Farzana Bari (urdu. frzạnہ bạry̰, 1957-yil 7-martda tugʻilgan) – pokistonlik feminist, huquq himoyachisi va akademik,Pokistonda joylashgan Quaid-i-Azam universitetida gender tadqiqotlari boʻlimi direktori boʻlib ishlagan, u Pokistondagi Islomobod shahrida joylashgan.[1][2][3]

Farzana Bari
فرزانہ باری
Tavalludi
Farzana Bari

1957-yil,17-mart,
Pokiston
Fuqaroligi Pokiston
Kasbi Akademik,Islomoboddagi Quaid-i-Azam universitetida Qizlar ta'limi bo'limi boshlig'i

Faoliyati

tahrir

Farzana Pokistonda gender tadqiqotlari sohasida yigirma besh yildan ortiq ilmiy va professional tajribaga ega boʻlgan ayollar huquqlari masalalari boʻyicha yetakchi ayol hisoblanadi. U fan nomzodi ilmiy darajasiga ega. Buyuk Britaniyaning Sussex universitetida sotsiologiya boʻyicha ilmiy darajasini, „Bandlikning oiladagi ayollar holatiga taʼsiri“ mavzusidagi doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. U ayollarning jamiyatdagi iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy imkoniyatlarini kengaytirish boʻyicha siyosiy maslahat va targʻibot ishlarida faol ishtirok etadi. Shuningdek, u „Pokiston siyosatida ayollarning mazmunli vakilligi“ mavzusida tadqiqot olib bordi.[4][5][6] U Pokistondagi har qanday universitetda birinchi gender tadqiqotlari boʻlimi asoschisi.[7]

Feminizm/inson huquqlari faolligi

tahrir

Farzana Bari Pokistonda adolat va gender tengligini targʻib qiluvchi faol huquqshunos.[8] U erkaklar hukmronlik qiladigan jirga tizimiga qarshi kurashadi[9] va Pokistonda ayollar huquqlariga oid islomiy qoidalar tarafdori.[10][11]

2013-yilda Bari kamida oʻn bir million ayol ovoz berish huquqiga ega emasligini aytdidi, chunki hokimiyat ularga milliy guvohnoma raqamlarini bermagan.[12] 2014-yil yanvar oyida u Kohiston raqs videosi ishini qayta ochishga aralashdi va u videoda paydo boʻlgan qizlar toʻyda raqsga tushganidan keyin oʻldirilganini daʼvo qildi.[13][14][15][16][17][18] 2016-yilning may oyida u Islom kengashining erlarning xotinlarini kaltaklashini qonuniylashtirish haqidagi qaroriga keskin qarshi chiqdi va kengashni nohaq deb aytdi.[19]

Bari Pokistonda ayollarning muammolarini bartaraf qilishga urindi.[20][21] 2016-yil oktyabr oyida Pokiston Milliy Assambleyasi ayollarga qarshi harakatni noqonuniy deb eʼlon qildi. Farzana Bari bu qonunni chetlab oʻtish mumkinligi haqida ogohlantirgan, chunki sudya birinchi navbatda qotillikka haqiqatan ham ayol sabab boʻlganmi yoki yoʻqmi, degan qarorni qabul qilishi kerak.[22][23]

Bari sotsialistik demokratik ayollar tashkiloti boʻlgan Ayollar Demokratik fronti (WDF) aʼzosi.[24][25] U 2018, 2019 va 2020-yillarda WDF aʼzolari bilan birgalikda Aurat marshini tashkil qildi[26]

Siyosat

tahrir

Bari, shuningdek, Avami Ishchilar partiyasining (AWP) yuqori martabali rahbari va vitse-prezidenti boʻlib ishlagan. U AWPga 2012-yilda tashkil etilganida qoʻshildi.[27][28][29][30] U 12-13-mart kunlari Lahorda boʻlib oʻtgan partiyaning uchinchi markaziy qurultoyida AWP ayollar kotibi etib saylangan.[31]

Maqolalar

tahrir

Bari, shuningdek, The Express Tribune va Daily Times Pakistan uchun sharhlovchi sifatida koʻplab maqolalar yozgan.[32][33]

  • Ayol parlamentariylar: Pokistonda siyosat chegaralariga qarshi kurash, 2011-yil mart[34]

Manbalar

tahrir
  1. Dawn.com, Naveed Siddiqui. „Kohistan video case: Girls declared alive by SC had actually been killed, says Bari“ (inglizcha). DAWN.COM (21-oktabr 2016-yil).
  2. „Discrimination: For women in rural areas, healthcare not a basic right“ (inglizcha). The Express Tribune (7-iyul 2013-yil).
  3. Welle (www.dw.com), Deutsche. „Young Pakistani girls learn to speak up for their rights“. DW.COM. DW (9-noyabr 2011-yil).
  4. „Democracy, the Political and Social Movements in Europe and South Asia: An Intercontextual Dialogue“. German Academic Exchange Service (DAAD).
  5. „Call for greater role of women in politics“ (inglizcha). The Express Tribune (31-avgust 2017-yil).
  6. Zakaria, Rafia. „The thorny question of quotas“ (inglizcha). DAWN.COM (21-sentabr 2016-yil).
  7. „Brother found guilty of murdering Pakistani model in 'honor killing'“ (inglizcha). NBC News.
  8. „WDF pays tribute to women who stood up against dictatorship“ (inglizcha). The Nation (16-fevral 2020-yil).
  9. Blind justice: Reforms can make jirgas more representative, Tribune.com.pk, 27 February 2014
  10. Pakistan clerics say women donʼt need to cover up (Wayback Machine saytida 2017-12-28 sanasida arxivlangan), Enca.com, 20 October 2015
  11. „Decree controversy: Civil society activists seek abolition of CII“ (inglizcha). The Express Tribune (14-mart 2014-yil).
  12. „Taliban, taboos bar millions of women from Pakistan vote“ (inglizcha). DAWN.COM (25-aprel 2013-yil).
  13. Rights activist Farzana Bari for reopening of Kohistan video case, Geo.tv, 29 January 2014
  14. Reporter, The Newspaper's Staff. „SC asks Nadra to verify Kohistan girls' identity“ (inglizcha). DAWN.COM (7-aprel 2017-yil).
  15. „Dr. Farzana Bari accuses ANP leaders and KP police for protecting the people behind Kohistan killings“. Daily Times (2-aprel 2019-yil).
  16. Bhatti, Haseeb. „Girls in 2011 Kohistan video were killed, Supreme Court told“ (inglizcha). DAWN.COM (2-yanvar 2019-yil).
  17. „Three Sentenced for Years-old 'Honor' Killings“. Newsweek Pakistan (6-sentabr 2019-yil). 23-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-avgust 2022-yil.
  18. Luavut Zaid, INTERVIEW: ‘This has gone on for a long, long timeʼ –Dr Farzana Bari, Pakistantoday.com, 15 August 2015
  19. Tim Craig, Pakistani husbands can ‘lightly beatʼ their wives, Islamic council says, Washingtonpost.com, 27 May 2016
  20. „Pakistani woman's body found by roadside after marriage deal goes awry“ (inglizcha). South China Morning Post (16-iyul 2020-yil).
  21. Raja, Katharine Houreld, Shafait. „Pakistan PM: honor killing of pregnant woman was 'unacceptable'“ (inglizcha). Reuters (29-may 2014-yil).
  22. Pakistan unanimously passes legislation to try to stop 'honor killings', Pri.org, 6 October 2016
  23. „Afzal Kohistani: 'Honour killing' whistleblower shot dead“. BBC News (7-mart 2019-yil).
  24. „WDF holds two-day political school“. Women Democratic Front (23-iyun 2019-yil). 2023-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  25. „Islamabad's Women's Day march was met with violent opposition from conservative agitators · Global Voices“ (inglizcha). Global Voices (13-mart 2020-yil).
  26. Yasin, Aamir. „Aurat March organisers demand judicial probe into Islamabad stone pelting incident“ (inglizcha). DAWN.COM (11-mart 2020-yil).
  27. „Awami Workers Party: Interim leaders elected for new left party“ (inglizcha). The Express Tribune (11-noyabr 2012-yil).
  28. „The Left way: AWP vows to struggle for 'real' change, egalitarian society“ (inglizcha). The Express Tribune (28-sentabr 2014-yil).
  29. „Legitimising Misogyny“ (inglizcha). Newsline.
  30. „Court upholds life sentence for Baba Jan“. The Friday Times (17-iyun 2016-yil).[sayt ishlamaydi]
  31. Reporter, The Newspaper's Staff. „AWP vows to strive for socialist society“ (inglizcha). DAWN.COM (14-mart 2022-yil).
  32. „dr.farzana.bari, Author at The Express Tribune“. The Express Tribune. Qaraldi: 9-mart 2016-yil.
  33. „Dr Farzana Bari Archives“. Daily Times.
  34. „Women Parliamentarians“. 16-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-mart 2016-yil.