Gilotina (Fr . guillotine) – oʻlim jazosiga hukm etilganlarning boshini tanasidan judo etish moslamasi. Moslama qadimda osib oʻldirish bilan bir xilda koʻp qoʻllangan. Mahkumning boshi qilich, bolta yoki maxsus mashina – Gilotina vositasida tanasidan judo qilinadi. Gʻarbiy Yevropada boshni tanadan judo qilish asosan dvoryanlarga nisbatan qoʻllangan. Jazoni bolta va qilich yordamida ijro etish baʼzan zarbaning noaniqligi natijasida mahkumlarni juda ogʻir qiynoqlarga duchor etgan: mahkumning boshi tanasidan ajralgunga qadar jallod oʻn va oʻndan ortiq zarba bergan xollar ham boʻlgan[1].

Gilyotin ixtiro qilinganidan keyin bir muncha vaqt oʻtgach, louisette deb nomlangan . Biroq, keyinchalik u fransuz shifokori Jozef-Ignace Gilyotin sharafiga nomlangan boʻlib, u 1789 yil 10 oktyabrda Fransiyada qatllarni yanada insoniyroq tarzda amalga oshirish uchun maxsus qurilmadan foydalanishni taklif qilgan. Qurilmaning ixtirochisi boʻlmasa-da, Gilyotinning nomi oxir-oqibat uning nomiga aylandi. Ommabop afsonadan farqli oʻlaroq, Gilyotin gilyotin bilan emas, balki tabiiy sabablar tufayli oʻlgan.

Manbalar

tahrir
  1. Oʻzbekiston Yuridik ensiklopediyasi