Foydalanuvchi:Oqsaqol/Casa Buonarroti

{{{nomi}}}
Joylashuvi	{{{joylashuvi}}}

Casa Buonarroti - Italiya Fir'ensiya shahrida joylashgan muzey bo‘lib, haykaltarosh Mikelanjelo o‘z jiyani Leonardo Buonarrotiga meros qoldirgan mulkda qurilgan. Binolar majmuasi Mikelanjeloning katta jiyani, Kichik Mikelanjelo Buonarroti tomonidan rassomga bag‘ishlab muzeyga aylantirilgan. Muzey kolleksiyasiga Mikelanjeloning ilk marmar haykallari - Zinapoya Madonnasi va Kentavrlar jangi kiradi. O‘n ming kitobli kutubxona [1] oilaviy arxiv hamda Mikelanjeloning ayrim xat va chizmalarini o‘z ichiga oladi [2]. Galereya Kichik Buonarroti buyurtmasi asosida Artemisia Gentileschi [3] va boshqa XVII asr boshlaridagi italiyalik rassomlar tomonidan yaratilgan asarlar bilan bezatilgan.

Tarix

1508-yil 3-martda Mikelanjelo, uch yil avval Rim Papasi Yuliy IIning maqbarasini ishlash uchun vaqtincha Rimga ko‘chib o‘tgan bo‘lib, Florensiyada Via Ghibellina va Via Santa Maria (hozirgi Via Buonarroti) ko‘chalarining kesishmasida, Santa Croce bazilikasining shimoliy tomonida joylashgan to‘rtta qo‘shni binoni sotib oldi. U 1514-yil aprel oyida yana bir qo‘shni inshootni qo‘lga kiritdi. Bu beshta bino keyinchalik Casa Buonarroti deb nomlanishi kerak bo‘lgan majmuaning asosini tashkil etdi.

Mikelanjelo 1516-yildan 1525-yilgacha majmuaning eng katta ikki binosida istiqomat qilgan, qolgan uch binoni esa ijaraga bergan. Shu davrda rassom Florensiyadagi San-Lorenso bazilikasining old qismini yaratish ustida ishlar olib borgan. 1525-yilda Mikelanjelo Florensiyadagi boshqa bir uyga ko‘chib o‘tgach, majmuaning barcha besh binosi ijaraga berildi[1].

1534-yilda Rimga doimiy yashash uchun ko‘chgandan so‘ng, Mikelanjelo o‘zining ona shahri Florensiyada oilasining obro‘sini munosib tarzda aks ettiradigan "sharafli uy"ga ega bo‘lish g‘oyasiga tobora ko‘proq berilib ketdi. Mikelanjelo jiyani Leonardo (1519-1599)dan Via Ghibellina va Via Santa Maria ko‘chalari chorrahasidagi beshta binoni oilaviy saroyga aylantirish to‘g‘risida bir necha bor iltimos qildi, ammo hech qanday ish boshlanmadi. Mikelanjelo vafot etgach, Leonardo amakisining mol-mulkini meros qilib oldi. Biroq, Leonardo loyihaga unchalik qiziqish bildirmadi va faqatgina 1590-yilda, Mikelanjelo vafotidan 26 yil o‘tgach, majmuaning qisman ta’mirlash ishlarinigina amalga oshirdi[1].

Mikelanjelo orzu qilgan saroy nihoyat Leonardo o‘g‘illaridan biri, Mikelanjelo Buonarroti Kichik (1568-1647) tomonidan yaratildi va unga hozirgi ko‘rinishi berildi. Kichik Buonarroti qo‘shni yer maydonini sotib olib, majmuani yanada kengaytirdi. Binolarni yagona inshoatga birlashtirish uchun qayta qurish ishlari amalga oshirildi. "Piano nobile" tushunchasiga asoslanib, Kichik Buonarroti buyuk amakisi va uning oilasini ulug‘lashga bag‘ishlangan to‘rtta hashamatli xonani qurdi. Shuningdek, Kichik Buonarroti o‘zining san’at to‘plamidagi asarlarni, jumladan Mikelanjeloning marmardagi eng ilk ma’lum asari "Zinapoyali Bibi Maryam" va "Kentavrlar jangi"ni namoyish etish uchun galereya yaratdi.

Kichik Mikelanjelo ichki xonalarni bezatish uchun bir qator zamonaviy italiyalik rassomlarni jalb etdi. Ular orasida Artemiziya Jentileschi, Chekko Bravo, Pyetro da Kortona, Yakopo da Empoli, Franchesko Furini, [[Jovanni da San Jovanni], Domeniko Passinyano, Ottavio Vannini va Yakopo Vinyali kabi san’atkorlarning asarlari bor edi[1][2].

1962-yilda muzeyda Santo Spirito Crucifix namoyish etilgan va uning haqiqiyligi bo‘yicha tadqiqotlar olib borildi. Tekshiruvlar 2001-yilda Mikelanjeloga tegishli ekanligini tasdiqladi va haykal Florensiyadagi Santo Spirito di Firenze cherkovining yuqori mehrobi uchun, ehtimol, 1492-yilda, Mikelanjelo o‘smir bo‘lganida yasalganligini aniqladi[1]. Xoch hozir Santa Mariya del Santo Spirito bazilikasining sakkiz burchakli muqaddasligida osib qo‘yilgan.

Asosiy asarlari

Michelangelo

• Madonna, 1491 yil
• Kentaurlar jangida, taxminan 1492

Artemisia Gentileschi

• Bo'g'rilik allegoriyasi, 1615-1616

Galeriya

• 
  Madonna zinapoyasi
• 
  Kentavrlar jangi
• 
  Moyillik allegoriyasi

• Birgina rassomlar musiqalarining ro'yxati

• Casa Buonarroti