Desiree Ellis (1963-yil 14-martda tugʻilgan) — Janubiy Afrikalik futbol menejeri va sobiq futbolchi. Hozirda u Janubiy Afrika ayollar terma jamoasini boshqaradi. U terma jamoaning ikkinchi sardori[1][2]. Uning jamoasi Afrika ayollar millatlar kubogida ikkinchi o‘rinni egallab, birinchi marta ayollar o‘rtasidagi Jahon chempionatiga yo‘llanma olganidan so‘ng, 2018-yilda Afrika Futbol Konfederatsiyasi tomonidan yilning eng yaxshi ayollar murabbiyi unvoniga sazovor bo‘lgan[3][4][5]. Klubdagi faoliyati davomida u boshqa jamoalar qatorida Spurs Ladies uchun yarim himoyachi sifatida oʻynagan.

Desiree Ellis
Shaxsiy maʼlumot
Tavallud sanasi 14-mart 1963-yil (1963-03-14) (61 yosh)
Tavallud joyi Salt River, Cape Town, Janubiy Afrika
Ampluasi Yarimhimoyachi
Klub maʼlumoti
Joriy klub
Janubiy Afrika ayollar terma jamoasi (murabbiy)
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
Saban United
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1978-1984 Athlone Celtic 126 (51)
1985-1986 Wynberg St Johns 44 (22)
1987-1988 Joyces United 46 (28)
1989-1990 St. Albans City 54 (36)
1991-2002 Spurs Ladies 330 (231)
Milliy terma jamoa
1993-2002 Janubiy Afrika 32 (6)
Boshqargan klublari
2006-2016 Spurs Ladies
2016- Janubiy Afrika ayollar terma jamoasi
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)
(2014-yil 15-avgust uchun)

Ilk yillari

tahrir

Ellis 1970-yillarda Salt River daryosida oʻsgan. Otasi Ernest (vaf. 1989-y.) va onasi Natali kun davomida ishlagani uchun maktabdan keyin buvisining uyida qolgan. Oʻsha paytda ayollar klublari yoʻq edi va u oʻgʻil bolalar va qarindoshlari bilan futbol oʻynagan. Darsdan keyin u maktab sumkasini tashlab, kiyimini almashtirar va tashqariga chiqib kutib turgan jamoadoshlari oldiga yugurardi. Otasi uni koʻpincha yalangoyoq maktabga yuborish bilan qoʻrqitgan. Chunki u futbol oʻynab, oyoq kiyimlarini yirtib kelardi[1][6].

Klubdagi faoliyati

tahrir

Ellis oxir-oqibat boshqa ayollar klubini topdi, (Athlone Seltik u oʻynagan birinchi klub boʻlgan) Spurs Ladies, u hali ham Lansdaundagi qassobxonada ziravorlar aralashtirib ishlagan. U bir marta dam olish kunlarida klub bilan shaharni tark etib, ish beruvchilariga ishga vaqtida qaytib kelishni vaʼda qilgan, biroq jamoa ketayotgan mashina uyga qaytayotganda buzilib qolgan va oʻz vaqtida yetib bora olmagan. Natijada, Ellis ishdan boʻshatilgan[1].

Futboldan tashqari

tahrir

Ellis oʻzining futbolchilik faoliyatidan tashqari koʻp kasblarga ega edi. U 1994-yildan 1995-yilgacha Gʻarbiy viloyat ayollar futbol assotsiatsiyasi vitse-prezidenti, keyin esa 1996-yildan 1997-yilgacha assotsiatsiyaning PRO menejeri boʻlib faoliyat yuritgan. U 2001-yilda Touchline fotoagentligida bosh kutubxonachi boʻlib ishlagan[7].

Xalqaro faoliyati

tahrir

Ellis terma jamoa uchun sinovlarga borgan va jamoaga qabul qilinga. U 30 yoshida Svazilendga qarshi 1993-yil 30-mayda 14:0 hisobida g‘alaba qozongan holda debyut qilgan. Ellis boshqa ikki futbolchi kabi xet-trik qayd etgan[8]. 1995-yilgi Jahon chempionati saralash bosqichida Janubiy Afrika Zimbabve, Zambiya va Angolani umumiy hisobda 10:1, 11:5 va 6:4 hisobida magʻlub etgan, ammo Nigeriyaga 11:2 hisobida yutqazgan[8]. 2000-yilda Janubiy Afrika ayollar oʻrtasidagi Afrika chempionatiga mezbonlik qilgan. Janubiy Afrika terma jamoasi bu turnirda ikkinchi oʻrinni egallagan. 2000-yilda Ellis Mersi Akide va Florens Omagbemi bilan birgalikda Afrikaning eng yaxshi ayol futbolchisi nominatsiyasiga nomzod boʻlgan[7]. Oʻsha yili u Kumush Prezident sport mukofotini olgan. Janubiy Afrika terma jamoasi safida 32 ta o‘yin o‘tkazib, 23 ta o‘yinda g‘alaba qozongan, 7 tasida mag‘lub bo‘lgan va ikkitasida durang qayd etgan. U 2002-yil aprel oyida 38 yoshida futbolni tark etgan[9].

Nafaqa

tahrir

Ellisni televizorda futbol sharhlovchisi va mahalliy e-TV telekanalida ekspert sifatida koʻrish mumkin. U 2010-yilgi FIFA Jahon chempionatining elchisi boʻlgan[9]. U Gallo Images’da rasm muharriri sifatida ham ishlagan[10].

Murabbiylik faoliyati

tahrir

Ellis 2016-yilda Olimpiada-2016 guruh bosqichidan chiqqanidan so‘ng Vera Pau isteʼfoga chiqqanidan so‘ng, 2016-yilda Janubiy Afrika ayollar milliy futbol jamoasiga vaqtinchalik menejer etib tayinlangan[11]. Ellis 2018-yil fevral oyida Janubiy Afrika ayollar terma jamoasiga bosh murabbiy etib tayinlangan[12] va o‘shanda jahon reytingida 50-o‘rinni egallagan jamoani boshqargan va finalda penaltilar seriyasida 11 karra chempion Nigeriyaga yutqazib, Afrika ayollar kubogida ikkinchi o‘rinni egallagan. Shunday boʻlsa-da, ikkinchi oʻrinni egallab, Janubiy Afrika 2019-yilda oʻtkaziladigan birinchi FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionatiga yoʻllanma olgan[13]. U Afrika Futbol Konfederatsiyasi tomonidan 2018, 2019[3] va 2022-yillarda[14][15] yilning eng yaxshi ayol murabbiyi unvoniga sazovor boʻlgan.

Yutuqlari

tahrir

Futbolchi faoliyatida

tahrir

Janubiy Afrika

  • COSAFA ayollar chempionati : 2002[16]
  • Ayollar oʻrtasidagi Afrika Millatlar Kubogining ikkinchi oʻyinchisi: 2000[17]

Shaxsiy yutuqlari

  • WP Sportswriters tomonidan Mobil muvaffaqiyat mukofoti: 1980-yil
  • SAFA ayollar viloyatlararo musobaqalari: 1986, 1989, 1992
  • Foschini Cape — yilning eng yaxshi futbolchisi: 1989, 1993
  • WP yilning eng yaxshi futbolchisi: 1983, 1993
  • Sanlam oyning eng yaxshi sport yulduzi (noyabr): 2000-yil
  • SAFA maxsus tan olingan oltin mukofoti: 2001-yil
  • Prezident sport kumush mukofoti: 2001[18]
  • ANC Yoshlar Ligasi tomonidan Mandisa Shiceka Rol Model mukofoti: 2001

Menejer

tahrir

Janubiy Afrika

  • COSAFA ayollar chempionati : 2018,[19][20] 2019[21] 2020[22]
  • Ayollar Afrika Millatlar Kubogi : 2022[23] ikkinchi oʻrin: 2018[24]
  • Oisha Buxoriy kubogi : 2021[25]

Shaxsiy yutuqlari

  • Sport vazirining aʼlo darajadagi mukofoti: 2017[16]
  • Afrika Futbol Konfederatsiyasi yilning eng yaxshi ayol murabbiyi: 2018, 2019, 2022[26]

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 „For love of the game - IOL Cape Argus“.
  2. „Women's World Cup: From meat-packer to South Africa coach“ (en-GB) (2019-yil 12-iyun). Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  3. 3,0 3,1 Agency. „Desiree Ellis wins CAF Women's Coach of the Year“ (en). The M&G Online. Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  4. Ngcangisa. „Preparing for life after victory“ (en). The M&G Online. Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  5. Crann, Joe. „Women's World Cup 2019 team guide No 8: South Africa“ (en-GB). The Guardian (2019-yil 30-may). Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  6. Africa. „Desiree Ellis inspires a Cape community“ (en). IOL - Weekend Argus. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
  7. 7,0 7,1 „Archived copy“. 2014-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-avgust.
  8. 8,0 8,1 „South Africa - Women - International Results“. www.rsssf.com.
  9. 9,0 9,1 „Archived copy“. 2014-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-avgust.
  10. „Desiree Ellis - Who's Who SA“. m.whoswho.co.za. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-sentyabr.
  11. „Safa should go local with new Banyana coach | IOL“ (en). www.iol.co.za. Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  12. „Desiree Ellis named head coach of Banyana Banyana | Goal.com“. www.goal.com. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  13. „CAF - Match Details“. www.cafonline.com. Qaraldi: 2019-yil 13-iyun.
  14. Vardien. „Dazzling Desiree! Banyana Banyana mentor wins 3rd successive CAF Coach of the Year award“ (en-US). Sport. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  15. Football. „A year when the football gods finally smiled on Desiree Ellis and Aliou Cisse“ (en). CAFOnline.com. Qaraldi: 2022-yil 29-iyul.
  16. 16,0 16,1 Khan. „EXTRA TIME: Desiree Ellis' award and SAFA launches 2017 coaching courses“. Goal (2017-yil 16-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  17. Myers. „Ellis's relish for the team burnishes her legend in South Africa“. RFI (2022-yil 15-iyul). Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  18. „How Banyana Banyana Coach Desiree Ellis Has Become A Game Changer“ (en). Forbes Africa (2019-yil 1-iyun). Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  19. „Desiree Ellis named head coach of Banyana Banyana | Goal.com“. www.goal.com. Qaraldi: 2022-yil 23-iyul.
  20. „SA win regional Cosafa Women's Championship“ (en-GB). BBC Sport. Qaraldi: 2022-yil 23-iyul.
  21. „South Africa claim COSAFA Women’s Championship title, Tanzania clinch Under-20 gold“ (en-GB). Qaraldi: 2022-yil 23-iyul.
  22. „South Africa win COSAFA Women’s Championship, Tanzania take Under-17 title“ (en-GB). Qaraldi: 2022-yil 23-iyul.
  23. Vardien. „Champions of Africa! Banyana make history to win SA's first-ever Women's Afcon“ (en-US). Sport. Qaraldi: 2022-yil 24-iyul.
  24. Shaban. „Nigeria 2018 AWCON winners, beat South Africa 4 - 3 [penalties“] (en). Africanews (2018-yil 1-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 24-iyul.
  25. „South Africa stun Nigeria to win Aisha Buhari Cup“. CAF-Confedération Africaine du Football. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
  26. „Banyana Banyana's Desiree Ellis wins third women's CAF Coach of the Year award“ (en-US). SABC News (2022-yil 22-iyul). Qaraldi: 2022-yil 23-iyul.