Donor-akseptor bogʻ, koordi natsion bogʻ — kimyoviy (kovalent) bogʻning bir turi. D.-a. b. bir atom (donor)ning bir juft elektroniga boshqa atom (akseptor)ning boʻsh (toʻlmagan) elektron qavati toʻgʻri kelganda sodir boʻladi. Bu bogʻlanishda ham elektronlar ikki atom uchun umumiy boʻladi. Ammiak bilan vodorod ioni (proton) ning oʻzaro taʼsiri natijasida ammoniy ioni hosil boʻlishi bunga yaqqol misoldir. Ushbu reaksiya pirovardida toʻrtinchi kovalent bogʻ N—N hosil boʻladi. Ammoniy ionidagi barcha N—N bogʻlar oʻzaro teng kuchlidir. Bu holda ammiak molekulasi — donor, proton — akseptor (yana q. Kimyoviy bogʻ). Donor akseptor boģlanishga protonlangan suv (gidroksoniy kationi), amoniy kationi, is gazi, nitrat, qizil qon tuzi, sariq qon tuzi, berlin lazuri, trunbul kõki kiradi.

Adabiyot

tahrir
  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil