Karteziychilik

Karteziychilik, kartezianlik (R. Dekartning lotincha Karteziy (Cartesius) ismidan olingan) — 17 — 18-asr falsafa va tabiatshunosligidagi yoʻnalish. R. Dekartint gʻoyalari nazariy asos boʻldi. K. izchil dualizm bilan harakterlanadi. K. dunyoni ikki mustaqil va oʻzaro bogʻliq boʻlmagan substansiyalar — moddiy va fikrlovchi substansiyaga ajratadi. K.ning bosh prinsiplari — ongning oʻz-oʻzidan mavjudligi (R. Dekartning "fikrlayman, demak, mavjudman" degan gʻoyasi) va tugʻma gʻoyalar nazariyasidir. K. taraqqiyotida monizm (golland faylasufi X. De Rua (1598—1679), B. Spinoza) va okkazionalizm [(golland faylasufi A.Geylinks (1624—69), fransuz faylasufi N.Malbransh (1638—1715)] yuzaga keldi.