H&M (Hennes & Mauritz) — Shvetsiya kompaniyasi boʻlib, Yevropadagi eng yirik kiyim-kechak chakana savdo tarmogʻi boʻlib, bosh qarorgohi Stokgolm va Nyu-Yorkda joylashgan. H&M va uning shoʻba korxonalari 2018-yil noyabr holatiga koʻra 4968 ta doʻkonga ega boʻlgan va dunyoning 71 ta davlatida ishlaydi[2].Bu Ispaniyaning Inditex korporatsiyasidan (Zara, Oysho, Massimo Dutti, Bershka, Pull va Bear brendlari egasi) keyin ikkinchi yirik jahon kiyim-kechak sotuvchisi. Kompaniya 1947-yilda Erling Persson tomonidan tashkil etilgan[3].

H&M
Turi clothing store chain, koʻchmas mulk kompaniyasi, moda brendi, biznes va ommaviy kompaniya
Egasi Ramsbury Invest
Qachon asos solingan 1947-yil
Joylashuvi Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya, Stokgolm
Asoschi(lari) Erling Persson
Mahsulot(lar)i Kiyimlar,kosmetika, uy-ro'zg'or buyumlari
Aylanma daromadi 210 400 000 000[1]
Operatsion foydasi 15 493 000 000[1]
Boyligi 118 790 000 000[1]
Sof foydasi 12 652 000 000[1]

1947-yilda Erling Persson Shvetsiyaning Västerås shahrida Hennes ayollar kiyimlari doʻkonini ochdi. Soʻngra 1968-yilda u Mauritz Widforss va baliq ovlash doʻkonini sotib oldi. Assortimentga erkaklar va bolalar uchun kiyim-kechak liniyalari qoʻshildi, kompaniya nomi Hennes & Mauritz ga oʻzgartirildi.

1974-yildan kompaniya aksiyalari Stokgolm fond birjasida sotila boshlandi[4]. 1976-yilda Skandinaviyadan tashqarida birinchi doʻkon Londonda ochildi[4]. 2000-yilda esa kompaniya Yevropadan tashqariga chiqib, 2000-yil 31-martda Nyu-Yorkdagi Beshinchi avenyuda oʻzining birinchi AQSh doʻkonini ochdi[4].

2008-yilda kompaniya uy-roʻzgʻor buyumlari savdosi boshlanishini eʼlon qildi[5].

2011-yil oxirida H&M 2325 ta, 2012-yil avgust oyi oxirida esa 2629 ta doʻkonga ega boʻlgan[6]. Shuningdek,2013-yil sentabr oyida Xitoyning Chengdu shahrida 3000- H&M doʻkoni ochildi[7].

2021-yil boshida Rossiyada kompaniyaning 155 doʻkoni ochildi, 2021-yil oxirida esa Rossiyadagi yillik daromad 745 million dollarni tashkil etdi[8].

Rossiyaning Ukrainaga bosqinidan soʻng, 2022-yil mart oyida kompaniya Rossiyadagi doʻkonlarining faoliyatini toʻxtatdi[9], ammo OAV xabarlariga koʻra, H&M kompaniya Rossiyadagi xodimlariga maosh toʻlashda davom etgan[10].

Egalari va boshqaruvi

tahrir

Kompaniyaning eng yirik aktsiyadori H&M raisi Stefan Perssonning oilasi boʻlib, u 37 foizga yaqin aksiyalarga egalik qiladi. Prezident va bosh direktor — Karl-Yohan Persson.

Faoliyat

tahrir

Kompaniya kiyim-kechak ishlab chiqaradi va sotadi. H&M kiyim-kechakdan tashqari, mijozlarga turli xil interyer mahsulotlarini (yostiqlar, toʻqimachilik va boshqalar) taklif qiladi. 2009-yil holatiga koʻra, ushbu mahsulot liniyasi faqat kompaniyaning onlayn katalogi orqali tarqatilgan, shuning uchun u faqat Daniya, Finlandiya, Germaniya, Niderlandiya, Norvegiya, Shvetsiya va Angliya kabi onlayn-doʻkon orqali sotiladigan mamlakatlarda mavjud). Kompaniya 71 mamlakatda 4000 dan ortiq doʻkonlar orqali ishlaydi[11]. Kompaniyada taxminan 104 000 kishi ishlaydi va 2009-yilda AQSni hisobga olgan holda 118 700 million SEK sotuvga erishdi.

2017-yilning 4-choragida H&M savdosi 4 foizga kamaydi. Bu soʻnggi 10 yildagi eng yomon koʻrsatkich boʻlib, shu munosabat bilan brend aksiyalari 13 foizga arzonlashgan — 2009-yil darajasiga. Samarasiz doʻkonlarni yopish va Xitoyning Alibaba kompaniyasiga tegishli Tmall internet-doʻkonida kiyim-kechak sotilishini yoʻlga qoʻyish rejalashtirilmoqda[12].

Hamkorlik

tahrir

2004-yildan beri kompaniya mashhur dizaynerlar bilan hamkorlikda kolleksiyalar ishlab chiqarish amaliyotini joriy qildi. Shunday qilib, 2004-yil noyabr oyida H&M doʻkonlarida Karl Lagerfeld kolleksiyasi taqdim etildi. Matbuot bu narsalar uchun katta shov-shuv haqida xabar berdi, yirik shaharlarda toʻplam bir soat ichida sotildi[13].

Bundan tashqari, 2005-yil noyabr oyida Stella Makkartni toʻplami, 2006-yil noyabr oyida Gollandiyaning avangard moda uyining toʻplami (Viktor va Rolf) va 2006-yilning mart oyida kompaniya Madonna bilan ishlay boshladi[14].

2007-yil noyabr oyida italiyalik dizayner Roberto Kavalli kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi. Shuningdek, 2007-yilda Shanxayda Kylie Minoguedan suzish kiyimlari kolleksiyasi taqdim etildi[15]. 2008-yil kuzida yapon brendi Comme des Garçons bilan hamkorlikda toʻplam chiqarildi.

 
Gonkongdagi H&M univermagi ochilishida

2009-yil bahor-yoz kolleksiyasi britaniyalik dizayner Metyu Uilyamson tomonidan yaratilgan buyumlarni oʻz ichiga olgan. Birinchi toʻplam faqat ayollar kiyimlarini oʻz ichiga olgan va faqat baʼzi doʻkonlarda taqdim etilgan, ikkinchisi — ayollar va erkaklar (bu dizaynerning birinchi erkaklar kolleksiyasi edi) va barcha H&M doʻkonlarida sotilgan[16]. 14-noyabr kuni 200 ta doʻkonda Jimmi Chuning poyabzal va sumkalar kolleksiyasi taqdimoti boʻlib oʻtdi.

2011-yil oxirida H&M va Versace hamkorligida yaratilgan liboslar kolleksiyasi chiqarildi.

2015-yilning kuz oyida H&M Balmain dizayneri Olivier Rousteing bilan „H&M x Balmain“ kolleksiyasini ishlab chiqdi[17].

Shu yil noyabr oyida esa H&M Katy Perri bilan yangi yil liboslari kolleksiyasini ishlab chiqardi.

2019-yilning yozida kompaniya Ariana Grande bilan hamkorlikda toʻplamni chiqardi. Shuningdek, 2020-yil yanvar oyida H&M Billi Eilish bilan birga Divided kolleksiyasini ishlab chiqardi.

Tanqid

tahrir

Kompaniya atrof-muhitga salbiy taʼsir koʻrsatishi va uchinchi dunyo mamlakatlarida ishchilar huquqlarining buzilishi tufayli bir necha bor tanqid qilindi. Bunga javoban kompaniya organik paxta va qayta ishlangan matolardan tayyorlangan H&M Conscious kiyim-kechak liniyasini yoʻlga qoʻyadi, doʻkon ularni 2013-yilda toʻplay boshlagan[18].

Xayriya

tahrir

2020-yil mart oyida H&M kompaniya Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining COVID-19 birdamlik choralari jamgʻarmasiga yarim million dollar xayriya qildi.

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (unspecified title)
  2. „H&M Full-year report“. 2020-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-may.
  3. „H&M to Open in Tbilisi on November 18“ (en). commersant. 2018-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-fevral.
  4. 4,0 4,1 4,2 „Our-History“ (2013-yil 19-mart). 2013-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-fevral.
  5. „h&m“ (en). brands (2017-yil 8-yanvar). 2018-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-fevral.
  6. „www.sdggroup.com“. 2018-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-fevral.
  7. „What does h&m mean“ (en). 2018-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 8-fevral.
  8. „H&M в России отреагировал на заведение дела“. lenta.ru. 2021-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  9. „H&M приостановил продажи в России“. РБК. 2022-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-mart.
  10. Мария Сыропятова. „H&M продолжает платить зарплату сотрудникам в Перми“ (ru-RU). «Новый компаньон». Qaraldi: 2022-yil 15-may.
  11. „Наше место работы“. career.hm.com. 2016-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-aprel.
  12. „H&M закрывает магазины из-за падения продаж“. 2017-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 19-dekabr.
  13. Kerstin Sedvallsson. „Designplagg tog slut på en timme“ (sv). Nyheter — DN.se. Dagens Nyheter AB (2004-yil 12-noyabr). 2012-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-iyul.
  14. „H&M коллекция от Мадонны“ (ru). Молодёжный портал XAGE (2005-yil 25-mart). 2007-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-iyul.
  15. „Australian singer Kylie Minogue chosen for H&M beachwear campaign“ (en). enjoyfashion.com (2007-yil 5-mart). 2007-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-iyul.
  16. „Мatthew Williamson brings sun to H&M this summer“ (en). H & M HENNES & MAURITZ AB (2008-yil 25-noyabr). 2012-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-iyul.
  17. „These A-listers joined the H&M Balmainia“. H&M. 2015-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 5-noyabr.
  18. „Не дайте моде превратится в мусор.“. 2017-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 27-oktyabr.