Gruziyada turizm sohasi yildan-yilga mamlakatning eng ajralmas muhim sohalaridan biriga aylanmoqda. 2015-yilda u 158,5 ming kishi ish bilan band boʻlib, Gruziya YaIMning 6,7 foizini tashkil etgan va 1,94 milliard AQSh dollari miqdoridagi daromadni taʼminlagan[1]. 2019-yilda xorijdan kelganlar soni rekord darajaga yetdi - yilning birinchi uch choragida 3 milliard AQSh dollaridan oshiqroq mablagʻ sarflagan 9,3 million kishi Gruziyaga tashrif buyurdi[2]. Mamlakat 2025-yilga qadar yillik daromadi 6,6 milliard AQSh dollarini tashkil etgan holda 11 million sayyohni qabul qilishni rejalashtirmoqda[3].

Gruziya milliy turizm maʼmuriyati logotipi

Chet ellik sayyohlarning Gruziyaga ketadigan xarajatlari toʻlov balansiga sezilarli taʼsir koʻrsatmoqda va Gruziya tovarlari va xizmatlari eksporti daromadlarining taxminan 35,9% turizmdan olinadi[4]. Xalqaro sayyohlar Gruziyada oʻrtacha hisobda 6,5 kun istiqomat qiladi[5].

Gruziyada turizmni targʻib qilish bilan shugʻullanadigan rasmiy organ - Gruziya milliy turizm maʼmuriyati (GNTA). 2016-yilda GNTA 21 ta xalqaro va ichki sayyohlik yarmarkalarida qatnashdi, 16 ta maqsadli bozorlarda marketing kampaniyalarini oʻtkazdi va 99 ta matbuot va tanishuv safarlarini oʻtkazdi[5].

Statistika

tahrir
 
Xalqaro sayyohlar kelgan 15 davlat (2016-yilning 5 oyi)

2015-yil, 2016-yil, 2017-yil, 2018-yil va 2019-yillarda kelgan xalqaro sayyohlar haqida statistika[5][6][7].

Mamlakat 2015 Mamlakat 2016 Mamlakat 2017 Mamlakat 2018 Mamlakat 2019
1   Armaniston 1,468,888 1   Ozarbayjon   1,523,075 1   Ozarbayjon   1,301,556 1   Ozarbayjon   1,424,610 1   Ozarbayjon   1,526,619
2   Ozarbayjon 1,393,257 2   Armaniston   1,496,246 2   Armaniston   1,287,168 2   Rossiya   1,404,757 2   Rossiya   1,471,558
3   Turkiya 1,391,721 3   Turkiya   1,254,089 3   Rossiya   1,135,610 3   Armaniston   1,268,886 3   Armaniston   1,365,048
4   Rossiya 926,144 4   Rossiya   1,037,564 4   Turkiya   1,007,276 4   Turkiya   1,098,555 4   Turkiya   1,156,513
5   Ukraina 141,734 5   Ukraina   172,631 5   Eron   282,549 5   Eron   291,070 5   Ukraina   207,667
6   Isroil 59,487 6   Eron   147,915 6   Ukraina   169,862 6   Ukraina   177,058 6   Isroil   205,051
7   Polsha 41,425 7   Isroil   92,213 7   Isroil   115,040 7   Isroil   156,922 7   Eron   141,997
8   Germaniya 36,826 8   Qozogʻiston   48,809 8   Polsha   48,913 8   Polsha   66,903 8   Qozogʻiston   103,611
9   Qozogʻiston 36,777 9   Polsha   44,388 9   Qozogʻiston   56,765 9   Germaniya   64,486 9   Germaniya   89,051
10   AQSh 31,147 10   Germaniya   40,889 10   Saudiya Arabistoni   56,247 10   Belarus   58,955 10   Polsha   88,300
2015-yildagi jami sayyohlar 5,901,094 2016-yildagi jami sayyohlar 6,350,825 2017-yildagi jami sayyohlar 7,902,509 2018-yildagi jami sayyohlar 8,679,544 2019-yildagi jami sayyohlar 9,357,964

Ekoturizm

tahrir

Gruziya hududining 41% oʻrmonlar bilan qoplangan, Gruziya hududining 25% muhofaza qilinadigan milliy bogʻlarda joylashgan[8]. Gruziyaning qoʻriqlanadigan hududlari turli xil xizmatlarni oʻz ichiga oladi: qayiqda sayohatlar, qushlarni tomosha qilish, ekologik taʼlim turlari[9], piyoda yurish, ot minish, velosiped minish[10], safari[11], baliq ovi[12]. Gruziya - taxminan 5601 turdagi hayvonlarning uyi, shu jumladan umurtqali hayvonlarning 648 turi (dunyoda uchraydigan turlarning 1% dan koʻprogʻi) va ularning aksariyati endemiklardir[13].

2016-yilda Gruziyaning muhofaza etiladigan hududlariga 310,477 nafar chet el va 424,397 nafar Gruziya fuqarolari tashrif buyurishdi[14]. Eng mashhur diqqatga sazovor joylar Prometey gʻori, Kazbegi milliy bogʻi va Satapliya boshqariladigan qoʻriqxonasi edi.

Xavfsizlik

tahrir

Sayohat boʻyicha maslahat 2008-yilgi Rossiya-Gruziya urushi paytida va undan keyin ham mavjud edi. Urush oqibatida kelib chiqadigan xatarlar, shu jumladan yer minalari bilan bogʻliq holda, sayohat qilish „oʻta xavfli“ darajaga ega edi va odamlarning Gruziyaga sayohat qilishini kamaytirib yuborishi mumkin edi[15][16].

Oʻshandan beri sayyohlar xavfsizligi yaxshilandi va 2017-yilda Xalqaro jinoyatchilik indeksida Gruziyai 125 mamlakat ichida 7-oʻrinni egalladi[17].

Manbalar

tahrir
  1. „Georgian tourism in figures“. GNTA (2015). Qaraldi: 2-fevral 2017-yil.
  2. „Statistics“. MIA (2018-yil fevral). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  3. „Georgia Tourism Strategy“.
  4. „Research Reports“. Galt & Taggart Co. (2-may 2018-yil). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  5. 5,0 5,1 5,2 „Georgian tourism in figures“. GNTA (2016). Qaraldi: 1-noyabr 2017-yil.
  6. „Statistics“. GNTA (2017). Qaraldi: 3-may 2018-yil.
  7. International Travel (Residence) (2018)
  8. „Details“. Convention on Biological Diversity Secretariat. Qaraldi: 2-fevral 2017-yil.
  9. „Kolkheti National Park“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  10. „Bordjomi-Kharagauli Protected Areas“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  11. „Vashlovani Protected Areas“. Agency of Protected Areas. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  12. „Chachuna Protected Areas“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2017-yil.
  13. „Eucariota, Animalia, Chordata“. Georgian Biodiversity Database. Institute of Ecology (2015). Qaraldi: 7-iyun 2016-yil.
  14. „2016 წლის ვიზიტორთა სტატისტიკა თვეების მიხედვით“. Agency of Protected Areas. 2017-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-fevral 2016-yil.
  15. Planet, Lonely „Georgia travel - Lonely Planet“. Lonely Planet.[sayt ishlamaydi]
  16. Planet, Lonely „Eastern Europe & the Caucasus forum at Lonely Planet“. www.lonelyplanet.com.
  17. „Crime Index for Country 2017“. www.numbeo.com. Numbeo (2017). Qaraldi: 4-fevral 2017-yil.