Jom’e masjidi (Bxilai)
Jom’e masjidi, Hindistonning Bxilai shtati Chhattisgarx shahridagi, shuningdek, Osiyodagi eng yirik masjidlardan biri boʻlib, bir vaqtning oʻzida 3000 dan ortiq namozxonni sigʻdira oladi. Bu arab alifbosida „Ya Alloh“ soʻzi shaklida qurilgan dunyodagi birinchi masjid hisoblanadi. 1967-yilda qurib bitkazilgan masjidning qurilishiga jami uch yil vaqt ketdi.
| Masjid | |
Jom’e masjidi
| |
 | |
| Masjid minorasi va gumbazi | |
| Mamlakat |  Hindiston
|
| Shahar | Bxilai |
| Koordinatalar | 21°12′05.1″N 81°21′00.2″E / 21.201417°N 81.350056°E |
| Yoʻnalishi | Sunniy |
| Mulkdor | Bxilai Nagar Masjid Trust |
| Masjid turi | jomʼe |
| Meʼmor | Xayruddin Ahmad Siddiqiy |
| Binokorlik | 1964—1967 |
| Hajmi | 3000 kishi |
| Gumbazlar soni | 1 |
| Gumbazlar soni | 1 |
| Gumbaz yoʻgʻonligi | 100 fut |
| Minoralar soni | 1 |
| Minoralar soni | 1 |
| Minoralar balandligi | 80 metr |
Tarixi
tahrirMasjid qurilishidan oldin, Bxilai musulmonlari oʻz uylarida namoz oʻqishgan va faqat Iyd al-Fitr va Qurbon hayitlarida yigʻilib, Bxilaining 1-sektoridagi Neru madaniyat uyi yonida umumiy namoz oʻqishgan. Bxilai poʻlat zavodining musulmon rahbarlari qoʻmita tuzib, uni roʻyxatdan oʻtkazish uchun ariza berishadi. U 1951-yilda Madhya Pradesh jamoat ishonchi akti ostida Bxilai Nagar Masjid Trust sifatida roʻyxatga olingan. Bxilai poʻlat zavodi Masjid uchun ushbu qoʻmitaga 6-sektorda 12000 kvadrat fut maydonni ajraib bergan. Qurilish 1964-yilda boshlangan va 1967-yilda yakunlangan. Birinchi juma namozi 1967-yil 31-martda yangi masjidda oʻqilgan.
Arxitekturasi va dizayni
tahrirMasjidning maxsus dizayni arabcha Yā Alllah (y̰ạ ạllh) soʻzini tashkil etuvchi monumental balandlik orqali yaratilgan boʻlib, islom meʼmorchiligi olamida yangicha tarix yaratgan. Balandligi 80 metrli minora „Ya“ shakliga oʻxshash boʻlsa, birinchi qavatning beton devorlari tepasida tashdid shaklida Alloh lavhasi tasvirlangan. Tepadagi marmar gumbaz bu dunyodagi noyob masjidning chiroyini yanada oshiradi.
U arxitektor Xayruddin Ahmad Siddiqiy[1] va uning hamkorlari tomonidan Haydarobod shahrining Telangana hududida bunyod etilgan.
Masjidning balandligi 59 fut boʻlib, 16 fut balandlikdagi gumbazning uzunligi 120 fut va kengligi 100 futni tashkil etadi. Masjidga tutash hayitgohning uzunligi 250 fut va eni 230 futga teng. Masjid minorasining ichkarisida va tashqarisida marmar koshinlar oʻrnatilgan. Masjid Bxilai Nagar Masjid Trust taʼsis qoʻmitasi tomonidan boshqariladi.
Imomlari
tahrirAlhaj Hofiz Sayid Ajmaluddin Haydar 1968-yildan 2013-yilgacha ushbu masjidning birinchi imomi sifatida faoliyat yuritgan. U 1942-yilda Patna shahrida tugʻilgan, uning oilasi 1952-yilda Durgga doimiy yashash uchun koʻchib oʻtgan. Alhaj Hofizning otasi Maulana Afzaluddin Haydar 1952-yildan beri jom’e masjidi Durg imomi boʻlgan va uning qabri Supela qabristonida, Bxilaida joylashgan. Alhaj Hofiz Sayid Ajmaluddin Haydar soʻfiylikning Qodiriyya Chishtiya Ashrafiya ordeniga ega va Dorul Ulum Islomiya Nagpurdan taʼlim olgan[2][3][4].
Hofiz Iqbol Haydar Anjum 2014-yil 1-yanvardan boshlab masjidning amaldagi imom-xatibi hisoblanadi. U Uttar Pradesh shtatidagi Jame Ashraf, Kichaucha Shareef, Faizobod shaharlarida tahsil olgan.
Rivojlanishi
tahrirBxilaidagi musulmonlar yordamida Bxilai Nagar masjidi tresti tomonidan masjid yaqinida musulmonlar jamoati zali qurdirilgan. Zalning uzunligi 90 fut, kengligi 42 fut va balandligi 22 futni tashkil qiladi. Undan zalning umumiy oʻlchamlarining taxminan yarmini tashkil etadigan ayollar zali ajratilgan. Masjidda ikkinchi qavat ham qurilmoqda va 2015-yilning iyul oyi oxiriga qadar qurib bitkazilishi kutilmoqda.
Musulmon boʻlmagan jamoalar vakillari – sinxlar, nasroniylar va arya Samajlar – har yili Bxilaida dinlararo birodarlik va tinchlik maqsadida Hayit bayramida musulmonlarni utlash uchun masjidga tashrif buyurishadi.
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ Khairuddin Ahmad Siddiqui
- ↑ „Jama Masjid - Bhilai“. wikimapia.org.
- ↑ „Renowned architect Khairuddin Ahmed Siddique passes away“. siasat.com.
- ↑ „Laws of India : The Madhya Pradesh Public Trusts Act, 1951“. lawsofindia.org. 2015-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 2-dekabr.