Vikipediya

Dubayda turizm

Dubay dunyodagi yetakchi sayyohlik yoʻnalishlaridan biri hisoblanuvchi shahar boʻlib, undagi turizm sohasi asosiy daromad manbai hisoblanadi. 2016-yilda shahar kamida bir kecha tunab qolgan 14,9 million mehmonni qabul qildi[1]. 2018-yilda Dubay xalqaro tashrif buyuruvchilar soni boʻyicha dunyoda eng koʻp tashrif buyurilgan toʻrtinchi shahar maqomiga ega boʻldi[2].

Al Fahidi tarixiy mahallasi, shuningdek, Al Bastakiya deb ham ataladi, u Dubayning tarixiy tumani va asosiy sayyohlik maskanidir.

Tarixi

tahrir

1966-yilda neftning topilishi hozirgi Dubayning rivojlanishiga turtki berdi, biroq Shayx Rashid bin Said Al Maktum (1958-yildan 1990-yilgacha hukmdor) bir kun kelib Dubayda neft tugashini anglab yetdi va undan uzoqroq davom etadigan iqtisodiyot qurishni boshladi[3]. Shayx Rashidga xos boʻlgan iqtibos uning 1966-yilda topilgan va 1969-yilda ishlab chiqarila boshlagan Dubay nefti bir necha avloddan keyin tugab qolishi haqidagi xavotirini aks ettiradi. Shayx Rashid: „Mening bobom tuyada, otam tuyada, men Mercedes, oʻgʻlim Land Rover, uning oʻgʻli Land Rover, oʻgʻli esa tuya minadi“, deb taʼkidlagan[4]. Shayx Rashid shaharning savdo tarixiga asoslanib, Dubay iqtisodiyotini diversifikatsiya qilish kerakligini erta angladi va shu sababli Dubayni mintaqaning savdo hamda xizmat koʻrsatish markazi sifatida tashkil etishga kirishdi. 1979-yilga kelib, u butun Birlashgan Arab Amirliklari uchun mantiqiy yuk tashish markazi va dunyodagi eng yirik sunʼiy portga aylangan Jebel Ali portini barpo etishda muvaffaqiyat qozondi. U, shuningdek, Dubay xalqaro aeroportini modernizatsiya qildi va oʻsha paytda Yaqin Sharqdagi eng baland bino boʻlgan Dubay jahon savdo markazini qurdi. 1970-yillarning oxiriga kelib, Dubay iqtisodiyotini faqatgina neft qazib olishga qaratilgan iqtisodiy tushunchadan uzoqlashtirish va turizm kabi boshqa sohalarni diversifikatsiya qilish uchun zamin yaratildi[5].

1989-yilda Dubayni yuqori darajadagi bozor va nufuzli biznes markazlari uchun hashamatli manzil sifatida targʻib qilish uchun Dubay savdo va turizmni rivojlantirish kengashi tashkil etildi. 1997-yil yanvar oyida u Turizm va tijorat marketingi departamenti (DTCM) bilan almashtirildi[6].

2013-yil may oyida Dubay hukumati 2020-yilga borib yiliga 20 million sayyohni jalb qilish va Dubayni xalqaro dam oluvchi sayohatchilar, shuningdek, biznes sayohatchilar uchun birinchi tanlov joyiga aylantirishdan iborat Dubay turizm strategiyasini 2020 ni boshladi[7]. 2018-yilda strategiya 2022-yilda 21-23 million, 2025-yilga kelib esa 23-25 million tashrif buyuruvchini jalb qilish boʻyicha yangi maqsadlarni belgilash orqali kengaytirildi[8].

Oʻzining turizm sanoatini saqlab qolish zarurati Dubayning COVID-19 pandemiyasiga javob berishiga toʻsqinlik qildi[9]. COVID-19 bilan bir qatorda Dubayning turizm sektori ham amirlikdagi inson huquqlari holatiga nisbatan munosabat toʻgʻrisidagi xalqaro maʼlumotlardan zarar koʻrdi[10].

Mehmonlar va tashrif buyuruvchilar xarajatlari

tahrir

1982-yildan beri Dubay sayyohlar uchun eng tez rivojlanayotgan yoʻnalishlardan biri boʻlib kelmoqda. 2002-yilda tashrif buyuruvchilar asosan Koʻrfaz hamkorlik kengashiga aʼzo mamlakatlardan boʻlgan, ular sayyohlarning 34 % ini, Janubiy Osiyo 25 % ini, boshqa arab davlatlari 16 % ini, Yevropa 15 % ini va Afrika fuqarolari 9 % ini tashkil etdi. 2003-yilda turizmdan tushgan daromad 1 milliard dollardan oshdi va neft daromadlaridan oshib, toʻgʻridan-toʻgʻri hamda bilvosita YaIMning mos ravishda 17 % va 28 % idan ortigʻini tashkil etdi[11].

2019-yilning yanvar-iyun oylarida Dubayga 8,36 million xalqaro sayyoh tashrif buyurdi. Eng koʻp tashrif buyuruvchilar Hindiston (997.000), Saudiya Arabistoni (755.000) va Buyuk Britaniya (586.000) mamlakatlari fuqarolaridan iborat boʻlgan[12].

Mastercardning „Xalqaro shaharlar joylashuv indeksi 2019“ maʼlumotlariga koʻra, sayyohlar Dubayda boshqa mamlakatlarga qaraganda koʻproq pul sarflaydi. 2018-yilda mamlakat ketma-ket toʻrtinchi yil roʻyxatda birinchi oʻrinni egalladi va umumiy xarajatlari 30,82 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2017-yilga nisbatan 3,8 foizga koʻp (29,70 milliard dollar). Kuniga oʻrtacha xarajatlar 553 dollardan iborat boʻldi[13].

2019-yilda Dubayga jami 16,73 million sayyoh tashrif buyurdi, bu oʻtgan yilga nisbatan 5,09 foizga koʻpdir. Biroq, 2020-yilda koronavirus pandemiyasi tufayli tashrif buyuruvchilar sonida 5,51 millionga kamayish holati kuzatildi[14].

Yil
Jami xalqaro tashrif buyuruvchilar
[15][16][17][18][19] 		Oʻsish/Kamayish Tashrif buyuruvchilarning sarflagan oʻrtacha puli ($)[20]
1982 374,400 ―
1990 632,903   69.04 %
1991 716,642   13.23 %
1992 944,350   31.77 %
1993 1,088,000   15.21 %
1994 1,239,000   13.88 %
1995 1,601,000   29.22 % 632,000,000.00
1996 1,768,000   10.43 % 743,000,000.00
1997 1,792,000   1.36 % 814,000,000.00
1998 2,184,000   21.88 % 859,000,000.00
1999 2,481,000   13.60 % 893,000,000.00
2000 3,027,000   22.01 % 1,063,000,000.00
2001 3,626,625   19.81 % 1,200,000,000.00
2002 4,756,280   31.15 % 1,332,000,000.00
2003 4,980,228   4.71 % 1,438,000,000.00
2004 5,420,000   8.83 % 1,593,000,000.00
2005 6,160,003   13.65 % 3,218,000,000.00
2006 6,441,670   4.57 % 4,972,000,000.00
2007 6,951,798[21][22]   7.12 % 6,072,000,000.00
2008 6,996,449[23]   0.64 % 7,162,000,000.00
2009 7,580,000[24]   8.34 % 7,352,000,000.00
2010 8,410,000   10.95 % 8,577,000,000.00
2011 9,910,000   17.84 % 9,204,000,000.00
2012 10,950,000   10.49 % 10,924,000,000.00
2013 12,900,000   17.81 % 12,389,000,000.00
2014 13,200,000   2.33 % 15,221,000,000.00
2015 14,200,000   7.58 % 17,481,000,000.00
2016 14,870,000   4.72 % 19,496,000,000.00
2017 15,790,000   6.19 % 21,048,000,000.00
2018 15,920,000   0.82 % 21,390,000,000.00
2019 16,730,000   5.09 %
2020 5,510,000   −67.07 %
2021 7,280,000   32.12 %

Turar joy

tahrir
 
Burj al-Arab mehmonxonasi

Soʻnggi uch yil ichida Dubayda 4 va 5 yulduzli mehmonxonalar hamda xonalar soni koʻpaygan, ammo standart mehmonxona kvartiralari kamaygan. Xonalarning umumiy soni 2015-yildan 2017-yilga qadar 9 098 taga koʻpayib, 9,25 foizga oʻsdi. Expo 2020dan oldin Dubaydagi mehmonxonalar taklif tezlashgani sababli talabni ragʻbatlantirish uchun xona narxlarini pasaytirdi. 2019-yil avgust oyidagi maʼlumotlarga koʻra, Dubay mehmonxonachilari talabning 7.4 % oʻsishiga qarshi taklifning 7.6 % ga oʻsganligi haqida xabar berishdi[25]. Oʻrtacha xona narxlari 2019-yil iyun oyida 486 AEDni tashkil etgan boʻlsa, 2018-yilning xuddi shu oyida xonalarning oʻrtacha narxlari 544 AEDni tashkil etdi[26]. 2019-yil iyul oyida Dubayning Jumeirah Group MChJ turizmning pasayishi tufayli 500 kishini ishdan boʻshatdi. 2019-yilning ikkinchi choragida mehmondoʻstlik sektori 2009-yildan beri eng yomon chorakni boshdan kechirdi[27].

Mehmonxona inventar raqamlari 2014—2020[28]
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Jami 5 yulduzli mehmonxonalar 91 96 103 113 128 134 143
Jami 5 yulduzli mehmonxona xonalari 31,551 33,122 35,853 38,543 43,133 44,067 47,035
Jami 4 yulduzli mehmonxonalar 106 112 122 146 158 161 181
Jami 4 yulduzli mehmonxona xonalari 21,208 22,990 25,289 29,908 33,120 34,905 40,377
Jami 1-3 yulduzli mehmonxonalar 264 267 260 260 258 225 243
Jami 1-3 yulduzli mehmonxona xonalari 19,714 21,767 21,591 22,634 24,491 21,732 25,384
Jami mehmonxona kvartiralari (lyuks/superior) 66 66 65 68 68 74 80
Jami lyuks/superior xonalar 9 641 9,519 9,786 10,522 10,520 11,845 12,606
Mehmonxona kvartiralarining umumiy soni (standart) 150 140 131 129 129 117 108
Umumiy standart xonalar 16,219 15,447 14,930 14,360 14,856 14,398 12,548
Jami muassasalar 657 677 681 681 716 741 711 755
Jami mavjud xonalar 92 333 98,333 102,845 107,431 115,967 126,120 126,947 137,950
Oʻrtacha bandlik 79 % 77 % 78 % 78 % 76 % 75 % 54 % 67 %

Diqqatga sazovor joylari

tahrir
 
Al Fahidi qal’asi

Vaqti-vaqti bilan iqtisodiy rivojlanishning soyasida qolsa-da, Dubayning eski madaniyati koʻrinishlarini shaharni ikkiga, Bur Dubay va Deyraga ajratadigan daryo atrofidagi joylarga tashrif buyurish orqali topish mumkin. Daryoning Bur Dubay tomonida joylashgan binolar eski shaharning asosiy oʻziga xosligini taʼminlaydi. Heritage qishlogʻi tarixiy Dubayning saqlanib qolgan binolardan iborat sanoqli qismlaridan biridir. Bu yerga qoʻshni Diving qishlogʻi marvarid olish va baliq ovlash boʻyicha jonli koʻrgazmalarni taqdim etadi. Diving qishlogʻi butun „Shindagha“ hududini madaniy shaharga aylantirish, Dubaydagi hayotni oʻtgan kunlardagidek qayta tiklash boʻyicha yoʻlga qoʻyilgan ulkan rejaning bir qismini tashkil etadi.

Boshqa diqqatga sazovor joylar orasiga Shayx Said Al Maktum uyi, taxminan 1799-yilda qad rostlagan Al Fahidi qal’asidagi Dubay muzeyi va Dubay shahridan 115 kilometr janubi-sharqda, qoyali Hatta togʻlarining qoq markazida joylashgan Hattaning Heritage qishlogʻi kiradi. Qishloqning tarixi 2000—3000-yilga borib taqaladi. U 30 ta binodan iborat boʻlib, ularning har biri hajmi, ichki tuzilishi va foydalanilgan qurilish materiallari bilan farqlanadi: binolarda loy, pichan, sandal daraxti va palma barglari kabi rekonstruksiya paytida ishlatilgan materiallardan foydalanishga katta eʼtibor berilgan. Shariat masjidi 19-asr boshlarida xuddi shu qurilish materiallaridan foydalangan holda qurilgan eski masjid boʻlib, katta namozxona, sud va hovli, minora va boshqa xoʻjalik xonalaridan iborat[29]. Boshqa muzeylar orasiga Al Ahmadiya maktabi ham kiradi.

Xarid qilish

tahrir
 
Dubay savdo markazidagi Dubay favvorasi.

Dubay „Yaqin Sharqning savdo poytaxti“ laqabini olgan[30][31]. Shahar mintaqadagi mamlakatlardan va Sharqiy Yevropa, Afrika hamda Hindiston yarimorolidan koʻplab xarid qiluvchi sayyohlarni jalb qiladi. Dubay souk tumanlari bilan mashhur. Souk arabcha soʻz boʻlib, bozor yoki har qanday turdagi tovarlar olib kelinadigan yoki almashtiriladigan joyni anglatadi. Anʼanaga koʻra, Uzoq Sharq, Xitoy, Shri Lanka va Hindistondan kelgan kemalar oʻz yuklarini boʻshatishadi va tovarlarni kema ustaxonalari yonidagi bozorlarda savdolashib sotishadi[32].

Shaharda zamonaviy savdo markazlari va butiklar ham mavjud. Dubay xalqaro aeroportida Dubai Duty Free xizmati xalqaro aeroportdan foydalanadigan koʻp millatli yoʻlovchilarga tovarlarni yetkazib berishni taklif qiladi. Duty Free hududlari va yirik savdolardan tashqari, Dubay dunyodagi eng qimmat xarid qilish joylaridan biri sifatida shuhrat qozongan[33].

Dubayda butiklar, baʼzi elektronika doʻkonlari, universal doʻkonlar va supermarketlar qatʼiy narx asosida ishlasa-da, boshqa doʻkonlarning koʻpchiligi doʻstona narx kelishish jarayonini hayot tarzining bir boʻladi deb bilishadi.

Dubayning koʻplab savdo markazlari har bir isteʼmolchining ehtiyojlarini qondira oladi. Shaharda avtomobillar, kiyim-kechak, zargarlik buyumlari, elektronika, mebel jihozlari, sport anjomlari va boshqa har qanday tovarlar bir xil tom ostida boʻlishi mumkin[34].

Dubay savdo festivali har yili yanvar oyida oʻtkaziladigan bir oylik festivaldir. Festival davomida butun amirlik yirik savdo markaziga aylanadi. Bundan tashqari, festival musiqa shoulari, badiiy koʻrgazmalar va xalq raqslarini ham oʻz ichiga oladi[35].

Dubayning yozgi syurprizlari (DYS) — iyun, iyul va avgust oylarida oʻtkaziladigan Dubay savdo festivalining yozgi versiyasi. Dubay hukumati Dubayni oilaviy dam olish maskani sifatida targʻib qilish maqsadida 1998-yilda Dubay yozgi syurprizlarini boshlagan. DYS qiziqarli voqealar, oʻyin-kulgi, oziq-ovqat va xarid qilish boʻyicha ajoyib takliflarni taqdim etadi.

Madaniy sezgirlik

tahrir

Sayyohlar oʻzlari musulmon boʻlmasalar ham, jamoat joylarida musulmonlik diniy cheklovlariga rioya qilishlari kerak, masalan, Ramazon oyida kunduzi jamoat joylarida ovqatlanish yoki ichishdan saqlanish lozim boʻladi[36].

Dubayda jinoiy qonunchilikning bir qismi sifatida kamtarona kiyinish qoidalari mavjud[37]. Dubay savdo markazida yengsiz ustki kiyimlar va kalta liboslar kiyish tavsiya etilmaydi[38][39]. Kiyimlar mos uzunlikda boʻlishi tavsiya etiladi[37].

Dubayda gomoseksualizm, jumladan, sayyohlar uchun ham jinoyat hisoblanadi. Biroq, Dubayda jonli yer osti gey sahnasi mavjud va rasmiy organlar qonunni qoʻllash uchun gomoseksuallarni faol ravishda qidirmaydilar[40].

Transporti

tahrir
 
Dubay xalqaro aeroporti xalqaro yoʻlovchi tashish boʻyicha dunyodagi eng gavjum aeroport hisoblanadi

Koʻpgina poytaxtlar va boshqa yirik shaharlarda Dubayga toʻgʻridan-toʻgʻri reyslar mavjud. 120 tadan ortiq aviakompaniyalar Dubay xalqaro aeroportiga keladi va u yerdan 260 tadan ortiq yoʻnalishlarga parvozni amalga oshiradi. Dubay xalqaro aeroporti xalqaro yoʻlovchi tashish boʻyicha dunyodagi eng gavjum aeroport hisoblanadi[41]. Shuningdek, Dubay, 100 tadan ortiq yoʻnalishlarga rejali qatnovlarni amalga oshiradigan Emirates Airline kompaniyasining asosiy bazasi ham hisoblanadi.

2009-yil iyun oyida Emirates aviakompaniyasi nogironlar aravachasidagi yoʻlovchilarga koʻproq moslashtirilgan xizmat koʻrsatish imkonini beruvchi joʻnab ketish va qoʻnish vaqtida maxsus xizmat koʻrsatish zonasini barpo etdi[42]. 

2001-yilda Dubayda birinchi dengiz sayohati terminalining tashkil etilishi va 2010-yil fevral oyida yangi Dubay dengiz sayohati terminalining ochilishi yuqori yuk tashish imkoniyatiga ega boʻlgan dengiz sayohati liniyalari operatorlarining eʼtiborini tortdi. Dubayga dengiz sayohati Singapur, Sidney, Afina, Dover, Venetsiya, Keyptaun, Civitavecchia, Pirey, Iskandariya, Istanbul, Nyu York, Sautgempton, Barselona, Fort Lauderdeyl, Mayami, Los-Anjeles, Mumbay Gonkong, Monte-Karlo, Mombasa, Viktoriya, Kerns va boshqalar orqali amalga oshiriladi[43]. 

Birlashgan Arab Amirliklarida yirik shaharlar va qishloqlarni bogʻlaydigan yoʻllar tarmogʻi, jumladan, Saudiya Arabistoni hamda Ummon bilan chegaradosh mamlakatlarga chiqish uchun Dubay va Abu-Dabi oʻrtasidagi koʻp polosali avtomagistral mavjud. Dubay va Birlashgan Arab Amirliklaridagi avtomobil yoʻllari va asosiy yoʻllar Amirlik marshrut raqami bilan belgilanadi. Tezlik chegaralari yoʻl belgilarida koʻrsatiladi va odatda shahar atrofida 60–80 km/h (37–50 mph) ni, boshqa joylarda 100–120 km/h (62–75 mph) ni tashkil qiladi[44]. 

Dubay eng yaxshi taksi xizmatlari koʻrsatish boʻyicha Tokio va Singapurdan keyingi uchinchi oʻrinni egallagan[45]. 

Noqonuniy giyohvand moddalar

tahrir

Dubayga kiruvchi sayohatchilar giyohvand moddalarni noqonuniy isteʼmol qilish yoki kontrabanda bilan bogʻliq qattiq jazolar haqida ogohlantiriladi. Dubay rasmiylari noqonuniy moddalarning miqdorini topish uchun sinchkovlik bilan tintuv oʻtkazib, bunda juda sezgir uskunalardan foydalanadilar[46]. 2008-yil 11-fevralda Dubai City News nashri Dubayning yuqori martabali sudyasining gaplaridan iqtibos keltirdi: „Ushbu qonunlar har qanday odamni giyohvand moddalarni olib yurish yoki ishlatishdan qaytaradi. Birovdan topilgan noqonuniy giyohvand moddalar miqdori 0,05 gramm boʻlsa ham, ular aybdor deb topiladi. Jazo kamida toʻrt yilni tashkil etadi. Xulosa aniq — giyohvand moddalarga toqat qilinmaydi“[46].

Salomatlik

tahrir

Dubayga kirishda hech qanday maxsus emlash talab qilinmaydi, ammo sayyohlarga sayohat qilishdan oldin tegishli tibbiy sugʻurta sotib olish tavsiya etiladi. Hukumat emlash dasturlari sayohat jurnali tomonidan tan olinishiga olib keldi. Oʻrnatilgan zamonaviy sogʻliqni saqlash tizimiga soʻnggi qoʻshimcha sifatida Dubay Dubaydagi deyarli barcha shifokorlarning sayyohlar bilan sogʻliqni saqlash boʻyicha onlayn aloqalar olib borishini taklif etadi[47].

Sport turizmi

tahrir

Dubay quyidagi xalqaro chempionatlarga mezbonlik qiladi:

  • Dubay jahon kubogi — dunyodagi eng boy ot poygasi
  • Dubai Classic — golf chempionati
  • Barclays — erkaklar va ayollar uchun Dubay tennis musobaqasi
  • UIM World Powerboat poygasi
  • Rugby Sevens
  • Dubai International Rally
  • Dubai Snooker Classic
  • Birlashgan Arab Amirliklari choʻl musobaqasi
  • Standard Chartered Dubay marafoni

Manbalar

tahrir
  1. ↑ „14.9 million overnight visitors for Dubai in 2016“. Gulf News. 2017-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-may 2017-yil.
  2. ↑ Murray. „The 20 most visited cities around the world in 2018“. Business Insider. 2019-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2019-yil.
  3. ↑ „Dubai Tourist Information“. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  4. ↑ Gluckman. „Hong Kong of the Desert?“. 4-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-aprel 2012-yil.
  5. ↑ Sharpley, Richard. Tourism Development and the Environment:Beyond Sustainability?. Earthscan, 2009 — 184-bet. ISBN 9781844077328. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil. 
  6. ↑ „Sorry, the page you requested was not found“. www.zu.ac.ae. 10-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-yanvar 2020-yil.
  7. ↑ „Dubai Department of Tourism Vision“. www.visitdubai.com. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  8. ↑ Bridge. „Dubai expands tourism ambitions, sets new target for 2025“. ArabianBusiness.com. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  9. ↑ Saifi. „How Dubai is paying the price for letting in tourists“. www.cnn.com. CNN. 18-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.
  10. ↑ Abdellatif. „Dubai Faces Festering Tourism Challenges Beyond Pandemic“. skift.com. Skift. 16-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.
  11. ↑ Henderson, Joan c. (2006). „Tourism in Dubai: Overcoming Barriers to Destination Development“. International Journal of Tourism Research. 8-jild, № 6. 84-85-bet. doi:10.1002/jtr.557. 4-mart 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  12. ↑ Staff Reporter. „8.36 million tourists visit Dubai in first half of 2019“. Khaleej Times. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  13. ↑ „At $30 billion, Dubai takes in the most global tourist dollars by far“. Consultancy-ME (6-sentabr 2019-yil). 15-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-sentabr 2019-yil.
  14. ↑ „Dubai Tourism Statistics - Visitor Numbers, Number Of Hotels And Rooms“ (inglizcha). Dubai Online. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-aprel 2022-yil.
  15. ↑ „Dubai tourism: number of visitors 2016“. Statista. 7-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  16. ↑ „Dubai received 15.92 million visitors in 2018 with most coming from India“. The National (24-fevral 2019-yil). 30-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  17. ↑ „Wayback Machine“ (4-mart 2021-yil). 2021-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan.
  18. ↑ Fernandes, Cedwyn; Karnik, Ajit V. (2010). „Estimating Elasticity of Demand for Tourism in Dubai“. Tourism Analysis. 15-jild. 57–69-bet. doi:10.3727/108354210X12724734223630. 26-yanvar 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 30-yanvar 2020-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  19. ↑ „Dubai welcomes 16.73 million tourists in 2019“. Gulf Business (23-yanvar 2020-yil). 2-sentabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-yanvar 2020-yil.
  20. ↑ „UAE Tourism Statistics 1995-2021“. www.macrotrends.net. 27-sentabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2021-yil.
  21. ↑ „Archived copy“. 11-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-may 2022-yil.
  22. ↑ Stephenson, Marcus L.; Ali-Knight, Jane (1-dekabr 2010-yil). „Dubai's tourism industry and its societal impact: social implications and sustainable challenges“. Journal of Tourism and Cultural Change. 8-jild, № 4. 278–292-bet. doi:10.1080/14766825.2010.521248. 11-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 4-mart 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  23. ↑ „Archived copy“. 11-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-may 2022-yil.
  24. ↑ Jain. „SPECIAL: Dubai's tourism sector bounces back - eb247 - News - National - Emirates24|7“. www.emirates247.com. 5-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2021-yil.
  25. ↑ Bridge. „Dubai hotels cut room rates to stimulate demand as supply accelerates“. ArabianBusiness.com. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  26. ↑ Jr. „Dubai hotel room rates fall, despite rise in occupancy“. ArabianBusiness.com. 22-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  27. ↑ Parasie, Nicolas; Pacheco, Filipe. „Dubai's Jumeirah Cuts 500 Jobs as Tourism Industry Struggles“. Bloomberg News (29-iyul 2019-yil). 31-iyul 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-iyul 2019-yil.
  28. ↑ „About Dubai Tourism - DTCM Statistics & Performance | Visit Dubai“. www.visitdubai.com. 16-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  29. ↑ „Luxury Hotels Europe, Middle East & Far East - Jumeirah“. www.jumeirah.com. 2006-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  30. ↑ „Shopping in dubai“. 2006-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  31. ↑ „Shopping Guide in Dubai“. Shopping Galore in Dubai (17-oktabr 2013-yil). 2013-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-oktabr 2013-yil.
  32. ↑ „Souq - DataDubai“. 2007-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan.
  33. ↑ „How expensive is Dubai? A Budget for staying in Dubai“ (inglizcha). Travelaar (4-may 2018-yil). 9-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-may 2019-yil.
  34. ↑ „Shopping at Dubai, Dubai Shopping Centers and Malls“. www.dubai.com. 2-yanvar 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-dekabr 2008-yil.
  35. ↑ „Dubai Shopping“. www.mydsf.com. 15-may 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-iyun 2006-yil.
  36. ↑ „Russian woman put in jail in Dubai for drinking juice in public“, Pravda, 2008-09-23, 2015-02-03da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2010-04-08
  37. ↑ 37,0 37,1 „Know more about the Criminal Law of Dubai“ (23-oktabr 2012-yil). 12-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  38. ↑ „Dubai Mall dress code“. 12-dekabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-oktabr 2014-yil.
  39. ↑ „UAE: Dress Code Campaign Urges Extra Inches of Clothing · Global Voices“ (24-iyun 2012-yil). 27-noyabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  40. ↑ Boone. „What not to do in Dubai“. www.independent.co.uk. The Independent (2017-yil 13-oktyabr). 16-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-noyabr 2021-yil.
  41. ↑ „ACI World data reveals COVID-19's impact on world's busiest airports“. www.aci.aero (22-aprel 2021-yil). 4-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-noyabr 2021-yil.
  42. ↑ „Travel Tips to Visit Dubai | Dubai.com“. www.dubai.com. 2-avgust 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-sentabr 2019-yil.
  43. ↑ „Cruise Hub of the Region“. Dubai Tourism. 15-yanvar 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-dekabr 2012-yil.
  44. ↑ „Routes to Dubai“. Definitely Dubai. 13-dekabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-dekabr 2012-yil.
  45. ↑ „Tourists rate Dubai taxis, shopping to top list“. Khaleej Times (20-dekabr 2012-yil). 14-iyul 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-may 2022-yil.
  46. ↑ 46,0 46,1 Paul McLennan and Ali Al-Shouk. „Tourists get drug warning“. Dubai City News (11-fevral 2008-yil). 10-may 2008-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-fevral 2008-yil.
  47. ↑ „Gulf News“. 2010-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Dubayda_turizm&oldid=3881635" dan olindi