Degradatsiya

Degradatsiya, regressiya - bu obyekt yoki hodisaning xususiyatlarini vaqt oʻtishi bilan yomonlashuvi, tabiat va vaqt qonunlariga muvofiq tashqi taʼsir tufayli materiyaning asta-sekin yomonlashishi, pasayishi, yoʻq qilinishi. Degradatsiyani koʻpincha taraqqiyotga qarama-qarshi qoʻyishadi. Degradatsiya — bu tashkilotni soddalashtirishga olib keladigan morfofiziologik regressiya. Degradatsiya keng tushuncha boʻlib, quyidagilarga ishora qilishi mumkin:

• Biodegradatsiya - organik moddalar mikroorganizmlar ishtirokida parchalanadigan jarayonlar;
• Kimyoviy parchalanish - murakkab molekulalarning parchalanib oddiyroq molekulalarni hosil qilishi;
• Telekommunikatsiyalarning degradatsiyasi - signal sifatining yoʻqolishi;
• Atrof muhitning degredatsiyasi ( ekologiyada ) - ekotizimlarning yoʻq qilinishi;
• Madaniyat / jamiyatning (degredatsiyasi) tanazzulga uchrashi - soddalashtirish, xilma-xillikning pasayishi yoki madaniy amaliyotlarning toʻliq yoʻqolishi.
• Insonning (degredatsiyasi) tanazzulga uchrashi - insonning intellektual qobiliyatining pasayishi, uni dangasalik, rivojlanish istagi yoʻqligi ilgari suradi.
• Urbanizatsiya degradatsiyasi - bir shahar yoki shahar hududining kamayishi.

Soʻz etimologiyasi

So'z degradatsiyasi polyak tilidan olingan (degradacja - lotincha degradatio “pasayish, bosqichma-bosqich pasayish”dan) - degradariyadan kelib chiqqan “tushmoq”, oʻz navbatida de “pastga” prefiksi grader “yurish” dan hosil boʻlgan

Bir qator lugʻatlarda degradatsiya soʻzining fransuz tilidan olinganligi notoʻgʻri koʻrsatilgan. Darhaqiqat, bu soʻz Buyuk Pyotr davrida polyak tilidan “tushirilish, mansabdan mahrum qilish” maʼnosida olingan. Ushbu “tanazzul” soʻzining yangi maʼnosi rus tilida XX-asrda fransuz va boshqa Gʻarbiy Yevropa tillari taʼsiri ostida shakllandi.

Shaxsning alkogolik degradatsiyasi

Spirtli ichimliklarni degradatsiyasi, odam uchun gʻayritabiiy, alkogolizmning dastlabki bosqichlarida rivojlana boshlaydi. Bunday holda, affektiv buzilishlar, psixopatik alomatlar paydo boʻladi, xotiraning buzilishi va aqlning pasayishi sodir boʻladi. Alkogolizmda tanqidni yoʻqotishning asosiy elementi bemorlarning spirtli ichimliklarni suiisteʼmol qilishning ogʻirligini baholay olmasligi. Bu notoʻgʻri dolzarblik va konseptuallikning taʼsiri. Hissiy jihatdan alkogol degeneratsiyasi, kayfiyatning beqarorligi, vaziyat taʼsiriga moyilligi, norozilik, pessimizm va hayajonlanish paydo boʻladi. Zoʻravonlik bilan gʻazablanish tez-tez uchraydi. Shu bilan birga, noxush hodisalarning chuqur tajribasi yoʻq, haqiqiy aybdorlik hissi, ularning harakatlarini tushunish boʻlmaydi. Eyforiya munosabati qayd etiladi — eyforiya, beparvolik, hayotdagi qiyinchiliklarni kam baholash tendensiyasi.

Tuproqning degradatsiyasi

Tuproq degradatsiyasi — bu tuproq funksiyalarining oʻzgarishiga, uning xususiyatlarining miqdoriy va sifat jihatidan yomonlashishiga, unumdorlikning asta-sekin yomonlashishiga va yoʻqolishiga olib keladigan jarayonlar majmui.

Quyidagilar tuproq degradatsiyasining eng muhim turlari:

• texnologik (uzoq muddatli foydalanish natijasida)
• tuproq eroziyasi
• shoʻrlanish
• botqoqlanish
• tuproqning ifloslanishi
• choʻllanish

Tuproqning degradatsiyasining oʻta yuqori darajasi - bu tuproq qoplamining buzilishidir.