Foydalanuvchi:Janob Mirzaolim/qumloq

Alp Jamol bank

„Alp Jamol bank“ XOATB – Oʻzbekistonda 1998—2010-yillarda faoliyat yuritgan xususiy bank. Mulkchilik shakli xususiy ochiq aksiyadorlik tijorat banki.

Manzili: Toshkent shahri, Mirobod tumani, Mustafo Kamol Otaturk koʻchasi, 21-uy

Tarixi

2009-yil 28-sentyabr 2-oktyabr kunlari Toshkent respublika fond birjasida Alp Jamol bankning 83 408,94 AQSh dollari qiymatidagi aksiyalari bilan savdo oʻtkazilgan. Bu kompaniyalar boʻyicha nisbatan koʻp amalga oshirilgan savdo deb hisoblangan

2009-yil noyabrida bank Samarqand shahrida filial ochish uchun ruxsat oladi.

2010-yil 13-mart kuni Markaziy bank amaldagi bank qonunchiligini buzgani uchun Alp Jamol bankning bank faoliyatini amalga oshirish litsenziyasini hamda chet el valyutasida operatsiyalarini amalga oshirish huquqini beruvchi Bosh litsenziyani qaytarib oldi.

2011-yil mart oyida Alp Jamol bankning koʻchmas va nokoʻchmas mulklari davlat foydasiga musodara etilgan.

Faoliyati

2009-yil may oyi holatiga koʻra, bank quyidagi omonatlarni taklif qilgan:

	Omonat nomi	Valyuta turi	Yillik foizi	Muddati
1		AQSh dollari	7%	3 oy
2		AQSh dollari	14%	6 oy
3		AQSh dollari	14%	12 oy
4		Yevro	11%	6 oy
5		Yevro	11%	12 oy
6	Istiqlol	Soʻm	18%	3 oy
7	Nur	Soʻm	18%	45 kun / 3 oy / 6 oy / 9 oy / 12 oy

2010-yil 1-yanvar holatiga koʻra, bank aktivlari 118,6 mlrd soʻmni, yuridik va jismoniy mijozlari soni 155 mingni tashkil qilgan.

Jinoyat ishi

Bankning asosiy aksiyadori, Kuzatuv kengashi raisi Muhiddin Asomiddinov bank tugatilishidan oldin Oʻzbekistonni tark etgan. Unga nisbatan Jinoyat kodeksining 167-, 184- va boshqa moddalari bilan jinoyat ishi qoʻzgʻatilgan va keyinchalik uning qidiruvda boʻlganligi sababli toʻxtatilgan. 2019-yil yanvarda M. Asomiddinovning oʻz ixtiyori bilan qaytib, tergovga jalb qilinganligi sababli qayta tiklangan.

Havolalar

• https://www.gazeta.uz/ru/2010/03/16/ajb/
• https://www.gazeta.uz/oz/2019/01/16/ajb/
• https://www.ozodlik.org/a/29711712.html

{{Oʻzbekiston banklari

---

Fors taronalari

Fors taronalari – rus shoiri Sergey Yeseninning sheʼrlar turkumi. Hozirgi vaqtda (muallifning oʻzi tahrir qilgan uch jildli sheʼrlar toʻplamidan boshlab) turkumga anʼanaviy ravishda 1924—1925-yillarda „Trudovoy Batum“, „Bakinskiy rabochiy“ va „Zarya Vostoka“ gazetalarida chop etilgan 15 ta sheʼr kiritiladi. Garchi dastlabki rejada turkum 20 ta sheʼrdan iborat boʻlishi kerak boʻlsa-da, ayni nomdagi kitob koʻrinishidagi birinchi alohida nashrda „Fors taronalari“dan oʻnta sheʼr, turkumning umumiy mavzusi bilan birlashtirilmagan „Hayot yoʻlim“ (ruscha: Мой путь) va toʻrtta qoʻshimcha sheʼr keltiriladi.

Sheʼrlar turkumi zamondoshlari tomonidan asosan ijobiy baholangan, shu bilan birga salbiy fikrlar ham mavjud. Xususan, salbiy fikr bildirganlar orasida Aleksey Kruchyonix va Vladimir Mayakovskiy kabi mualliflar boʻlgan. 1950-yillarda Yesenin ijodiga qoʻyilgan taqiq olib tashlangandan keyin turkum tanqidchilar tomonidan ijobiy baholangan, uning stilistikasi boʻyicha bir qator ilmiy ishlar yozilgan, bosh qahramonning prototipiga aylangan ayol topilgan. Turkum tarkibidagi sheʼrlar dunyoning koʻplab tillariga, jumladan oʻzbek tiliga tarjima qilingan va koʻplab bastakorlar tomonidan ular asosida musiqa bastalangan.

Turkum tarkibidagi sheʼrlar

„Dogʻlar ketmish majruh koʻnglimdan…“ (Trudovoy Batum 280-son, 1924-yil 10-dekabr)

Sheʼr Yeseninning „Moskva mayxonalari“ davri bilan xayrlashishini anglatadi. Shoirning oʻzi bu oʻtish haqida shunday degan edi: „Bunchalik koʻp va oson yozish hayotda juda kam uchraydi. Bu shunchaki yolgʻizligim va oʻzimni oʻylaganim uchun. Men juda chiroyli boʻlib qoldim, deyishadi. Biror narsani koʻrib, tinchlanib qolganim uchundir… Hammaga qaramay, avvalgidek ichmayman… Xudoyim, qanday ahmoq edim. Endigina oʻzimga keldim. Bularning barchasi yoshlik bilan xayrlashuv edi. Endi bunday boʻlmaydi“. Sheʼrning oʻzida mayxona choyxona bilan almashtirilgan boʻlib, u yerda choyxona egasi lirik qahramonga „Oʻtkir aroq, may oʻrniga ham || Achchiq-achchiq choy tutadi“. Achchiq choy sharqona muhitning unsurlaridan biri boʻlib, unda „Tehronning koʻk gullari“, Sheroz gilamlari va Xuroson roʻmollari ham oʻrin olgan boʻlib, ular fonida lirik qahramonning roʻmolli qizga boʻlgan muhabbati hikoya qilinadi. Sheʼr, shuningdek, 1920-yillarda Sovet Kavkazortida mashhur boʻlgan ayollarning ozodligi mavzusini koʻtaradi:

“ Rossiyada gulday qizlarni,

Tutqunlikda saqlamas erlar…

”

„Bukun dedim sarrofga atay…“ (Trudovoy Batum 280-son, 1924-yil 10-dekabr)

Lirik qahramon sarrofdan goʻzal fors Laʼliga boʻlgan nozik tuygʻularini qanday izhor etishini soʻraydi. Sarrof sheʼrda oʻz kasbining odami sifatida emas, balki oʻziga xos orakul sifatida namoyon boʻladi; buyuk mushohada va til tuygʻusiga ega boʻlgan faylasuf sifatida oʻzini namoyon qiladi. Lirik qahramonga sevgi haqida soʻz emas, yoqut kabi yonguchi koʻzlar, boʻsalar, „Yuzdan niqob koʻtargan qoʻllar“ aytishini tushuntiradi.

„Shahinam, o, mening Shahinam…“ (Bakinskiy rabochiy 1-son, 1925-yil 1-yanvar)

Sheʼrda shoir fors qizi Shahinaga (ruscha: Шагане) murojaat qiladi. Avvalgilaridan farqli ravishda, bu sheʼrda fors qizi goʻzal deyilmaydi va lirik qahramon unga oshiq sifatida emas, balki oʻz vatani haqida soʻzlamoqchi boʻlgan doʻst sifatida murojaat qiladi. Shu bilan birga, matndagi maʼlum lirik tuygʻular shimoldagi, qahramon suhbatdoshiga „nihoyatda oʻxshash“ va lirik qahramon haqida oʻylayotgan qiz haqida gap ketganda nazarda tutiladi. Qahramonning prototipi Shagane Talyan boʻlgan.

„Deding:Saʼdiy doimo yorning…“ (Bakinskiy rabochiy 1-son, 1925-yil 1-yanvar)

Turkumning toʻrtinchi sheʼrida Shahinaga boʻlgan his-tuygʻular yanada aniqroq boʻlib, fors qizi endi „suluv“ deb ataladi. Muallif qizning haziliga javob berar ekan, oʻz sevgilisining goʻzalligiga hasad bilan hayratga tushishi, toqat qilmaydigan raqobat haqida, hatto Sharq sheʼriyati uchun anʼanaviy atirgullarga qiyoslash tarzida yozadi:

“ Gar qizlardan boʻlsa ziyoda,

Men gullarni qirqardim butkul,
To koʻrmayin yorugʻ dunyoda
Shahinamdan suluvroq bir gul.

”

„Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ (Zarya Vostoka 782-son, 1925-yil 18-yanvar)

Shoir suhbatdoshiga (ehtimol, avvalgi sheʼrlar qahramoni) Bosforda ham, Bagʻdodda ham boʻlmaganini aytadi. Qizga boʻlgan muhabbati uni Sharqqa tortdi („Bunda koʻngil yozgani emas || Izlab keldim xayolan seni“), lekin shoir vatanini sogʻinadi va u haqida gapirishni xohlaydi. Sevgilisi uni oʻz ona yurti haqidagi fikrlardan chalgʻitishi mumkin va agar xohlasa, lirik qahramon, oʻz navbatida, u bilan hech qachon boʻlmagan yerlar haqidagi xayollarini baham koʻrishga tayyor. Dengiz tasvirlari, koʻzlardagi moviy olov, lirik qahramon suhbatdoshining qiyofasi va qoʻllari sheʼrdagi ishq mavzusini toʻldiradi.

„Zaʼfar yurtga nur toʻkar oqshom…“ (Zarya Vostoka 782-son, 1925-yil 18-yanvar)

Sheʼr yana turkumning oldingi qismlarida koʻtarilgan mavzularga – sevgi, vatan va sharq ayolining ozodligi haqida gapiradi. Oxirgi mavzu ustunlik qiladi, shoir niqobni yoqtirmasligi va ayollarning uni oʻrash sabablarini notoʻgʻri tushunishi haqida gapiradi:

“ Menga yoqmas, oʻtinaman, rost,

Niqob tutsa dilrabo yuzlar… …Gunoh boʻlur shu sabab, dildor, Bu dunyoda yashirsang tal’at, Bergach uni ona tabiat.

”

Qizning goʻzalligini yashiradigan chodrani rad etish, bu goʻzallikka boʻlgan muhabbat izhori bilan bogʻliq. Ushbu sheʼrda sogʻinch mavzusi bir satrda koʻtarilgan – „Yuragimda oʻzga bir diyor“. Lirik qahramon oʻz sevgilisiga „Xayyom bilmagan qoʻshiq“ haqida kuylashni vaʼda qiladi va ehtimol, oʻz ona yurtini nazarda tutadi.

„Havo toza, musaffo, zangor…“ (Bakinskiy rabochiy 82-son, 1925-yil 13-aprel)

Sheʼr olam goʻzalligi mavzusini ochib beradi, yana ishq mavzusi bilan bogʻlanadi („Shitirlar, yoʻq, shivirlar barglar || Nafis, goʻyo Saʼdiy gʻazali“). Uslubiy jihatdan, bu turkumdagi eng kuchli sheʼrlardan biri boʻlib, mukammal, moslashuvchan musiqiy ritm bilan ajralib turadi, ammo hissiy kayfiyat endi turkumning oldingi qismlari kabi quvonchli emas. Tiniq, ajratilgan ohang matn uchun xos.

„Oy yuzida tillarang jilo…“ (Bakinskiy rabochiy 82-son, 1925-yil 13-aprel)

Sheʼrda Shahrizoda obrazining koʻrinishi orqali ertaknamo Sharq motivi kiritiladi, lekin shoir uni va uning sevgilisini oʻrab turgan zamonaviy dunyoning goʻzalligi va jozibasi bilan taqqoslaydi. Muallif „moviy va mehribon oʻlka“ tasvirlarini vizual va hidli („xushboʻy va sambitgul hidi“) yaratadi, hayotdan zavqlanishga chaqiradi va „bu dunyoda armonsiz odamlarga“ achinishini bildiradi.

Shu bilan birga garchi tez buziladiganlik motivi. sheʼrda borliq kuchliligicha qolmoqda.

„Xurosonda bir darvoza bor…“ (Bakinskiy rabochiy 74-son, 1925-yil 3-aprel)

Sheʼrda yana Sharq va Rossiya solishtiriladi. Fors diyorining barcha jozibadorligiga qaramay, agar unga muhabbat qoʻshilmasa, shoirning u yerda qolishiga asos yoʻq (Ayting, kimga qilay sharhi gʻam?). Muallif soʻzsiz Rusni Erondan ustun koʻradi: u oʻz sevgilisini unutmaydi, lekin uni oʻz vataniga kuylab oʻtadi.

„Firdavsiyning moviy diyori…“ (Bakinskiy rabochiy 74-son, 1925-yil 3-aprel)

Shoir Eron („Firdavsiy vatani“) va uning Shahinasi (Shahi) bilan xayrlashadi. Shahi xotirasini saqlab qolishga va bu haqda boshqalarga aytib berishga vaʼda beradi, Eron uni („mehribon oʻrusini“) unutmasligiga umid qiladi va yoqtirgan qiziga oʻzidan esdalik sifatida „Rus haqida qoʻshiq“ qoldiradi:

“ Meni esla kuylar oningda,

Qoʻshiq, boʻlib yashay yoningda…

”

„Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap…“ (Bakinskiy rabochi 177-son, 1925-yil 7-avgust)

Sheʼr poetik realizm manifesti bilan boshlanadi:

“ Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap —

Oʻz joningni oʻrtamoq, faqat. Xanjar urib nozik taningga, Oʻzgalarga baxsh etmoq lazzat.

”

Muallif shoirning vazifasi haqida yozadi – bu qanchalik ogʻriqli boʻlmasin va bu qanday tanqidga olib kelishidan qatʼi nazar, boshqa odamlarning niyatlarini takrorlamasdan „oʻz sozi bilan kuylash“. Yesenin shoirning oʻz his-tuygʻulari va xohishlariga boʻlgan huquqini tan oladi, lekin bu istaklar har doim ham amalga oshavermasligini va shuning uchun shoirni kutayotgan hayot qiyin va notinch ekanligini biladi. Ruhiy falokatdan qochish uchun buni bilish kerak.

„Bir juft oqqush jonon qoʻllari“ (Bakinskiy rabochiy 179-son, 1925-yil 10-avgust)

Muallif Shahina timsoliga qaytadi va butun sheʼr mavzusiga bagʻishlanadi. „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ sheʼridagi „oqqush qoʻllar“ metaforasi bu yerda yana qoʻllanadi, lekin inson muhabbati bilan shoir yoʻli oʻrtasidagi qarama-qarshilik doirasida ishlab chiqilgan:

“ Men haqimda ayting, kimki bu

Kuyim tinglab meni soʻrsa gar, U bundan ham soz kuylardi-yu, Xarob qildi oʻshal oqqushlar.

”

Eronning jozibadorligidan qolgan yagona narsa Shahina, ortiq Eron uni ilhomlantira olmaydi:

“ Baxsh etolmay kuyga harorat,

Tehron uzra oy ham fosh boʻlur.

”

„Nechun maʼyus taratar ziyo…“ (Bakinskiy rabochiy 183-son, 1925-yil 14-avgust)

Lirik qahramon sarlavhada berilgan savolga sarv va gullardan javob ololmayotganidan fors Laʼliga shikoyat qiladi. Faqat atirguldan u javob olishga muvaffaq boʻladi:

“ „Oʻzga bilan boʻldi Shahina,

Oʻpdi bu kech agʻyorni dilbar… Shuning uchun oy boqar maʼyus, Shuning uchun yuzida yoʻq qon“.

”

Vladimir Belousovning taʼkidlashicha, turkum qahramonining prototipiga aylangan Shagane Talyan va Yesenn 1925-yilda doʻst sifatida ajralgan va boshqa hech qachon bir-birlarini koʻrmagan. Shunga koʻra, u Shagane xiyonati mavzusi fors qizi bilan boʻlgan sarguzashtlar hikoyasini yakunlash uchun kiritilgan degan xulosaga keladi.

„Talpinma koʻp, devona koʻngil…“ (Bakinskiy rabochiy 177-soni, 1925-yil 7-avgust)

Sheʼr taqdir mavzusini koʻtaradi, uni syujet jihatdan oldingi voqealar bilan bogʻlaydi. Lirik qahramonning hayotida baxtsizlik yuz beradi, u taqdirdan baxt soʻrashga ishonchini yoʻqotadi va endi uni izlamoqchi emas. Laʼlining surati yana paydo boʻladi (hali ham juda umumiy, ramz sifatida koʻrsatilmagan) – faqat u qahramonga xiyonat qilmagan va uning sevgisi unga tayanch boʻlib xizmat qiladi:

“ Zora taqdir boshimiz silab,

Saodatga yor etsa bizni, Tole bulbul ovozi bilan Allalasa pok sevgimizni, Talpinma koʻp, devona koʻngil.

”

„Moviy oʻlkam, quvnoq diyorim…“ (Bakinskiy rabochiy 179-son, 1925-yil 10-avgust)

Sheʼrning asosiy mavzusi doʻstlik va muhabbat mavzusidir. Uning ochilishiga mumtoz sharq sheʼriyati vositalari orqali erishiladi – shoirning qiz bilan doʻstligi haqidagi hikoya bulbulning atirgulga muhabbati haqidagi ertak bilan uzviy bogʻlanadi. Laʼli va Shahina oʻrnini yangi nom – Gʻoliya (ruscha: Гелия) egalladi. Ikkinchi mavzu – shoir hayotida ijodning oʻrni – shoirning barcha manfaatlari va hayotiy tamoyillari ijod jarayoniga boʻysunishini eʼlon qilish bilan ochiladi: „Qoʻshiq uchun baxshida borim“. Xuddi shu fikr, yanada kuchliroq shaklda, oxirgi misrada takrorlanadi: „Mayli, kuyga baxshida borim“.

Yaratilish tarixi

Pyotr Chagin va Sergey Yesenin. Boku, 1924-yil

Yeseninning tanishlari uning mumtoz fors sheʼriyatiga boʻlgan qiziqishi 1920-yillarning boshlaridayoq namoyon boʻlganini aytadi. Yeseninning Firdavsiyning „Shohnoma“ asari bilan tanishuvi ehtimol Hayne tomonidan fors shoiri haqida yozilgan ballada orqali boʻlgan. Bu ballada rus tiliga Lev Mey tomonidan tarjima qilingan. Keyinchalik Yesenin ham Mey singari Firdavsiyning ismini (ruscha: Фирдоуси) „o“ harfisiz yozgani bu taxminni tasdiqlaydi. Yeseninni oʻsha davrda tanigan Matvey Royzman 1920-yilda Yesenin unga 1916-yilda chop etilgan „Fors liriklari“ kitobini oʻqishni tavsiya qilganini eslaydi.

1920-yil Yesenin Kavkazgacha poyezdda boradi. Uning rejalarida Istanbulgacha borish boʻlgan, biroq turli manbalarga koʻra, yoki Bokugacha, yoki Tiflisgacha borgan. Sharq bilan tanishuv 1921-yilda davom etadi, oʻshanda Yesenin Ramazon hayiti kunlarida Toshkentga tashrif buyurgan. 1924-yil sentyabrda Kavkazga yana bir safarni amalga oshiradi. Bu gal sayohatning oxirgi manzili Fors boʻlgan. Oʻsha paytda Ozarbayjon Kommunistik partiyasi Markaziy qoʻmitasining sobiq ikkinchi kotibi va „Bakinskiy rabochiy“ gazetasining muharriri boʻlgan Pyotr Chaginning yordami bilan safarning amalga oshishi real koʻringan. Chagin Yeseninga Forsga chiqishda yordam berishni vaʼda qilgan. Bu voqeani kutayotgan Yesenin Bokuda va Tiflislarda yashagan, ammo Tehronga bora olmagan.

---

Chorsu mahallasi

Chorsu Chorsu mahallasi
Mahalla
Mamlakat	Oʻzbekiston
Shahar	Toshkent
Tuman	Shayxontohur
Vaqt mintaqasi	UTC+5
Telefon kodi	+998 (71)
Pochta indeks(lar)i	700021
Avtomobil kodi	01

Chorsu mahallasi – Toshkent shahar Shayxontohur tumanidagi mahalla. Beshyogʻoch dahasining qadimiy mahallalaridan biri. Toshkentning qadimdagi barcha darvozalaridan yoʻllar ushbu mahallada tutashgan.

11-asrda mahalla sifatida shakllangan. Hazrati Ukkosha bulogʻi hamda Badalmat hammoni ushbu mahallada joylashgan. Keyinchalik hammom oʻrnida Chorsu mehmonxonasi qad rostlagan, buloq esa JAR sport majmuasi oʻrnida boʻlgan.

Mahalla nomi eski manbalarda Chovursuk (toʻrt tomonlama), Chorsuk, Chorbozor shakllarida ham uchraydi.

Chorsu mahallasida JAR sport majmuasi, Ichki ishlar vazirligi muzeyi, maktablar, bogʻchalar, koʻp qavatli turar joy binolari mavjud. 15-asrga oid meʼmoriy yodgorlik – Moʻyi muborak Ukkosha masjidi Chorsu mahallasida joylashgan.

Chegaralanishi

Chorsu mahallasi Beruniy, Samarqand Darvoza, Qoratosh hamda Laylitoʻgʻon koʻchalari oraligʻida joylashgan. Mahalla Beruniy hamda Samarqand Darvoza koʻchalari kesishgan joydan (Chorsu mehmonxonasi) Samarqand Darvoza koʻchasi boʻylab Qoratosh koʻchasigacha (Samarqand Darvoza SKMning diagonal qarama-qarshi tomoni), Qoratosh koʻchasi boʻylab Laylitoʻgʻon koʻchasigacha (Mumtoz toʻyxonasining qarama-qarshi tomoni), Laylitoʻgʻon koʻchasi boʻylab Beruniy koʻchasigacha, Beruniy koʻchasi boʻylab Samarqand Darvoza koʻchasigacha boʻlgan hudud bilan chegaralanadi.

Manbalar

[[Turkum:Toshkent mahallalari

____--------------------------------------------

Erkin Vohidov memorial muzeyi

Erkin Vohidov memorial muzeyi – Oʻzbekistonning Margʻilon shahrida joylashgan, shoir, davlat arbobi, Oʻzbekiston qahramoni Erkin Vohidov xotirasiga bagʻishlab ochilgan muzey. Fargʻona viloyat tarixi va madaniyati davlat muzeyi filiali hisoblanadi. 2019-yildan beri faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar markazidagi „Ijodkorlar bogʻi“ hududida joylashgan.

Tarixi

2017-yil Fargʻona viloyatiga tashrif buyurgan Shavkat Mirziyoyev Margʻilon shahrida Ijodkorlar bogʻini ochish toʻgʻrisida taklif bildirgan edi. Bogʻ tematikasi markazida Erkin Vohidov turadi. Ijodkorlar bogʻida shoirning haykali, Erkin Vohidov memorial muzeyi joylashgan.

2018-yil iyulda Fargʻona viloyatiga tashrif buyurgan prezident muzey eksponatlari bilan tanishdi.

Margʻilon shahrida Erkin Vohidov memorial muzeyini tashkil etish boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori 2019-yil 26-iyulda qabul qilingan.

Eksponatlar roʻyxati

Muzeyda Erkin Vohidovning bolalik, oʻsmirlik, talabalik yillarini aks ettiruvchi rasmlar, shoirning ijod namunalari, davlat va jamiyat hayotidagi amalga oshirgan ishlari, erishgan yutuq va mukofotlari namoyish etiladi.

Muzey devorida shoirning ijod namunalari yillar kesimida aks ettirilgan. Alohida stendda „Inson“ qasidasi va unga bagʻishlangan fotosuratlar namoyishga qoʻyilgan. Shuningdek, shoir ijodxonasi, kiyimlar, musiqa asboblari ham ekspozitsiyadan oʻrin olgan. Muzeyda shaxmat burchagi tashkil qilingan.

Yana qarang

• Erkin Vohidov
• Erkin Vohidov uy-muzeyi

Manbalar

[[Turkum:Oʻzbekistondagi muzeylar

---

Qarshi – Kerki yoʻnalishidagi Talimarjon sardobasi haqida baʼzi mulohazalar

Yuzyilliklar osha insoniyat oʻzi uchun suv inshootlarni qurib kelganligi tarixdan bizga malum. Bunga asosiy sabab ular doimo suvga boʻlgan ehtiyojdir. Jamiyki axeologik, arxetektura va boshqa madaniy meros obyektlarining suv yaqinlarida joylashganligi ham buni tasdiqlaydi. Bulardan tashqari shunday obyektlar borki, ichimlik suviga boʻlgan ehtiyojlarni qondirish uchun maxsus yaratilgan. Bu obidalarga sardobalar kiradi. Ular keng sahrolardan oʻtgan yoʻl yoqalarida va uzoq masofalar oraligʻida bunyod etilgan.

Sardoba soʻzi tarixiy hujjatlar va adabiyotlarda „yer osti salqinlik qozoni“ maʼnosida keltirilgan boʻlib, koʻpincha „grotto“, „muz uyi“, „yertoʻla“, „quduqxona“ maʼnosini ham anglatadi1. Boshqa bir manbada sardoba soʻzi „suv ustidagi tom“ tushunchasini beradi2. Odatda sardobalar karvonsaroylar va rabotlarga olib boradigan yoʻl boʻylarida qurilgan. Bir-biridan bir kunlik masofada (25 – 30 km) joylashgan bu sardobalar 20-yuzyillikning 30-yillarida M. Y. Masson, tomonidan tadqiq etilgan. Karvon savdosi rivojlanishi natijasida yarim yerosti suv havzalari-sardobalarga ehtiyoj ortib borgan3.

Talimarjon etimologiyasi Talimarjon Qarshi vohasining Amudaryodan Kerki kechuvida, Turkmaniston bilan chegara hududida joylashgan. Geografik jihatdan Talimarjon pasttekisligi – Sandiqli qum tepaliklari deganda, Nishon yoʻl patrul xizmati postidan boshlanib, qoʻshni Turkmanistonning Tallimarjon xoʻjaligigacha boʻlgan hududlarni qamrab olgan bepoyon (katta) sahro tushunilgan.

Shu oʻrinda Talimarjon etimologiyasiga ham toʻxtalsak. Talimarjon – tal (arabcha) – tepalik, doʻnglik, pastlik togʻ, tuproq va qum uyumi kabi maʼnolarni anglatadi. Turonda, shu jumladan, tall atamasi bilan tol daraxti nomi chalkashib ketgan4. Talimarjon soʻzining oʻzagidagi tal – tepalik, marjon – munchoqlar shodasi. Bunday kelib chiqib, Talimarjon „marjon tepalik“, „tepaliklar shodasi“ degan xulosaga kelish mumkin. Shu bilan birga Talimarjon soʻzining kelib chiqishi haqida bir qancha rivoyatlar ham mavjud. Bir rivoyatga koʻra, „Talimarjon“ soʻzi, „toli marjon“, yaʼni majnuntollar shodasi deyiladi. Tarixda bu yerlarda suv boʻlmagan. Bir paytlar Buxorodan Eron, Turkiyaga boradigan karvon yoʻli shu yerdan oʻtgan. Talimarjon yerdan Qarshigacha shu sahro ichida ot, tuya bilan 2 kunlik yoʻl, Amudaryogacha ham shuncha masofa. Shuning uchun Talimarjon quyiroqda, yaʼni Amudaryo tomonda qor-yomgʻir, doʻl-jala suvlarini bir joyga toʻplab sardoba qurganlar. Sardoba atrofiga kimdir qator qilib majnuntol qalamchalarini ekkan boʻlib, u uzoqdan yam-yashil marjon shodasiga oʻxshab koʻringan. Shuning uchun karvon qatnashchilari orasida bu yer: -"majnuntollar shodasi" yoki „tolli marjon“- deb atalib ketgan deyishadi5.

Qadimiy sardobalarni qurilish tarixi 9 – 10-yuzyilliklarga borib taqaladi. Tarixiy maʼlumotlarga qaraganda, Movarounnahrda 44 ta sardoba mavjud boʻlib, ulardan 29 ta Qarshi choʻlida, 3 ta Mirzachoʻlda, 1 ta Karmana yaqinidagi Choʻli Malikda tashkil qilingan. M. Y. Masson ham 7 ta sardoba haqida muhim maʼlumotlarni keltirib oʻtgan6. Samarqanddan boshlanib to Amudaryo kechuvlariga qarab boruvchi yoʻllar tizimida Janubiy Sugʻd, (Qashqadaryo viloyati) hududi orqali oʻtgan. Janubiy Sugʻd asosiy suv manbai Qashqadaryo havzasidagi Kesh, Nakshipa (Yerqoʻrgʻon), Naxshab kabi yirik shaharlar vohaning ichki va tashqi iqtisodiy aloqalarida muhim oʻrin tutgan7. Samarqanddan quyi Qashqadaryo vohasi orqali Amudaryoning oʻrta oqimidagi kechuvlarga olib chiquvchi yoʻllar Sugʻdning mintaqaviy ahamiyatga ega karvon yoʻllaridan biri boʻlgan8.

Soʻngi oʻrta yuzyilliklarda Qarshidan Amudaryo kechuvlari – Kerki va Kelifga ketuvchi yoʻllardan samarali foydalanilganligi bois, bu yoʻllarning iqtisodiy va harbiy-strategik ahamiyatini yaxshi anglagan Abdullaxon II (1583 – 1598) Qarshi va Amudaryo oraligʻidagi choʻlda koʻplab sardobalar qurdirgan. Ular Qarshi – Kerki va Qarshi – Kelif savdo yoʻlining yoʻnalishini aniqlashtirishda katta oʻrin tutgan.

Qarshi sardobasi Qarshi-Kerki yoʻnalishidagi dastlabki sardoba Qarshi shahrining Registon maydonida joylashgan. Sardoba gumbazining tashqi diametri 14 m, balandligi esa 7 m.ni tashkil etadi3. Qarshi sardobasi shahar aholisini toza ichimlik suvi bilan yil boʻyi taʼminlagan. Bu sardobaning yana bir xususiyati shundaki, u yomgʻir va qor suvlaridan emas, Fayzaobod arigʻining suvidan toʻldirilgan6.

Eski Nishon Qarshi – Kerki yoʻnalishdagi yirik bekat Eski Nishon hududidagi rabot va sardobadan iborat boʻlgan. Eski Nishonda Abdullaxon II tomonidan sardoba va rabot qurilgan boʻlib, vengeriyalik sayyoh A. Vamberi 19-yuzyillikning 60-yillarida bu yerdan oʻtganda, tunning yarimini sardoba xarobalarida orasida oʻtkazganini va ular Abdullaxon davridan bera mavjudligini taʼkidlab oʻtgan9. Professor Oʻ. Mavlonovning maʼlumotlariga koʻra, 20–yuzyillikning 60-yillarida sardoba butunlay buzib tashlangan, uning xarobalari Eski Nishon qishlogʻidan 3-4 km janubi-sharqda joylashgan8.

Sangir Suvloq Bu yoʻnalishdagi keyingi manzil, Talimarjon sardobasidir. Biz bu haqda keyinroq toʻxtalib oʻtamiz. Qarshi – Kerki yoʻnalishidagi eng yirik inshoot boʻlgan Sangir Suvloq sardobasi boʻlib, Turkmanistoning Lebap viloyati Tallimarjon xoʻjaligida10, Talimarjon sardobasidan taxminan 25-26 km janubi-gʻarbda, joylashgan. Bu sardobani oʻz koʻzi bilan koʻrgan A.Vamberi quyidagilarni aytib oʻtadi: „Tushdan ancha oldin Sangir Suvloq sardobasiga yetib keldik“. Shuningdek, suvni topishga shubha qilgani va keyin suvni topib, eshaklarga zaxira suv yuklaganlarini aytib oʻtadi. "Sardobaning gumbazi baland, yoshi ikki yuz yildan ortiq boʻlishiga qaramay mutlaqo buzilmagan holda saqlanib qolgan sardoba bahor oyida tepasiga qadar toʻldiriladi. Hozirda uning chuqurligi bor-yoʻgʻi 3 futni tashkil qiladi. Uning atrofida oʻzbeklarning qoʻngʻirot va nayman urugʻlariga tegishli 200 ga yaqin oʻtovlari joy olgan. Sardobaning eni 12 m, chuqurligi esa 5,5 m tashkil qilgan. Sangir Suvloq sardobasida Qarshidan keluvchi yoʻl ikkiga ajraladi va biri Kerkiga, ikkinchisi Kelif kechuviga olib borgan3.

Talimarjon sardobasi Talimarjon suv omborining shimoli-sharqiy qismida joylashgan Talimarjon sardobasi, suv omborning suv sathi pasayganda kuzatish mumkin. Boshqa paytlarda esa suv ostiga koʻmilib qoladi. Sardoba ayrim sabablarga koʻra haligachacha toʻliq oʻrganilmagan. Ammo arxeolog M. Y. Masson Talimarjon sardobasiga oid maʼlumotlar adabiyotlarda uchramasligi shuningdek, sardoba suvi tez-tez qurib qolishi haqida qisqacha toʻxtalib oʻtgan3. Hozirgi Talimarjon shaharchasidan taxminan 10-12 km shimoli-sharqda, Talimarjon suv omborning havzasida oʻrta yuzyilliklar davri sardobasining gumbazi vayron qilingan, poydevori saqlangan yodgorlik mavjud ekanligi maʼlum boʻldi. Ushbu sardoba yarim vayrona holda atrofida oʻrta yuzyilliklarga doir pishiq gʻisht boʻlaklari, aniq yer yuzasida koʻrinib turibdi. Bu esa aniqlangan sardoba atrofida oʻziga xos relef koʻrinishiga ega boʻlgan. Har bir sochilib yotgan gʻishtlar alohida kichik doʻngliklarni hosil qilgan. Bularning hammasi yarim xaroba holatida saqlanib qolgan. Sardoba esa bu qoldiqlardan nisbatan pastlikda, chuqur nuqtada joylashgan. Sardoba va uning atrofida saqlangan arxeologik qoldiqlar (gʻishtlar) orasida oʻrta yuzyilliklarga oid sopollar ham uchraydi.

Tarhi Sardoba gumbazining hovuzga tutashgan qismi bir tekisda boʻlib, Sardobaning hovuz qismi yaxshi saqlangan, ichida loyqa suv hosil qilgan qurigan loyqa saqlangan. Hovuzning ichki diametri 12 m, tashqi diametri 15 m, devorning qalinligi diametr boʻylab 1,1 m dan 1,4 metrgacha tashkil etadi. Hovuzning saqlangan chuqurligi 2,35-2,55 metrni tashkil etadi. Sardoba 24x24x5-6 sm, 25x25x5-6 sm oʻlchamdagi pishiq gʻishtdan qurilgan.

Sardoba atrofida saqlangan boshqa arxeologik qoldiqlar ham koʻzga tashlanadi. Bular yuqorida taʼkidlaganimizdek bir-biriga yaqin oʻrta yuzyilliklar davri pishiq gʻishtlarining sochilib yotgan kichik doʻngliklaridan iborat qoldiqlar. Bu kichik doʻngliklar sardoba atrofida joylashgan. Topilmalar asosiy qismini suv idishlarining tutqichlari, tag va boʻgʻiz qismlari yoki uning qorin qismi boʻlaklari, bundan tashqari sirlangan, sirlanmagan sopol boʻlaklari va gulxanda kuygan sopol buyumlarning siniqlari ham uchraydi. Kuygan sopollarni qozon parchalari deb taxmin qilish mumkin. Shuningdek, oʻrta yuzyilliklarga oid shisha idishlarining boʻlaklari ham topildi. Suv idishlarining tutqichlari turli xil oʻlchamda, loyi pishirilgan qizgʻish pishiq loydan tayyorlangan. Koʻrinishidan xumdonda pishirilgan. Suv idishlarining qorin qismi boʻlaklari ham turli xil qalinliklardan iborat. Keyingi topilmalar sirasiga xoʻjalik va oshxona buyumlari kiradi. Bular turli xil oshxona idishlarining qoldiqlari boʻlib, ularning sirtiga taroqsimon naqshlar bilan birga bosma uslub bilan oʻsimliksimon naqsh tushirilgan. Ularning sirtiga och sariq angob berilgan. Ularning ichida koʻproq bosma uslubda naqsh berilgan nozik sopol boʻlaklari koʻp uchraydi. Bir holatda kichkina idishning lab qismiga toʻlqinsimon shaklda naqsh berilgan. Shuningdek topilmalar ichida sirlangan sopollar boʻlaklari ham oʻrganildi. Bular asosan sopol idishlarining devor boʻlaklari boʻlib, dagʻal sirlangan boʻlib, toʻq yashil, toʻq koʻk va koʻk ranglardan tashkil topgan. Bir holatda sopol boʻlagining ikki tomoni ham yorqin oq sir berilgan sopol boʻlagini ham uchratdik. Yana bir sopol boʻlagining tashqi tomoni yashil rangda sirlangan, ichkari qismida esa toʻq sariq rang berilgan. Qoramtir rangli toshdan yasalgan idishning lab qismi ham uchraydi. Uning lab va qorin qismi tutashgan qismida maxsus qilingan tishik chiqarilgan. Boshqa topilmalar ichida chaqmoqtoshning boʻlagi ham uchraydi. Chaqmoqtosh ikki tomoni maxsus ishlov berilgan. Topilmalarning tasnifi 12 va 14 – 15-yuzyilliklarga oid. Topilmalar sardoba joylashgan hudud atrofidan koʻtarma material sifatida olindi. Bosma naqshlar tushirilgan sopollar XII yuzyillikga oid, bu esa Talimarjon sardobasining shu davrga oidligini dalili sifatida keltirishimiz mumkin. „Google map“ dan olingan kosmik suratlar tahlil qilinganda qadimda sardobani suv bilan taminlab turgan kanal yoki ariqning uzanini ham koʻrish mumkin. Talimarjon sardobasining qurilish tarhiga toʻxtalsak, sardobaga kirish qismi Raboti Malik sardobasiga oʻxshash. Sardobaning atrofida uchraydigan alohida turgan kichkina doʻngliklar, ustida turgan sochilib yotgan gʻisht boʻlaklari karvonsaroy va boshqa xizmat koʻrsatuvchi inshootlarning qoldiqlari deb taxmin qilish mumkin. Karvonsaroy 36x17x6-7 sm oʻlchamdagi pishiq gʻishtlardan qurilgan. Odatda sardobalar qurilgan joylarda karvonsaroylar ham qurilgan. Oʻzbekiston hududining tarixiy shaharlari va xususan bu oʻlka orqali oʻtgan Buyuk ipak yoʻlini karvonsaroylarsiz tasavvur qilish qiyin.

Ilmiy adabiyotlar tahlili shuni koʻrsatadiki bizga maʼlum boʻlgan Talimarjon suv ombori havzasidagi arxeologik qoldiqlar muqaddam tadqiqotchilar tomonidan oʻrganilmagan. Bu yodgorlik oʻzining tadqiqotchisini kutib turibdi albatta. Sardoba Qarshi-Kerki savdo yoʻlidagi muhim ahamiyatga ega yodgorliklari sirasiga kiradi.

Adabiyotlar 1. Uralov A. S. K voprosu o tipologii sardobi // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. № 11-12. 1996. S. 82 110 s.

2. Duxovniy V. A., Yup L. G. de Shutter. Voda v Tsentralnoy Azii. Proshloe, nastoyaщee i buduщee. Almati. Qazaq universitetі, 2018. 468 s.

3. M.Ye. Masson Problema izucheniya sistern-sardoba Tashkent. 1935. S 31-34.

4. Qorayev S. Toponimika Toshkent. 2006. 218 b.

5. Fayzullayev M., Primov U. Talimarjon afsonasi. Qarshi. 2019. 180 b.

6. Ravshanov P. Qarshi tarixi-T., 2006. 508 b.

7. Suleymanov R. X. Drevniy Naxshab Problemq sivilizatsii uzbekistana VII v. Do n.e. – VII v. n. e. Samarkand – Tashkent 2000. S 74-75.

8. Mavlonov Oʻ.M. Markaziy Osiyoning kadimgi yoʻllari: shakllanishi va rivojlanish bosqichlari. Monografiya. -T.: Akademiya, 2008. 193-bet.

9. Vamberi A. Puteshestvie po Sredney Azii. – SPb., 1865. s. 107.

10. Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi https://medeniyet.gov.tm/tk/sigle-news/931

---

Vellington (Yangi Janubiy Uels)

Vellington Avstraliyaning Yangi Janubiy Uels shtatining Markaziy gʻarbiy nishablar mintaqasidagi shaharcha, Wambuul Macquarie va Bell daryolari tutashgan joyida joylashgan. U Dubbo mintaqaviy kengashining mahalliy hokimiyat hududida joylashgan. Shahar Sidneydan 362 kilometr (225 milya) shimoli-gʻarbda Mitchell shossesi va Asosiy gʻarbiy temir yoʻlda va Markaziy gʻarbiy nishablar mintaqasining asosiy markazi boʻlgan Dubbodan 50 km janubi-sharqda joylashgan.

Vellington Moviy togʻlarning gʻarbiy qismidagi ikkinchi Yevropa aholi punkti boʻlib, birinchi marta 1823-yilda mahkumlar muassasasi sifatida tashkil etilgan.

Tarixi

Aborigen tarixi

Hozirda Vellington deb ataladigan hudud Wiradjuri qabilasining anʼanaviy yerlarida joylashgan[3]

„Wambuul“ (Macquarie daryosi) qarindoshlik va umumiy til bilan birlashgan bu keng tarqalgan aborigenlar guruhi uchun muhim oziq-ovqat manbai edi. Wiradjuri xalqi tomonidan Yevropa bilan aloqa qilishdan oldin Vellington hududidagi ishgʻolning omon qolgan dalillari orasida arxeologik konlari boʻlgan qoya boshpanalari, oʻyilgan daraxt, chandiqli daraxtlar, ochiq lager joylari, silliqlash joylari va bora (tantanali) maydonchalari kiradi.[4]

Shaharda hanuzgacha kuchli aborigenlar nufusi mavjud, bu asosan u yerda tashkil etilgan dastlabki missionerlik aholi punktlari, Vellington Common va 1910-yildan boshlab Nanima aborigen qoʻriqxonasi kabi boshqa aborigen lagerlari tufaylidir. Bularning barchasi mahalliy aholini ushbu shaharda istiqomat qilishini saqlab qolgan.

2007-yilda bir guruh Wiradjuri aholisi Vellington Common deb nomlanuvchi, koʻplab wiradjurilar istiqomat qilgan hudud boʻyicha „Native Title“ daʼvosida gʻolib chiqdi va bu yer oʻzining anʼanaviy egalariga qaytarildi.[5]

---

---

Imom ota

Imom ota – Oʻzbekiston Respublikasining Andijon viloyatiga qarashli qishloq. Xoʻjaobod tumani tarkibiga kiradi. 2022-yil holatiga koʻra, aholisi 677 nafar.

Qishloq Xoʻjaoboddan 18,3 km, Andijon shahridan 56,4 km masofada joylashgan.

Imom ota togʻlari.

Qishloq Qirtoshtogʻning togʻlari va tepaliklari bilan oʻralgan. Qishloq boʻylab manbalari Chilustun tizmasi etaklaridan boshlanuvchi kichik daryo oqadi. Qishloqdagi havo shaffof, uning inson organizmiga terapevtik taʼsiri isbotlangan, bronxlar va oʻpkalarni tozalovchi xususiyatga ega.

Imom otaga Andijonning qolgan hududi bilan bogʻlaydigan tor yoʻlak orqali kelinadi. Dara markazida „Orzu gʻoriga“ eltuvchi zinapoyalar bor. Qishloqda kemping uchun bir nechta bekatlar va 5 ta togʻ yoʻnalishi – „Savlati-Viqor“, „Atrofi olam“, „Ilon yoʻli“, „Xon yoʻli“, „Egar togʻi“ mavjud. Shuningdek, qishloqda Imom ota ziyoratgohi, Jome masjidi meʼmoriy yodgorligi, Shahrixonsoy eski choyxonasi Manak ota ziyoratgohi bor.

2022-yilgi ichki turizm xizmatlarini diversifikatsiya qilish dasturiga muvofiq, Imom ota qishlogʻi turistik qishloqqa aylantirilishi belgilangan.

2022—2023-yillar kuz-qish mavsumida olis qishloq sifatida Imom otaga 24,8 tonna suyultirilgan gaz, 700 kg un, 1 300 kg oʻsimlik yogʻi, 3 800 kg sabzavot zaxiralari yaratish koʻzda tutilgan.

2024-yil Imom ota qishlogʻida toʻsiqsiz turizm infratuzilmalari rivojlantirish uchun mahalliy budjet mablagʻlari hisobidan 6 million soʻm mablagʻ ajratildi.

Imom ota ziyoratgohi

Asosiy sahifa: Imom ota ziyoratgohi

Imom ota ziyoratgohi 18-asrda qurilgan va 19-asr oxirida qayta tiklangan. 1982-yilda qadimiy meʼmorlik yodgorligi sifatida davlat muhofazasiga olingan. Ziyoratgohda Imom Muhammad Hanafiy maqbarasi joylashgan.

Boshqa maʼlumotlar

Qishloq hududida Sharqiy harbiy okrugga qarashli Andijon garnizonining „Imom ota“ dala-oʻquv maydoni joylashgan. 2015-yilgi Vazirlar Mahkamasi qaroriga muvofiq, poligon va uning atrofidagi hudud sayyohlar uchun borish taqiqlangan hududlar toifasiga kiritilgan.

2023-yil A373 avtomobil yoʻlining Kampirrovot, Bibi seshanba va Imom ota ziyoratgohlariga boradigan 10 km qismini taʼmirlash uchun 6 mlrd soʻm pul, 4K96 ichki yoʻlining 0,6 km qismini taʼmirlash uchun 400 million soʻm ajratildi.

Madaniy hayot

2021-yil yanvar oyi holatiga koʻra, Imom otada 12 kishi ishlaydigan qishloq vrachlik punkti bor.

Xoʻjaobod tumanidagi 12-maktab Imom otada joylashgan. Maktabda 542 nafar oʻquvchi taʼlim oladi.

Manbalar

[[Turkum:Andijon viloyati qishloqlari [[Turkum:Xoʻjaobod tumani aholi punktlari

---

O'tkir Roziqov

Oʻtkir Abdulloyevich Roziqov
Tavalludi	20-may 1970-yil (1970-05-20) Buxoro tumani, Buxoro viloyati, OʻzSSR
Fuqaroligi	SSSR Oʻzbekiston
Millati	oʻzbek
Sohasi	matematika
Ish joylari	Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Matematika instituti
Taʼlimi	Samarqand davlat universiteti
Mashhur ishlari	statistik mexanika va voyaga yetgan populyatsiyalar evolyutsion algebralarida Gibbs holatlari nazariyasi
Mukofotlari

Oʻtkir Abdulloyevich Roziqov (1970-yil 20-may, Buxoro tumani) – matematik olim, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademigi (2023), fizika-matematika fanlari doktori (2001), professor. Butunjahon fanlar akademiyasi aʼzosi (2018). Samarqand davlat universitetini tugatgan (1993). V. I. Romanovskiy nomidagi Matematika instituti ilm-fan boʻyicha direktor oʻrinbosari. Asosiy ilmiy ishlari Matematik analiz, algebra va ehtimollar nazariyasining zamonaviy usullari bilan fizik va biologik sistemalarning termodinamikasi va dinamikasi nazariyalarini tabiiy fanlarda qoʻllashga oid.

Tarjimai holi

Oʻtkir Roziqov 1970-yil Buxoro viloyati Buxoro tumanida tugʻilgan. 1993-yil Samarqand davlat universiteti matematik tahlil fakultetini tamomlagan. 1995-yilda nomzodlik dissertatsiyasini (PhD) yoqlagan. Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi V. I. Romanovskiy nomidagi Matematika institutida avval aspiranturani soʻngra doktoranturani bitirgan. 2001-yilda fizika-matematika fanlari doktori unvonini olgan. Professor Oʻtkir Roziqov institutda 2001-yildan buyon yetakchi ilmiy xodim lavozimida ishlab kelmoqda.

Ilmiy ishlari

Oʻtkir Roziqov termodinamikani matematik biologiyaga kiritish maqsadida statistik mexanika va voyaga yetgan populyatsiyalar evolyutsion algebralarida Gibbs holatlari nazariyasiga katta hissa qoʻshgan. R-adik dinamik tizimlar va r-adik taqsimlashlarni oʻrganish gʻoyasini ilgari surgan.

Oʻ.Roziqovning chop etgan ilmiy ishlari soni 250 dan koʻp (jumladan, chet elning nufuzli jurnallarida 145 ta). Shuningdek, Roziqovning 4 ta kitobi hozirgi kunda dunyoning 200 dan ortiq universitetlari kutubxonalaridan oʻrin olgan. Olingan natijalari xalqaro miqyosda yuqori baholangani bois Oʻ.Roziqov 20 dan ortiq yetakchi xalqaro universitet va ilmiy markazlar bilan hamkorlik aloqalarini yoʻlga qoʻygan.

Oʻ.Roziqov ilmiy rahbarligida 8 ta fan nomzodi va 1 ta fan doktori dissertatsiyalari himoya qilingan, bugungi kunda shogirdlari orasidan 3 tasi PhD va 2 tasi fan doktori ilmiy darajalarini olishga tayyorlanmoqda.

Google Scholar maʼlumotiga koʻra Oʻ.Roziqovning ishlariga 3071 ta iqtiboslik qilingan va h-index =30.

Maqolalari

Chet eldagi birinchi maqolasi 1997-yilda chiqqan. 1997—2020-yillarda 135 ta maqolasi chet el jurnallarida chop etilgan.

• Rozikov U. A. Tree-hierarchy of DNA and distribution of Holliday junctions. Jour. Math. Biology, 2017. V.75, No.6, p.1715-1733
• Rozikov U.A. Gibbs measures in biology and physics: The Potts model. World Sci. Publ. Singapore. 2022, 368 pp.
• Rozikov U.A. Population dynamics: algebraic and probabilistic approach. World Sci. Publ. Singapore. 2020, 460 pp.
• Rozikov U.A. An introduction to mathematical billiards. World Sci. Publ. Singapore. 2019, 224 pp.
• Ibragimov Z., Levenberg N., Rozikov U., Sadullaev A. (Eds). Algebra, Complex Analysis, and Pluripotential Theory. Springer Proceedings in Mathematics and Statistics. 2018, V. 264, Springer Nature Switzerland.
• Rozikov U.A. Gibbs measures on Cayley trees. World Sci. Publ. Singapore. 2013, 404 pp.

Mukofotlari va unvonlari

Niderlandiyaning Elsevier nashriyoti hamda Stanford universiteti tomonidan dunyoning 2% TOP olimlari roʻyxatidan oʻrin olgan.

• Yosh olimlar uchun TWAS mukofoti
• „Oʻzbekiston belgisi“ medali
• „Ajoyib oʻqituvchi“ mukofoti
• Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi aʼlochisi nishoni (2003)
• Oʻzbekiston Respublikasining 1-darajali Davlat mukofoti (2017) („Noassotsiativ algebralar, differensiallash va nochiziqli dinamik sistemalar nazariyalarini rivojlantirish“ fundamental tadqiqoti uchun, Shavkat Ayupov, Karimbergen Kudaybergenov, Bahrom Omirovlar bilan birgalikda)
• „Springer Nature Top Author“ xalqaro mukofoti (2017)
• Yaponiyaning Toshkentdagi elchixonasi mukofoti (1995)
• Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi va Butunjahon fanlar akademiyasi (TWAS) muassisligidagi yosh olimlar uchun xalqaro mukofoti (1995, 2000, 2001, 2009-yillar)
• IHT Ilmiy va texnikaviy hamkorlik qoʻmitasining (ITHQ) matematika sohasida eng yaxshi ilmiy maqola (2019)

Fikrlari

2020-yil Kun.uz nashri bilan suhbatda professor Oʻtkir Roziqov tadqiqotchilarning ijod erkinligi chegaralgani, ilmiy-tadqiqotlar va oliy taʼlim tizimidagi ortiqcha byurokratiya hamda olimlar uchun yetarli maosh berilmay kelinganini tanqid qildi.

Havolalar

• Google Scholarda
• Scopusda
• Butunjahon Fanlar akademiyasi saytida
• Sciencewebda

[[Turkum:Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademiklari [[Turkum:Butunjahon fanlar akademiyasi akademiklari [[Turkum:Oʻzbekiston matematiklari [[Turkum:Samarqand davlat universiteti bitiruvchilari

---

Qahramon Davronov

Qahramon Davronovich Davronov
Tavalludi	3-mart 1946-yil (1946-03-03) Chiroqchi tumani, Qashqadaryo viloyati, OʻzSSR
Fuqaroligi	SSSR Oʻzbekiston
Millati	oʻzbek
Sohasi	Biologiya
Ish joylari	Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Mikrobiologiya instituti
Taʼlimi	Toshkent farmatsevtika instituti

Qahramon Davronovich Davronov (1946-yil 3-martda Chiroqchi tumanida tugʻilgan) – biolog olim, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademigi (2023), biologiya fanlari doktori (1984), professor. Toshkent farmatsevtika institutini tugatgan (1967). OʻzFA Mikrobiologiya instituti direktori (????). Asosiy ilmiy ishlari Mikrobiologik biotexnologiyaga oid.

Tarjimai holi

Qahramon Davronov 1946-yil 3-martda Qashqadaryo viloyati Chiroqchi tumanida tugʻilgan. 1962—1967-yillarda Toshkent farmatsevtika institutida tahsil olgan. 1967—1972-yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Oʻsimlik moddalari kimyosi institutida katta laborant, amaliyot tadqiqotchisi, aspirant sifatida faoliyat yuritgan. 1972-yil Oʻsimlik moddalari kimyosi institutida Biokimyo, tabiiy va fiziologik faol moddalar kimyosi ixtisosligi (02.00.10) boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini, 1984-yil Biokimyo ixtisosligi boʻyicha (02.00.10) doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

Ilmiy ishlari

• Nomzodlik dissertatsiyasi mavzusi: Gʻoʻza chigiti malatdegidrogenazasi
• Doktorlik dissertatsiyasi mavzusi: Rhizopus microsporus va Oospora lactis zamburugʻlari lipazalari: biokimyoviy jihatlari

Kitoblari

1. Davronov Q. D. Mikroblar dunyosi (monografiya) Toshkent: Lesson press. 2023-yil
2. К. Давранов. Вирусология. Учебное пособие. Ташкент: Lesson press, 2023, 228 bet .
3. Q. D. Davranov, B. S. Alikulov. BIOTEXNOLOGIYA. Darslik, UOʻK: KBK: D34., Toshkent, 2022. „Lesson press“ nashriyoti, – 452 b.
4. К.Давранов, П.Мирхамидова, Д.Туйчиева, В.Файзиев. Клеточная и генная инженерия. Учебное пособие к практическим занятиям - Т.: Издательство «Bookmany print», 2022. - 158 c. ISBN 978-9943-8268-5-4.
5. В.В.Шурыгин, К.Д.Давранов. Экология Микроорганизмов. Монография – T.: Издательство «Ilm-Ziyo-Zakovat», 2022. – C.260. ISBN 978-9943-55-231-9.
6. Санакулов К., Мирзаев Т., Давранов К. Теоретические и практические основы выщелачивания благородных металлов. Монография, Т.: «Фонд НГМК» 2021. – 496 с.
7. К.Давранов, П.Мирхамидова, Д.Туйчиева, Ш. Саитжанов. Педагогические технологии в преподавании клеточной и генной инженерии. Учебное пособие, Ташкент-2021.
8. Q. Davranov, B. S. Aliqulov. Nanobiotexnologiya. Darslik – Samarqand, SamDU nashriyoti, 2019. – 272 bet.
9. К.Д.Давранов, В.В.Шурыгин, Х.К.Рузимова. Экологическая биотехнология. Учебное пособие. – Т.: Издательство “Ilm Ziyo Zakovat”, 2018. - 236 c.
10. Davronov Q. D., Muratov Gʻ.A. Biologik faol va dorivor moddalar biotexnologiyasi. Darslik. – Toshkent: „Universitet“, 2017, 360 bet.
11. Davronov Q. D., Biotexnologiya: ilmiy, amaliy va uslubiy asoslari, „Patent Press“ 2008. 506 bet.