Femtometr

Femtometr
Femtometr
Birliklar sistemasi	metrik sistema
Birlik	Uzunlik
Belgilanishi	fm
Almashtirish
1fm	… ga teng
Si sistemasida	1×10−15 m
Tabiiy birliklar sistemasida	6.1877×1019 ℓP; ; 1.8897×10−5 a0
AQSH birliklar sistemasida	3.9370×10−14 in

Femtometr (belgisi fm)^[1]^[2] Daniya va Norvegiya soʻzidan olingan boʻlib, 'oʻn besh', (qadimgi yunoncha: μέτρον) SI sistemasida 10⁻¹⁵ metrga teng uzunlik birligi boʻlib. fm bir metrning kvadriliondan bir qismini bildiradi. Bu masofa baʼzan fermi deb ataladi va Italyan-Amerikalik fizigi Enriko Fermi sharafiga shunday nomlangan, chunki u yadro fizikasining odatiy uzunlik shkalasi hisoblanadi.

Taʼrif va ekvivalentlar

1000000 zeptometrlar = 1 femtometr = 1fermi = 0,000001 nanometr = 6985100000000000000♠10⁻¹⁵ metres

7012100000000000000♠1000000000000 femtometres = 1 millimetre.

Masalan, protonning zaryad radiusi taxminan 0,831 femtometr^[3], oltin yadrosining radiusi esa taxminan 8,45 femtometr^[4].

1 barn = 100 fm ²

Tarixi

Femtometr atamasi „Générale des Poids et Mesures“ 11-konferensiyasi tomonidan qabul qilingan. 1964-yilda Daniyacha „15“ va fermi soʻzlarining imloviy oʻxshashligidan foydalangan holda SIga qoʻshilgan.

Fermi yadro fizikasi asoschilaridan biri, Italyan fizigi Enrico Fermi (1901-1954) sharafiga nomlangan. Bu atama Robert Hofstadter tomonidan 1956-yilda "Review of Modern Physics " jurnalida chop etilgan „Elektronlarning tarqalishi va yadroviy tuzilish“ nomli maqolasida kiritilgan^[5]. Bu atama yadro va zarrachalar fizikasida keng qoʻllanadi. Hofstadter 1961-yil fizika boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan va oʻshandagi „Elektron sochilish usuli va uning yadrolar va nuklonlar tuzilishiga qoʻllanishi“ maʼruzasida fm atamasini ishlatgan (1961-yil 11-dekabr)^[6].

Manbalar

↑ „Units: F“. Unc.edu. 2018-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-noyabr.
↑ „Nuclear Size and Shape“. 2012-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
↑ „The Case of the Shrinking Proton | Perimeter Institute“. Perimeterinstitute.ca (2013-yil 23-avgust). 2014-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-noyabr.
↑ Blatt, John M.; Weisskopf, Victor F. (1952), Theoretical Nuclear Physics, New York: Wiley, pp. 14-16.
↑ Hofstadter, Robert, Department of Physics, Stanford University, Stanford, California, "Electron Scattering and Nuclear Structure, " Rev. Mod. Phys. 28, 214-254 (1956) © 1956 The American Physical Society
↑ Hofstadter, Robert, "The electron-scattering method and its application to the structure of nuclei and nucleons, " Nobel Lecture (December 11, 1961)

[1] „Units: F“. Unc.edu. 2018-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-noyabr.

[2] „Nuclear Size and Shape“. 2012-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan.

[3] „The Case of the Shrinking Proton | Perimeter Institute“. Perimeterinstitute.ca (2013-yil 23-avgust). 2014-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-noyabr.

[4] Blatt, John M.; Weisskopf, Victor F. (1952), Theoretical Nuclear Physics, New York: Wiley, pp. 14-16.

[5] Hofstadter, Robert, Department of Physics, Stanford University, Stanford, California, "Electron Scattering and Nuclear Structure, " Rev. Mod. Phys. 28, 214-254 (1956) © 1956 The American Physical Society

[6] Hofstadter, Robert, "The electron-scattering method and its application to the structure of nuclei and nucleons, " Nobel Lecture (December 11, 1961)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]