federatsiyasining muhim iktisodiy, madaniy, ilmiy markazi, yirik transport yoʻllari chorrahasi. Janubiy Uralning sharqiy yon bagʻrida, Miass daryosi sohilida joylashgan. Aholisi 1077,2 ming kishi (2002). Qora (metallsozlik kombinati, quvur prokati zavodi) va rangli metallurgiya, mashinasozlik va metallsozlik ("Chelyabinsk abraziv zavodi", "Polyot", "Turbodetal" korxonalari; traktor, stanoksozlik, "Teplopribor", soatsozlik, yul tuzatish mashinalari zavodlari va boshqalar) sanoatlari mavjud. Issiklik elektr styasi ishlab turibdi.

1736-yilda rus qalʼasi sifatida boshqirdlarning Selyaba (Chelyaba) qishlogʻi oʻrnida vujudga kelgan. 1743-yildan shahar, Iset provinsiyasi (Perm, keyinroq Ufa noibligi), 1796-yildan Orenburg gubernyasining uyezd shahri. 19-asrning 90-yillarida Buyuk Sibir magistrali va Yekaterinburg yoʻnalishidagi temir yoʻl qurilishi munosabati bilan shahar yirik transport va savdo markaziga aylandi. Sanoattez rivojlandi. 1933-yilda traktor zavodi (CHTZ) qurylib foydalanishga topshirildi. Urush davrida (1941—45) Ch.ga 60 ga yaqin sanoat korxonasi evakuatsiya qilindi. Shu davrda shahar sanoati turli harbiy qurollarni ishlab chikardi. Aeroport bor. universitet, politexnika, qishloq xoʻjaligini mexanizatsiyalash va elektrifikatsiyalash, tibbiyot, jismoniy tarbiya, pedagogika, madaniyat oliy ukuv yurtlari, ilmiy tadqiqot institutlari faoliyat koʻrsatadi. 4 teatr, filarmoniya, oʻlkashunoslik muzeyi, kartinalar galereyasi mavjud.