Espresso (italyancha: espresso[1]) — bu maydalangan qahva filtri orqali bosim ostida issiq suvni (92-96 °C) oʻtkazish orqali qahva tayyorlash usuli[2].

Espresso butun dunyoda va birinchi navbatda Yevropaning janubida — Italiya, Ispaniya va Portugaliyada juda mashhur[3].

Rossiyada „espresso“ soʻzi 1990-yillarning boshidan beri qoʻllanila boshlandi[4].

Espresso tayyorlash

tahrir
 
Espresso uchun mayda maydalangan qahva

Kofe qaynatgich ushlagichiga 8 dan 22 grammgacha yangi maydalangan qahva quyiladi, ehtiyotkorlik bilan tekislanadi va keyin harorat bilan bosiladi, shunda maydalangan qahva tekis tabletkaga aylanadi. Keyin, 88-97 °C haroratgacha qizdirilgan suv, hosil boʻlgan tabletkadan 9 bar bosim ostida oʻtkaziladi. Espressoni maydalashning nozikligi shunday oʻrnatiladiki, hajmi taxminan 30 millilitr boʻlgan espresso 21-30 soniyada olinadi va 31-40 gramm massaga ega (klassik espresso massasi) boʻladi. Toʻgʻri maydalash nisbati, toʻgʻri qaynatish, toʻgʻri suv harorati va uning barqarorligi, shuningdek, maydalangan qahvaning toʻgʻri miqdori (taxminan 8- 12 yoki 18-22 gramm, mos ravishda bitta va ikkita ushlagich) yaxshi natija kafolati hisoblanadi. Yuqoridagilarning har qanday jihatidagi ozgina oʻzgarish ham yakuniy mahsulot taʼmini buzadi. Natija koʻpikning rangi bilan vizual ravishda aniqlanadi (italyancha: crema).

Klassik espresso odatda 25-35 millilitr[5] hajmiga ega va 60-70 millilitrli demitassa chashka yoki maxsus espresso stakanida xizmat qiladi. 18-22 gramm qahvadan tayyorlangan qoʻsh espressoning hajmi 60 millilitrni tashkil qiladi[6].

Turlari

tahrir

Klassik espressoga qoʻshimcha ravishda (18-35 ml suv uchun 7-10 g kofe), uning turlari mavjud:

  • Doppio — ikki marta espresso[7]
  • Triplo — uch martalik espresso[8]
  • Ristretto — bir xil miqdordagi qahva, lekin suv miqdori 15 ml gacha kamayadi[9].
  • Lungo — bir xil miqdordagi qahva, lekin suv miqdori 70 ml gacha oshiriladi[10].
 
Ikkita espresso tayyorlanmoqda

Manbalar

tahrir