László Bélády

László „Les“ Bélády (29 aprel 1928-yilda Budapeşt tugʻilgan; 6-noyabr 2021-yilda vafot etgan) 1966-yilda IBM Researchda ishlaganida Béládyning min nazariy xotira saqlov algoritm ishlab chiqishi bilan tanilgan Vengriya kompyuter olimidir. U shuningdek, Bélády anomaliyasi mavjudligini namoyish etdi. 1980-yillarda u IEEE Transaksiyalari dasturiy taʼminot muhandisligi bosh muharrir edi.

Taʼlim

Bélády 1950-yilda Budapeşt texnik universiteti Mexanika muhandisligi boʻyicha bakalavr, soʻngra Aeronautik muhandislik boʻyicha magistrlik diplomini olgan^[1].

Hayot va ish faoliyati

1956-yilgi Vengriya inqilobidan soʻng u Vengriyani tark etdi. Keyin Kölndagi Ford Motor kompaniyasi dizayner va Parijdagi Dassault aerodinamika muhandisi sifatida ishladi. 1961-yilda u Qoʻshma Shtatlarga koʻchib oʻtdi. 1960 va 1970-yillarda u asosan Nyu-York shahrida yashardi va Kaliforniya va Angliyada ishladi. U International Business Machinesga qoʻshildi va operatsion tizimlar, virtual mashina arxitekturalari, dastur xulq-atvorini modellashtirish, xotira boshqaruvi, kompyuter grafikasi, Osiyo belgilari toʻplamlari va maʼlumotlar xavfsizligi sohasida erta ish qildi^[2]^[1].

1961 — 1981 yillarda u Thomas J. Watson tadqiqot markazida IBM Corp.da ishlagan. U yerda u dasturiy taʼminot texnologiyasi uchun dastur menejeri sifatida ishlagan^[1]. IBMda oʻz oxirgi yillarida u butun dunyo boʻylab dasturiy taʼminot muhandisligi uchun mas’ul boʻlgan. 1981-yilda u Yaponiya fan instituti ikki yil davomida dasturiy taʼminot muhandisligi menejeri sifatida ishladi. 1984-yilda u Ostindagi Mikroelektronika va Kompyuter Texnologiya Korporatsiyasiga qoʻshildi va uning dasturiy taʼminot texnologiyalari dasturini tashkil etdi. U dasturni katta murakkab dasturiy taʼminot tizimlarining tarqalgan dizaynini qoʻllab-quvvatlash uchun ilgʻor texnologiya yaratishga qaratdi. 1991-yildan 1998-yilgacha u Mitsubishi Electric Research Laboratories, Inc. (MERL) prezidenti va bosh direktori sifatida xizmat qilgan. U turli universitet maslahatchi lavozimlarida ishlagan, shu jumladan Kolorado universiteti Boulderda kompyuter fanlari maslahat kengashi aʼzosi va Vengriya fanlar akademiyasi chet el aʼzosi. Pensiyada boʻlganida u Budapeşt va Ostin shahrida vaqtining koʻp qismini oʻtkazdi^[3].

Muvaffaqiyatga erishish

Bélády „Belady algoritmi“, OPT (yoki MIN) sahifa almashtirish algoritmi bilan tanilgan^[1]. U IBM M44/44X-ni loyihalashtirgan va qurgan. Bu bir nechta virtual mashina tashkiloti bilan birinchi kompyuter boʻlgan eksperimental mashina. U sanoat tadqiqot konsorsiumi MCC-ning asoschisi^[3]. Bélády shuningdek, eng qadimgi tijorat vaqtni taqsimlash tizimlari, TSS-67 dizaynida ishtirok etdi^[3].

Mukofotlar

1969 va 1973: IBMning eng yaxshi hissasi mukofotlari^[1]
1988: IEEE „yirik dasturiy taʼminot tizimlarining dizayniga qoʻshgan hissasi uchun“ ^[1]
1990: J. D. Warnier maʼlumotlar sohasida mukammallik mukofoti^[3]

Jamoat

Belady, Laszlo A., „Virtual saqlash kompyuterining oʻrnini bosuvchi algoritmlarni oʻrganish“, IBM Systems Journal, Vol. 5, No. 2 iyun 1966, 78-10 sahifalar.^[1]
Belady, Laszlo A. va Meir L. Lehman, Program Evolyutsiyasi, dasturiy taʼminot oʻzgarishining jarayonlari, Akademik matbuot, Londonda, 1985.^[1]

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 „Laszlo A. Belady“. IEEE computer society (2012). Qaraldi: 2019-yil 15-oktyabr.
↑ Oral history interview with László A. Bélády, Charles Babbage Institute, University of Minnesota.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 „László Bélády“. SOFTWARE TECHNOLOGY FORUM (2014-yil 20-noyabr). 2023-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-oktyabr.

[one-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 „Laszlo A. Belady“. IEEE computer society (2012). Qaraldi: 2019-yil 15-oktyabr.

[2] Oral history interview with László A. Bélády, Charles Babbage Institute, University of Minnesota.

[two-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 „László Bélády“. SOFTWARE TECHNOLOGY FORUM (2014-yil 20-noyabr). 2023-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-oktyabr.

[1]

[2]

[3]