Dialektik xulq-atvor terapiyasi ( DBT ) dalillarga asoslangan [1] psixoterapiya turi boʻlib, u shaxsiyatning buzilishi va shaxslararo nizolarni davolashga qaratilgan harakatlardan boshlangan. [1] Dalillar shuni koʻrsatadiki, DBT kayfiyat buzilishlarini va oʻz joniga qasd qilish gʻoyalarini davolashda, shuningdek, oʻziga zarar yetkazish va giyohvand moddalarni isteʼmol qilish kabi xatti-harakatlar modellarini oʻzgartirishda foydali boʻlishi mumkin. [2] DBT terapevt va mijoz qabul qilish va oʻzgartirishga yoʻnaltirilgan strategiyalar bilan ishlaydigan va oxir-oqibat ularni muvozanatlashtiradigan va sintez qiladigan jarayonga aylandi - tezis va antitezaning falsafiy dialektik jarayoni bilan taqqoslanadigan, keyin esa sintez qilinadigan shakli. [1]

Dialektik xulq-atvor terapiyasida koʻnikma modullari

DBT odamlarga reaktiv holatlarga olib keladigan qoʻzgʻatuvchilarni oʻrganish va istalmagan reaksiyalarning oldini olish uchun voqealar, fikrlar, his-tuygʻular va xatti-harakatlar ketma-ketligida qanday kurashish qobiliyatlarini qoʻllashni baholashga yordam berish orqali odamlarga hissiy va kognitiv tartibga solishni kuchaytirishga yordam berish uchun moʻljallangan.

DBT 1970-yillarning oxiridagi standart kognitiv xatti-harakatlar terapiyasi (CBT) protokollarini surunkali oʻz joniga qasd qiluvchi mijozlarga qoʻllash boʻyicha bir qator muvaffaqiyatsiz urinishlar qilib koʻrdi . [3] Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, DBT bemorlarga ruhiy holat spektrining buzilishi bilan bogʻliq alomatlar va xatti-harakatlar, shu jumladan oʻz-oʻziga shikast yetkazishi bilan yordam berishi mumkin. [4]

DBTning birinchi randomize klinik tadqiqoti odatdagi davolanishga nisbatan oʻz joniga qasd qilish imo-ishoralari, psixiatrik kasalxonaga yotqizish va davolanishdan voz kechish tezligini koʻrsatdi. [3]

  1. 1,0 1,1 1,2 Chapman, AL (2006). "Dialectical behavior therapy: current indications and unique elements". Psychiatry (Edgmont) 3 (9): 62–8. PMID 20975829. PMC 2963469. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2963469. 
  2. „An Overview of Dialectical Behavior Therapy – Psych Central“ (2016-yil 17-may). Qaraldi: 2015-yil 19-yanvar.
  3. 3,0 3,1 Linehan, M. M.; Dimeff, L. (2001). "Dialectical Behavior Therapy in a nutshell". The California Psychologist 34: 10–13. https://www.ebrightcollaborative.com/uploads/2/3/3/9/23399186/dbtinanutshell.pdf. 
  4. Brody, Jane E.. „The Growing Wave of Teenage Self-Injury“. The New York Times (2008-yil 6-may). Qaraldi: 2022-yil 24-dekabr.