Gannoverlik ot

Gannover oti — bu Yevropada paydo boʻlgan va tashkilotlarda roʻyxatdan oʻtgan oʻrta vaznli ot turlari va zotlari guruhidir. U 1735-yilda Selle shahrida Gannover knyazi va keyinchalik Angliya qiroli Jorj II tomonidan "davlatni ulugʻlash uchun" tashkil etilgan. Bugungi kunda “Selle” naslchilik fermasida har yili 8000 ta toychoq olinmoqda.

Gannover otlarining brendi

Butun dunyoda Gannover zoti oʻz brendi bilan lotincha "H" harfi koʻrinishida tan olingan.

Zot haqida

Hozirgi vaqtda Gannover yarim zoti dunyodagi eng mashhur sport zoti hisoblanadi. Buni koʻpchilik xalqaro sakrash musobaqalarida koʻrish mumkin. Bu nemis sinchkovligining natijasidir, Gannover zoti taxminan 300 yil davomida ehtiyotkorlik bilan yaratilgan. Bu zot mos zotli otlar, arablar va trakehnerlar bilan chatishtirish yoʻli bilan yaxshilangan zotlardan chiqarilgan.

Zotning xususiyatlari

Gannover otlari deyarli mukammal tashqi koʻrinishga ega, unda ingliz zotlarining xususiyatlari aniq koʻrinadi. Oʻrta oʻlchamdagi bosh, tekis profili bunga yaqqol asos.

Boʻyin uzun va muskulli, oqlangan egri chiziqli. Koʻkrak qafasi yaxshi shakllangan, yelkasi uzun va qiya. Koʻkrak chuqur. Orqa oʻrta uzunlikda, bel mushaklari, sonlari kuchli. Oyoqlari kuchli, boʻgʻimlari katta. Tuyoqlar toʻgʻri shaklda. Gannover otining teri rangi bay, qizil, qora, vaqti-vaqti bilan kulrang va karakov. Boʻyi 154—168 sm.

Gannoverliklar otlari zoʻr va olijanob, ajoyib erkin harakatlarga ega, bu ularga karakatda katta muvaffaqiyatlarga erishishga imkon beradi. Bundan tashqari, Gannoverliklar sakrash uchun ideal otlardir. Ularning sezilarli oʻsishi tufayli ular juda katta toʻsiqlarni yengishga muvaffaq boʻlishadi.

Kelib chiqishi

Gannover zotining tugʻilgan joyi Germaniyadagi Hannover elektoratidir. Bu zot Vestfaliya boʻylab tarqalgan. Chorvachilik fermalari Quyi Saksoniyadagi Selle shahrida joylashgan. Gannover zoti Shimoliy va Janubiy Amerikada, Avstraliyada, Belarusiyada (Polochany) ham yetishtiriladi.

Tarix

Gannover zoti uzoq tarixga ega, u birinchi marta VIII asrda, Charlz Martel Saracensni magʻlub etgan Poitiers jangida ishlatilgan. Oʻsha paytda Gannover otlari ogʻir jangovar otlar boʻlgan, ehtimol mahalliy zotlarni ispan va sharq otlari bilan kesishish mahsuloti.

Bu zot oʻzining rivojlanishi uchun harbiy toʻqnashuvlarga bogʻliq va oʻrta asrlarda u qurol-yarogʻi bilan ritsarni olib yurishga qodir boʻlgan katta, kob tipidagi otga aylandi. Ushbu turdagi otlarga asrlar davomida talab mavjud boʻlgan, ammo urush taktikasini oʻzgartirish yengilroq otlarni talab qilgan. Bu vaqtda, Gannover otlari hali ham ogʻir edi, garchi ular koblarga qaraganda balandroq va harakatchanroq boʻlishgan; XVII asrda harbiy maqsadlarda yetishtirilgan otlarning uchta xarakterli turi mavjud edi: Gannover, Meklenburg va Daniya. Ammo bu zot faqat XVIII asrda, Gannover xonadonidan Jorj I 1714-yilda Britaniya taxtiga oʻtirgandan soʻng, oʻz-oʻzidan paydo boʻldi. U hukmronligining katta qismini Gannoverda oʻtkazdi, keyingi yuz yil davomida Gannover otlari yaxshilandi. Sof zotli otlar Gannoverlik toychoqlari bilan chatishtirildi, Klivlend koʻrfazlari ham ishlatilgan, bu esa qishloq xoʻjaligida ishlatiladigan juda ogʻir otlarni olishga imkon berdi.

Jorj I 1735-yilda Selle shahridagi davlat naslchilik fermasiga asos solgan. Ispan qonidan boʻlgan 14 ta aygʻir olib kelingan. 1750-yilga kelib, aygʻirlar soni Golshteyn, Sharqiy Prussiya, Daniya, Andalusiya va Neapolitandan 50 tagacha koʻpaydi. 1800-yilga kelib ularning soni 100 taga yetdi. Zavodda yirik universal ot va arava otlari, qishloq xoʻjaligi uchun otlar yetishtirildi. Gannover zotini yaxshilash Trakehner va naslli ot qoni qoʻshilishi bilan davom etdi. 1888-yilda Gannover zotining nasl kitobi tashkil etildi. Ishning natijasida ajoyib sport oti paydo boʻldi, chunki bugungi kunda biz Gannover zotini bilamiz. U barcha yarim zotlarning eng mashhuri.

Gannover zoti boshqa yarim zotlarni, xususan, Vestfaliya, Meklenburg va Brandenburg zotlarini shakllantirish va takomillashtirishda muhim rol oʻynadi.

• 
  Zernebog, Gannover zotidagi F va W liniyalarining natijasi (1845-yilda tugʻilgan)
• 
  Jellachich, Selle zavodining mahsuloti(1844-yilda tugʻilgan)

Rossiyadagi Gannover zoti

Rossiyada Gannover otlari XX asrning 60-yillarida yetishtirila boshlandi. Sobiq Sharqiy Prussiya Jorgenburg zoti otxonasida Kaliningrad zoti (hozirgi Georgenburg deb ataladi) tashkil etilgan. Germaniyadan Duo, Valerik, Faust va Gyunter ayg‘irlari hamda 66 ta toychoq sotib olindi. Bu otlar juda katta va suyakli edi, shuning uchun turni yengillashtirish, shuningdek, genetik xilma-xillikni kengaytirish uchun zotli Trakehner va Arab aygʻirlari ishlatilgan. 90-yillarning oxirida nemis seleksiyasi otlariga qiziqish ortdi. Ammo boshqa yarim zotlarning aralashmalarisiz sof gannover aygʻirini sotib olish juda qiyin. Shunday qilib, Gannoverlik aygʻirlarga qoʻshimcha ravishda, Gannover-Golshteyn va Golshteyn aygʻirlari Rossiyaga olib kelinadi, ularning avlodlarini Gannover zotlarida yetishtirishga deyarli yoʻl qoʻyilmaydi.

Jasorat va gʻamxoʻrlik

Eng muhim xususiyatlardan biri shundaki, ishlab chiqaruvchilarning tabiati sinovdan oʻtkaziladi. Naslchilik uchun faqat muvozanatli temperamentli otlarga ruxsat beriladi.

Zotdan foydalanish

Gannoverlik zotli otlar jahon musobaqalarida yetakchilik qilmoqda va ularning koʻpchiligi sakrash va triatlonda chiqishlar qiladi. Gannoverliklar vakillarining birinchi yutuqlari 1913-yilga toʻgʻri keladi, oʻshanda Pepita toychogʻi oʻz egasi uchun 9000 dan ortiq markani qoʻlga kiritgan. 1928-yilda Draufanger ismli chavandozlar Olimpiya oltin medalini qoʻlga kiritdi.

Adabiyot

• Элвин Хартли Эдвардс. Лошади. М.: Астрель. АСТ, 2006. — С. 144—145.
• Сьюзан МакБейн. Породы лошадей. М.: Астрель. АСТ, 2006. — С. 130—133.
• Andrea Fitzpatrick. The Ultimate Guide to horse breeds. S. Webb and Son Distributors Ltd. 2004
• Маркина Л. Г., Муравлёва Е. Н., Муравлёва Н. В. ГАННОВЕРАНЫ // Культура Германии: лингвострановедческий словарь: свыше 5000 единиц / под общ. ред. проф. Н. В. Муравлёвой. — М.: АСТ, 2006. — С. 394. — 1181 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-038383-5.