Dean Martin (1917-yil 7-iyun – 1995-yil 25-dekabr) – asli italyan boʻlgan amerikalik qoʻshiqchi, aktyor va komediyachi. 20-asrning oʻrtalarida eng mashhur va amerikalik komediyachilardan biri boʻlgan Martin „Salqinlik qiroli“ laqabini oldi[1][2]. Martin 1946-yilda Martin va Lewis nomi bilan atalgan komediyachi Jerry Lewis bilan birgalikda oʻzining karyerasidagi muvaffaqiyatga erishdi. Ular tungi klublarda chiqish qilishdi va keyinchalik radio, televideniye va filmlarda koʻp chiqish qilishdi.

Dean Martin
Tavalludi
Dino Paul Crocetti

7-iyun 1917-yil
Vafoti 25-dekabr 1995-yil(1995-12-25)
(78 yoshda)

Beverly Hills, Kaliforniya, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
  • qo'shiqchi
  • aktyor
  • komedian
Turmush oʻrtogʻi
Betty McDonald
(turm. 1941; ajr. 1949)

Jeanne Biegger
(turm. 1949; ajr. 1973)

Catherine Hawn
(turm. 1973; ajr. 1976)
Bolalari 8, including Deana, Dean Paul, Ricci
Otasi Gaetano Crocetti
Onasi Angela Barra

1956-yilda hamkorlik keskin yakunlanganidan soʻng, Martin ijrochi aktyor sifatida yakkaxon karyerasini davom ettirdi. Martin oʻzini qoʻshiqchi sifatida koʻrsatdi.

1965-yildan boshlab Martin "Dean Martin Show" televizion estrada dasturining boshlovchisi boʻlib ommaga tanildi hamda u Martinning qoʻshiq aytish va komediya isteʼdodlariga qaratilgan boʻlib, sodda xulq-atvori bilan ajralib turardi. 1974-yildan 1984-yilgacha u mashhur, komediyachilar va siyosatchilarni jalb qilgan mashhur Dean Martin Celebrity Roastda roastmaster boʻlib faoliyat yuritgan. Faoliyati davomida Martin konsert sahnalarida, tungi klublarda ishlagan, audioyozuvlarda qatnashgan va sakson beshta kino va televizion spektakllarda ishtirok etgan.

Uning qoʻshiqlari orasida „Ainʼt That a Kick in the Head?“, „Memories Are Made of This“, „Thatʼs Amore“, „Everybody Loves Somebody“, „You’re Nobody till Somebody Loves You“, „Sway“, and „Volare“ lar juda mashhurdir.

Yoshlik

tahrir
 
Steubenville, Ogayo shtatidagi Dean Martinning devoriy surati

Dean Martin Dino Pol Crocetti 1917-yil 7-iyunda Ogayo shtatining Steubenvil shahrida italiyalik otasi Gaetano Alfonso Crocetti (1894—1967) va onasi italyan-amerikalik Anjela Crocetti (née Barra; 1899–1966) oilasida tugʻilgan. Sartarosh boʻlgan otasi asli Montesilvano, Peskara shahridan boʻlgan va onasi 1897-yil 18-dekabrda Ogayo shtatining Jefferson okrugidagi Fernvud shahrida tugʻilgan. Angelaning otasi Domeniko Barra Bergamoning Monasteloro del Castello shahridan koʻchib kelgan. Martinning Guglielmo „William“ Antonio Crocetti (1916—1968) ismli akasi bor edi[3]. Uning ona tili italyan tili edi va u besh yoshida maktabga kirguniga qadar ingliz tilini bilmas edi. Martin Steubenville shahridagi Grant boshlangʻich maktabida oʻqigan va u yerda ingliz tilida aksent bilan gapirganligi uchun haqoratlangan. Oʻsmirlik chogʻida qiziqish sifatida nogʻora chalgan. Martin Steubenville oʻrta maktabini oʻninchi sinfda tashlab ketgan, chunki Martinning soʻzlariga koʻra, u oʻzini oʻqituvchilaridan ancha aqlliroq deb hisoblagan[4]. Martin spirtli ichimlik isteʼmol qilgan, poʻlat tegirmonda ishlagan, spiker va blackjack sotuvchisida krupier boʻlib xizmat qilgan va yarim oʻrta vaznli bokschi boʻlgan[5].

Shaxsiy hayoti

tahrir

Martin uch marta uylangan. U 1941-yilda Pensilvaniya shtatidagi Ridli Parkda yashovchi Elizabeth Anne „Betty“ McDonald (1922-yil 14-iyul – 1989-yil 11-iyul) bilan oila qurdi. Er-xotinning toʻrt farzandi bor edi:[6]

  • Kreyg Martin (1942-yilda tugʻilgan).
  • Klaudiya Martin (1944-yil 16-mart – 2001-yil 16-fevral).
  • Geyl Martin (1945-yilda tugʻilgan)
  • Deana Martin (1948-yilda tugʻilgan)

Martin va McDonald 1949-yilda ajrashishdi va Dean ularning farzandlariga vasiylikni qoʻlga kiritdi. McDonald oʻz hayotini San-Fransiskoda (Kaliforniya) nisbatan qorongʻulikda oʻtkazdi.

Martin keyinchalik Florida shtatidagi Coral Gables shahridan sobiq Orange Bowl malikasi Doroti Jan „Jeanne“ Biegger (1927-yil 27-mart – 2016-yil 24- avgust) bilan oila qurdi. Ularning nikohi yigirma toʻrt yil davom etdi (1949–1973) va uchta farzand dunyoga keltirdi: [6]

  • Deann Paul Martin (1951-yil 17-noyabr – 1987-yil 21-mart).
  • Ricci Martin (1953-yil 20- sentabr – 2016-yil 3 -avgust).[7]
  • Gina Martin (1956-yilda tugʻilgan).

Martinga oxirgi marta Katherine Hawn (1947-yilda tugʻilgan) turmushga chiqdi, bu ittifoq Martin ajrashish jarayonini boshlashdan uch yil oldin davom etgan. Ularning biologik farzandlari yoʻq edi, lekin Martin Xounning qizi Sashani asrab oldi[6]. Ular ajrashgandan soʻng, Martin model va uzoq yillik doʻsti Pat Sheehan bilan qisqa munosabatda boʻlgan[8].

Martinning amakisi Leonard Barr edi, u bir nechta shoularida ishtirok etgan[9]. 1960-yillarda va 1970-yillarning boshlarida Martin Los-Anjelesning Bel Air shahridagi 363 Copa De Oro Roadda[10] yashab, uni 1976-yil iyun oyida Tom Jonsga 500 000 dollarga sotgan[11].

Martinning kuyovi Beach Boys ' Karl Uilson boʻlib, Martinning qizi Jinaga uylangan[6]. Figurali uchuvchi Doroti Xemill va aktrisa Oliviya Hussi Martinning oʻgʻli Dean Pol Martin bilan turmush qurganlarida uning kelinlari boʻlgan. Martinning katta oʻgʻli Kreyg 48 yoshida insultdan vafot etguniga qadar Lu Kostelloning qizi Kerol (1938-1987) bilan turmush qurgan.

Dean Martin Kaliforniyaning Ming Oaks Ventura okrugidagi Yashirin vodiy ranchosida sof zotli Andalusiya otlarini yetishtirdi[12].

Martin 1940-yillarning oxirida Bergson guruhi uchun mablagʻ yigʻish uchun koʻngilli boʻldi[13].

Martin respublikachi boʻlsa-da, 1964-yilda Demokratik nomzod Lindon B. Jonsonni qoʻllab-quvvatlagan[14].

Kasallik va oʻlimi

tahrir

Surunkali chekuvchi Martinga 1993-yil sentyabr oyida Cedars Sinai tibbiyot markazida oʻpka saratoni tashxisi qoʻyilgan. Unga umrini uzaytirish uchun jarrohlik amaliyoti kerakligi aytilgan, ammo u buni rad etgan. Martin 1995-yil boshida jamoat hayotidan nafaqaga chiqdi va 1995-yil Rojdestvo kunida Beverli-Xillzdagi uyida amfizem tufayli oʻtkir nafas yetishmovchiligidan vafot etdi[15]. Uning sharafiga Las-Vegas Stripning chiroqlari oʻchirildi. Martin Los-Anjelesdagi Westwood Village Memorial Park qabristoniga dafn qilindi[16]. Qripda uning qoʻshigʻining sarlavhasi boʻlgan „Hamma qachondir birovni sevadi“ epitafiyasi mavjud[17].

Adabiyotlar

tahrir
  • Artur Marks. Hamma qachondir birovni sevadi (ayniqsa oʻzini): Dean Martin va Jerri Lyuisning hikoyasi, Nyu-York, NY: Hawthorn Books, 1974,ISBN 978-0-8015-2430-1
  • Smit, Jon L. Gollivuddagi hayvon: Entoni Fiatoning mafiyadagi hayoti. Barrikada kitoblari, Nyu-York, 1998-yil.ISBN 1-56980-126-6ISBN 1-56980-126-6

Manbalar

tahrir
  1. mike says. „Dean Martin's Diva Daughter: Elvis Called My Dad 'The King of Cool'“. Blog.blogtalkradio.com (23-iyul 2009-yil). 2-oktabr 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-noyabr 2012-yil.
  2. Szklarski, Cassandra. „Dean Martin 'just a golfer' to his kids“. Toronto Star. Canadian Press (14-avgust 2007-yil). Qaraldi: 1-oktabr 2021-yil.
  3. 1920 Census FamilySearch
  4. Parish, James Robert. Hollywood Songsters: Singers Who ACT and Actors Who Sing: A Biographical Dictionary. New York: Routledge, 2003 — 533-bet. ISBN 978-0-415-94333-8. 
  5. „Dean Martin Bio“. The Official Dean Martin site. 2019-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Tosches 1992.
  7. „Ricci Martin, Musician and Son of Dean Martin, Dies at 62“. Variety (6-avgust 2016-yil). Qaraldi: 6-avgust 2016-yil.
  8. Clemens, Samuel. Pat: A Biography of Hollywood’s Blonde Starlet. Sequoia Press, 2020 — 49-bet. ISBN 978-0-5786-8282-2. 
  9. „Famous Epitaph on Dean Martin tomb stone“. Famousquotes.me.uk. Qaraldi: 4-noyabr 2012-yil.
  10. The Movieland Directory: Nearly 30,000 Addresses of Celebrity Homes, Film Locations and Historical Sites in the Los Angeles Area, 1900-Present. McFarland, 10-avgust 2010-yil — 111-bet. ISBN 978-1-4766-0432-9. 
  11. Bevan, Nathan. „From the £8,000 semi to $6m Bel Air mansion, inside the houses Sir Tom Jones has called home“. Wales Online (12-fevral 2015-yil). Qaraldi: 1-oktabr 2021-yil.
  12. „Den Martin & His Rare Andalusian Horses - Beautiful!“. YouTube (16-sentabr 2009-yil). 11-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-oktabr 2021-yil.
  13. Medoff. „The S.S. Ben Hecht: a Jewish refugee ship that changed history“. Theoror Hertzl Foundation (1-noyabr 2008-yil). Qaraldi: 20-iyul 2021-yil.
  14. Jet, October 1, 1964
  15. Holden, Stephen. „Dean Martin, Pop Crooner And Comic Actor, Dies at 78“. The New York Times (26-dekabr 1995-yil).
  16. Corwin, Miles; Ferrell, David. „Dean Martin Laid to Rest as Stars Avoid Media“. Los Angeles Times (29-dekabr 1995-yil). Qaraldi: 26-dekabr 2016-yil.
  17. Martin & Smith 2002.