Esvatini - koʻpchilik nasroniylar davlati boʻlib, islom tarafdorlari ozchilikni tashkil qiladi. Esvatini konstitutsiyasi dunyoviy xususiyatga ega boʻlganligi sababli, musulmonlar mamlakatda diniy targʻibot qilish va ibodatxonalar qurishda erkindir. Mamlakatda milliondan ortiq odamlar yashaydi, ulardan taxminan 2% Musulmon boʻlib, ularning aksariyati islomning sunniy mazhabiga mansub[1]. Esvatinidagi islom tarixi, ehtimol, mustamlaka davriga borib taqaladi. Oʻsha paytda baʼzi musulmonlar Britaniya imperiyasi imperiyasi hukmronligi ostidagi boshqa mamlakatlardan bu yurtga koʻchib kelgan davrga asoslangan. Koloniyalik davrdan keyin islom rasmiy ravishda tan olingan dinga aylandi[2].

Mustamlaka davrida musulmonlar Esvatiniga joylashishgan boʻlsa-da, 1960-yillarning boshlarida Malavi musulmonlari Esvatiniga asbest konlarida ishlash uchun kelganida faol jamoa paydo boʻldi. Mahalliy aholining oz qismi dinni qabul qildi va baʼzi kichik shaharlarda Malavi-Svazi jamoalari paydo boʻldi. Islom 1972-yilda Sobhuza II ning roziligi bilan tan olingan dinga aylandi. Oʻshandan beri musulmonlar monarxning farovonligi uchun ibodat qilishga milliy Juma bayramlarida qatnashadilar va shaharlarda koʻplab islom institutlari tashkil etilgan[3].

Aholisi

tahrir

CIA World Factbook-ga koʻra, Esvatini aholisining taxminan 2% musulmonlar[4]. Esvatinidagi musulmonlar jamoasi mahalliy musulmonlar (ularning aksariyati sunniy musulmonlar deb tan olinadi) va Osiyo va qoʻshni Afrika davlatlaridan qochqinlar va immigratorlardan iborat[5]. Ahmadiyada 250 nafar musulmon jamoasi ishtirok etmoqda[6].

Huquq va siyosat

tahrir

Esvatinidagi musulmon nikohlari fuqarolik nikohlarini tartibga soluvchi 1964-yilgi Nikoh qonuniga kiritilmagan. Biroq, mahalliy imom Luqmon Asookaning soʻzlariga koʻra, musulmon nikohlari „ibodat erkinligi“ni kafolatlaydigan konstitutsiyada ruxsat etilgan odatiy nikohlar sifatida qaraladi[7].

Manbalar

tahrir

  1. „Eswatini“ (en-US). United States Department of State. Qaraldi: 2023-yil 7-dekabr.
  2. Tayob, Abdulkader „Southern Africa“, . Islam Outside the Arab World Westerlund: . London: Routledge, 1999 — 115-bet. ISBN 0-7007-1124-4. 
  3. Tayob, Abdulkader „Southern Africa“, . Islam Outside the Arab World Westerlund: . London: Routledge, 1999 — 115-bet. ISBN 0-7007-1124-4. 
  4. „Eswatini“. CIA World Factbook. Qaraldi: 2020-yil 6-may.
  5. Zulu, Phathizwe. „Swaziland marriage law leaves Muslims in legal quagmire“. Anadolu Agency (2016-yil 26-noyabr).
  6. Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World. The Ahmadiyya Muslim Community. 2008. pg. 107. ISBN 1-882494-51-2
  7. Zulu, Phathizwe. „Swaziland marriage law leaves Muslims in legal quagmire“. Anadolu Agency (2016-yil 26-noyabr).