Gabrovo provinsiyasi
Gabrovo (bolgarcha: Oblast Gabrovo) ― Bolgariyaning geografik markazida joylashgan kichik provinsiya. U oʻzining asosiy viloyat nomi – Gabrovo nomi bilan atalgan. 2009-yilda ushbu hududning umumiy aholisi 130,001 kishini tashkil etgan[1][2][3].
Gabrovo Oblast Gabrovo | |
|---|---|
| Provinsiya | |
.jpg) | |
 Bayroq | |
| 42°55′0″N 25°15′0″E / 42.91667°N 25.25000°E | |
| Mamlakat | Bolgariya |
| Viloyat | Gabrovo |
| Hukumat | |
| Maydon | 2,023.01 km2 (781.09 kv mi) |
| Aholisi (2022-yil dekabr) |
95 957 |
| Zichligi | 47/km2 (120/sq mi) kishi/km2 |
| Telefon kodi | 359 |
Munitsipaliteti
tahrirGabrovo viloyati (viloyat, „oblast“) toʻrtta munitsipalitetdan iborat (birlik: obshina, „obtshina“– koʻplik: obshini, „obshtini“). Quyidagi jadvalda munitsipalitetlarning lotin va kirill alifbosidagi nomlari, har birining 2009-yil holatiga koʻra asosiy shahar yoki qishloqlarining aholisi koʻrsatilgan.
| Munitsipalitet | Kirill alifbosi | Pop.[1][2][3] | Shahar/qishloq | Pop.[4][2][5] |
|---|---|---|---|---|
| Dryanovo | Dryanovo | 10 502 | Dryanovo | 8043 |
| Gabrovo | Gabrovo | 67 501 | Gabrovo | 60,281 |
| Sevlievo | Sevlievo | 39 537 | Sevlievo | 24 065 |
| Tryavna | Tryavna | 12 461 | Tryavna | 9 831 |
Demografiyasi
tahrirGabrovo viloyatida 2001-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, provinsiya aholisi 144.150 kishini (144.125 nafar ham berilgan), ulardan 48,4 % kishi erkaklar va 51,6 % ayollar edi[6]. 2009-yil oxiriga kelib, Bolgariya Milliy Statistika Instituti tomonidan eʼlon qilingan maʼlumotlarga koʻra viloyat aholisi soni 130 001[1]ni tashkil etdi va ulardan 30,4 % 60 yoshdan oshganlar sanaladi[7].
Etnik guruhlar (2011-yil aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra)[8]:
- bolgarlar: 106 406 (92,24%)
- turklar: 6 464 (5,60%)
- ruminlar: 1 305 (1,13%)
- Boshqalar va noaniq: 1 183 (1,03%)
Dini
tahrir2001-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, viloyatdagi diniy eʼtiqod[9]:
| 2001-yilgi aholini roʻyxatga olish | ||
|---|---|---|
| Eʼtiqod | Aholi | % |
| Pravoslav xristianlar | 131 325 | 91,12% |
| Musulmonlar | 8 860 | 6,15% |
| Rim katoliklari | 432 | 0,30% |
| Protestantlar | 270 | 0,19% |
| Boshqa | 534 | 0,36% |
| Dinsizlar | 2 704 | 1,88% |
| jami | 144 125 | 100% |
Asosiy shahri
tahrirGabrovo Gabrovo viloyatining asosiy shahridir. Uzoq vaqtdan beri charm mahsulotlari va toʻqimachilik buyumlarini ishlab chiqarish bilan mashhur boʻlib, shaharni „Bolgariyaning Manchesteri“ degan nom bilan mashhur qilgan. Gabrovo jozibali va osoyishta shahar hisoblanadi.
Bolgarlar uchun Gabrovo, asosan, yumor va satira makoni sifatida tanilgan. Bu hudud 1972-yil 1-aprel kuni yaʼni „Ahmoqlar kuni“da ochilgan boʻlib, bu shaharning bolgar hazil-mutoyibasidagi anʼanaviy oʻrnini eʼtirof etish uchun tashkil etilgan. Har bir mamlakatda odamlar maʼlum bir jamoaning taxminiy basililigi haqida hazil aytadilar, Bolgariyada esa hazillar har doim Gabrovo bilan bogʻliq boʻlgan.
May oyida niqobli aktyorlar, xalq musiqasi, animatsion multfilmlar va mukofotlar topshirish jarayonlarini oʻz ichiga olgan hazil va hajviya festivali oʻtkaziladi. Shaharning oʻzida koʻplab restoranlar mavjud boʻlsa-da, mahalliy aholi shahar tashqarisiga chiqib, Bozhentsi va Etara majmuasiga tashrif buyurishni maslahat beradi.
Bojentsi va Etara
tahrir
Bojentsi eski qishloq (muzey) sifatida saqlanib qolgan. Yaqin atrofda ochiq osmon ostidagi etnografik muzey, yaʼni Etar muzeyi mavjud. Vodiy boʻylab choʻzilgan, tiniq koʻpikli oqimi va boy qushlar dunyosi bilan Etara majmuasi xuddi film setidek koʻrinadi va sunʼiy boʻlsa-da, baribir ishontirarli va oʻrganish zavqli.
Anʼanaga koʻra, hunarmandchilik charshya (bozor) bilan chambarchas bogʻliq boʻlgan va bir paytlar Bolgariya shaharlarida keng tarqalgan va qayta tiklangan bozor ochiq osmon ostidagi muzeyning yuragini tashkil etadi. Kunning aksariyat qismida hunarmandlar bu yerda ishlaydilar: pichoqlarni bolgʻalaydilar, koʻzalar yasaydilar, idish-tovoqlarni oʻyadilar va shunga oʻxshash ishlar bilan shugʻullanadilar. Ular tayyorlagan barcha mahsulotlar sotuvga qoʻyiladi. Shuni yodda tutish kerakki, koʻpchilik hunarmandlar majmua rasman yopilishidan bir soat oldinroq ketib qolishadi.
Hunarmandchilikka qiziqishingiz juda kam boʻlsa ham, oddiy materiallardan mahorat bilan foydalanib yaratilgan eski uylarning ichki bezaklariga qoyil qolmaslik qiyin. Ularning goʻzalligi kishini hayratga soladi. Turar joylar va ustaxonalardan tashqari, bozorda tez ichimlik ichish uchun bir nechta joylar, jumladan anʼanaviy choyxona hamda turk lokumi va boshqa koʻplab shirin taomlar sotiladigan novvoyxona ham bor.
Etaradan janubi-gʻarbga tomon bir soatlik yoʻlda Voditsi qishlogʻi tepasidagi qoyada Sokolskiy cherkovi joylashgan. Usmonli imperiyasi davrida rohiblar bolgar qochoqlariga boshpana bergan va 1876-yilgi turklarga qarshi qo‘zg‘olon paytida yigʻilish joyi vazifasini oʻtagan. Bugungi kunda bu kam odam keladigan sokin joy boʻlib, hovlisida sakkiz burchakli tosh favvora atrofida atirgullar va nastarin butalar oʻsadi.
Yana qarang
tahrirTurizmi
tahrirGabrovo viloyatidagi diqqatga sazovor joylar orasida Bozhentsi meʼmoriy qoʻriqxonasi alohida oʻrin tutadi. Markaziy Bolqon milliy bog‘i va Bulgarka tabiat bogʻida piyoda sayr qilish imkoniyatlari keng. Bulgarka tabiat bogʻida Etar arxitektura-etnografik majmuasi, Dryanovo monastiri, Sokolskiy monastiri Shipka dovoni va Uzana hududi joylashgan. Tarixiy turizm ixlosmandlari uchun Shipka Ozodlik yodgorligini koʻrish muhim ahamiyatga ega.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 1,2 (bolgarcha) Bulgarian National Statistical Institute – 2011 census (Wayback Machine saytida July 14, 2011, sanasida arxivlangan)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (English) „WorldCityPopulation“
- ↑ 3,0 3,1 „pop-stat.mashke.org“
- ↑ (English) Bolgariya Milliy Statistika Instituti – Bolgariya 2009 yilda shaharlar (Wayback Machine saytida 2010-11-13 sanasida arxivlangan)
- ↑ „ pop-stat.mashke.org“
- ↑ {{{2}}} /Census/PopObl.htm Aholi soni 01.03.2001 y.gacha hudud va jins boʻyicha (Wayback Machine saytida 2019-03-22 sanasida arxivlangan) dan Bolgariya Milliy statistika instituti: aholini roʻyxatga olish 2001 (Wayback Machine saytida 2024-05-28 sanasida arxivlangan)
- ↑ {{{2}}} Bolgariya Milliy Statistika Instituti – 2009-yilda aholining yoshi boʻyicha (Wayback Machine saytida 2012-05-13 sanasida arxivlangan)
- ↑ Viloyat, munitsipalitet, aholi punkti va etnik identifikatsiya boʻyicha, 01.02.2011 yil holatiga koʻra; Bolgariya Milliy Statistika Instituti (Wayback Machine saytida 2013-05- sanasida arxivlangan) Andoza:Inlang
- ↑ (bolgarcha) Bolgariyadagi diniy eʼtiqod – 2001-yil aholi roʻyxati (Wayback Machine saytida 2010-09-07 sanasida arxivlangan)
Tashqi havolalar
tahrir