Kuyov bazmi marosimi

Kuyov bazmi (yigitlar bazmi,yoshlar bazmi, kuyov ziyofati) — toʻy marosimi, toʻydan bir kun oldin yoki qoʻl urishtirish marosimidan to toʻygacha boʻlgan vaqtda oʻtkaziladi. Kuyovning boʻydoq tengdoshlari bilan bazm uyushtirishi boʻydoqlik hayoti, kayf-safo, „erkinlik“ bilan xayrlashish, uylanmagan tengdoshlar safidan chiqishga ishora qiladi. Kuyov bazmi kelin bazmi marosimiga oʻxshash tarzda paydo boʻlgan va shunga koʻra nomlangan^[1].

Shuningdek, har qanday erkaklar ziyofati „yigitlar bazmi“ deb atalishi mumkin^[2].

Marosim slavyanlar orasida

Sharqiy slavyanlar orasida kuyov bazmi keng tarqalmagan va kelin bazmidan koʻra kamroq ahamiyatga ega. Rossiyaning shimolida boʻydoq yigitlar kuyovni „ichiradilar“. Bolgariyada toʻy arafasida kuyovlar uchun baʼzi joylarda oʻyinlar boshlaydilar, niqoblar kiydiradilar, topishmoqlar, ertaklar aytadilar (Plovdiv), kelin bazmini parodiya qiladilar, non tayyorlash marosimi (Bolg.) boʻlib oʻtadi. Gʻarbiy Bolgariyada kuyov bazmining bir koʻrinishi sifatida choʻqintirgan ota (kumova vecher) sharafiga kechki ovqat tashkil etiladi, u oʻsha paytdan boshlab marosim vakolatlarini oladi. Boshqa hududlardagi janubiy slavyanlarda kuyovning qarindoshlari va doʻstlari ishtirok etadigan, qoʻshiqlar va raqslar bilan oʻtkaziladigan kuyov bazmlari ham boʻladi. Slovaklarda kuyovning doʻstlari u bilan aylana holatida turib boʻydoqlikning soʻnggi raqsini (pokonny mládenecky tanec) ijro etishadi, baʼzida kelin ham kuyov bazmiga keladi. Polyaklar orasida ziyofat rahnamo yoki toʻy oqsoqolining uyida boʻlib oʻtishi mumkin, u yerda boʻydoqlik ila xayrlashish munosabati bilan kuyov tomonidan qoʻyilgan aroq ichiladi^[3]. Baʼzida kuyovning opa-singillari ham bazmda qatnashishadi.

Avvallari toʻy arafasida kuyovlar hammomga borishgan, ammo kelin bazmidan farqli oʻlaroq, bu allaqanday oʻziga xos odat va marosimlarsiz kechadigan oddiy yuvinish boʻlgan.

Zamonaviy anʼanalar

Hozirgi kunda kuyov bazmlari erkin koʻrinishda nishonlanadi, yoshlar toʻydan oldingi soʻnggi kunni qizgʻin nishonlashni afzal koʻrishadi. Bu doʻstlar bilan sauna, restoran, striptiz klubiga borish yoki uyda qiziqarli bazm oʻtkazish boʻlishi mumkin. Avvallari kuyov bazmi tashkil qilishni ota yoki aka-uka oʻz zimmasiga olgan boʻlsa, zamonaviy kuyov bazmlari koʻpincha kuyovning doʻstlari tomonidan tashkil etiladi. Kelin kuyov bazmida ishtirok etmaydi, odatda kelin aynan mana shu vaqtda dugonalari bilan xuddi shunday oqshom tashkillashtiradi, uni kelin bazmi deb ataydilar. Baʼzida kuyov va kelin bazmlari umumiy qilib oʻtkaziladi.

Yana qarang

Manbalar

↑ Malchishnik // Rossiyskiy gumanitarniy ensiklopedicheskiy slovar. — M.: Gumanit. izd. sentr VLADOS: Filol. fak. S.-Peterb. gos. un-ta. 2002.
↑ Malchishnik // S. I. Ojegov, N. Yu. Shvedova. Tolkoviy slovar russkogo yazika (1992)
↑ Гура 1999.

Adabiyotlar

Kanun svadbi / Gura A. V. // Slavyanskie drevnosti: Etnolingvisticheskiy slovar : v 5 t. / pod obщ. red. N. I. Tolstogo; Institut slavyanovedeniya RAN. — M. : Mejd. otnosheniya, 1999. — T. 2: D (Davat) — K (Kroshki). — S. 454-457. — ISBN 5-7133-0982-7.

Havolalar

[1] Malchishnik // Rossiyskiy gumanitarniy ensiklopedicheskiy slovar. — M.: Gumanit. izd. sentr VLADOS: Filol. fak. S.-Peterb. gos. un-ta. 2002.

[2] Malchishnik // S. I. Ojegov, N. Yu. Shvedova. Tolkoviy slovar russkogo yazika (1992)

[FOOTNOTEГура1999-3] Гура 1999.

[1]

[2]

[3]