Lena Mary Calhoun Horne (talaffuzi: „Lena Meri Kalxun Xorn“, 1917-yil 30-iyun — 2010-yil 9-may) amerikalik raqqosa, aktrisa, qoʻshiqchi va fuqarolik huquqlari faoli edi. Hornening faoliyati yetmish yildan ortiq davom etdi. U kino, televidenie va teatrda paydo boʻldi. Horne oʻn olti yoshida Cotton Club xoriga qoʻshildi va Hollywoodga koʻchishdan oldin tungi klub ijrochisi boʻlgan.

Lena Horne
Tavalludi
Lena Mary Calhoun Horne

30-iyun 1917-yil
Bedford–Stuyvesant, Brooklyn, New York, A. Q. Sh.
Vafoti 9-may 2010-yil(2010-05-09)
(92 yoshda)
New York City, A. Q. Sh.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
  • Xonanda
  • raqqosa
  • aktrisa
  • faol
Faoliyat yillari 1933-2003
Turmush oʻrtogʻi
Louis Jordan Jones
(turm. 1937; ajr. 1944)

Lennie Hayton
(turm. 1947; vaf. 1971)
Bolalari 2

Yoshligi

tahrir

Lena Horne Bruklindagi Bedford-Stuyvesant shahrida tugʻilgan[1]. Oilasining ikkala tomoni ham afro-amerikalik edi. U oʻsha paytdagi qora tanli Nyu-Yorkliklarning ichida yaxshi maʼlumotli, yuqori qatlamiga mansublaridan edi[2][3].

Karyerasi

tahrir
 
Horne Julie LaVern rolida, 1946-yil

1933-yilning kuzida Horne Nyu-Yorkdagi Cotton Club xor safiga qoʻshildi. 1934-yil bahorida u Lenani oʻz qanoti ostiga olgan Adelaida Hall bosh rolini oʻynagan Cotton klubi paradida taniqli rolga ega edi[4]. Horne ilk bor ekranda raqqosa sifatida „Cab Calloway’s Jitterbug Party“ (1935) musiqiy qisqa filmida paydo boʻldi[5]. Bir necha yil oʻtgach, Horne Noble Sissle orkestriga qoʻshildi, u bilan birga gastrollarda boʻldi va Decca tomonidan chiqarilgan birinchi yozuvlarini yaratdi. Birinchi turmush oʻrtogʻidan ajralganidan soʻng, Horn 1940—1941-yillarda guruh rahbari Charlie Barnet bilan gastrollarda boʻldi, lekin sayohatni yoqtirmasdi. Nyu-Yorkdagi kafelar jamiyatida ishlash uchun Horne guruhni tark etdi.

Shaxsiy hayoti

tahrir
 
Horne oʻzining 80-yillik yubiley kechasida, 1997-yil

Horne 1937-yil yanvar oyida Pitsburgda siyosiy xodim[6][7] Lui Jordan Jonsga turmushga chiqdi. 1937-yilning 21-dekabrida ularning qizi Gail (keyinchalik yozuvchi Gail Lumet Bakli nomi bilan tanilgan) tugʻildi. Ularning Edwin Jones (1940—1970) ismli oʻgʻli boʻlgan va buyrak kasalligidan vafot etgan[8]. Horne va Jones 1940-yilda ajrashishdi va 1944-yilda nikohi bekor boʻldi. Hornening ikkinchi nikohi 1947-yil dekabr oyida Parijda musiqa direktori va MGMda eng yaxshi musiqiy dirijyor va aranjirovkachilardan biri boʻlgan Lennie Hayton bilan boʻlgan.

Oʻlim

tahrir

Horne 2010-yil 9-mayda yurak yetishmovchiligidan vafot etdi[9]. Uning dafn marosimi Nyu-Yorkdagi Park avenyudagi Avliyo Ignatius Loyola cherkovida boʻlib oʻtdi[10]. Minglab odamlar yigʻilgan va ishtirokchilar orasida: Leontyne Price, Dionne Warwick, Liza Minnelli, Jessye Norman, Chita Rivera, Cicely Tayson, Diahann Carroll, Lesli Uggams, Lauren Bakall, Robert Osborne, Audra Vaness Williams va Uilyamslar ham bor edi. Uning qoldiqlari kuydirildi[11].

Mukofotlar

tahrir
Yil Tashkilot Turkum Natija Izohlar
1957 Tony mukofotlari Eng yaxshi aktrisa Nomzod Yamayka
1980 Howard universiteti Faxriy doktor[12] hurmatli
1980 Drama Desk mukofotlari Eng yaxshi aktrisa — musiqiy Yutuq Lena Horne: Xonim va uning musiqasi
1980 Nyu-York dramatik tanqidchilar doirasi mukofotlari Maxsus iqtibos Yutuq Lena Horne: Xonim va uning musiqasi
1981 Tony mukofotlari Maxsus iqtibos Yutuq Lena Horne: Xonim va uning musiqasi
1984 Jon F. Kennedy markazi
Ijro sanʼati
Kennedy markazining mukofotlari[13] Yutuq Favqulodda isteʼdod, ijodkorlik va qatʼiyat uchun
1985 Emmy mukofoti Lena Horne: The Lady and Her Music Nomzod
1987 Amerika bastakorlar jamiyati,
Mualliflar va nashriyotchilar
ASCAP Pied Piper mukofoti[14] Yutuq Soʻz va musiqaga katta hissa qoʻshgan koʻngilocharlarga beriladi
1994 Sammy Cahn umr boʻyi muvaffaqiyat mukofoti Qoʻshiq mualliflari shon-sharaf zali Yutuq
1997 Xonandalar jamiyati Qoʻshiqchilar jamiyatining umr boʻyi muvaffaqiyat mukofoti[15] Yutuq „Qoʻshiqchilar musiqa olamiga qoʻshgan hissasi hamda jamiyat va dunyo miqyosidagi ishlarga foydali saʼy-harakatlari uchun mukofotlanadilar“
1999 NAACP Image mukofoti Ajoyib jazz artisti Yutuq
2006 Martin Luther King Jr.
Milliy tarixiy sayt
Fuqarolik huquqlari xalqaro shon-shuhrat yurishi Induksiya qilingan
? Hollywood Savdo palatasi Hollywood shon-shuhrat xiyoboni Yutuq Honor (kinofilmlar)
? Hollywood Savdo palatasi Hollywood shon-shuhrat xiyoboni Yutuq Honor (yozuvlar)

Manbalar

tahrir
  1. „About the Performer“. American Masters. Lena Horne: In Her Own Words. 14-may 2010-yil. PBS. Qaraldi: 18-dekabr 2011-yil.{{cite episode}}: CS1 maint: date format ()
  2. „'The Black Calhouns,' by Gail Lumet Buckley“. The New York Times (20-mart 2016-yil). Qaraldi: 26-fevral 2022-yil.
  3. „Lena Horne, entertainer, died on May 9th, aged 92“. The Economist (20-may 2010-yil). Qaraldi: 30-iyun 2017-yil.
  4. Underneath A Harlem Moon by Iain Cameron Williams ISBN 0826458939, OCLC 51780394
  5. Lefkovitz, Aaron. Transnational Cinematic and Popular Music Icons: Lena Horne, Dorothy Dandridge, and Queen Latifah, 1917–2017 (inglizcha). Lexington Books, 2017 — 5-bet. ISBN 978-1498555760. 
  6. „Lena Horne – Found Romance and Children In Pittsburgh on Her Way to Super Stardom“. Pittsburgh Music History. 2019-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-iyul 2018-yil.
  7. Imani Davy. „Black History Month Tribute to Lena Horne: The Actress and Activist“. The Spectrum Student Newspaper · Bowie State University (26-fevral 2015-yil). 11-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-iyul 2018-yil.
  8. McLellan, Dennis; Nelson, Valerie J.. „Lena Horne dies at 92; singer and civil rights activist who broke barriers“. Los Angeles Times (10-may 2010-yil). 14-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-may 2010-yil.
  9. Bernstein, Adam. „Lena Horne Dies at 92“. The Washington Post (11-may 2010-yil).
  10. Morman, Dr Robert R.. Adieus to Achievers. AuthorHouse, 2010. ISBN 978-1456727550. 
  11. Barron, James. „Lena Horne, Who Moved Barriers and Emotions, Is Remembered“. The New York Times (14-may 2010-yil).
  12. „Kennedy Center: Biographical information for Lena Horne“. 2007-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-iyun 2007-yil.
  13. „Past Honorees“. Kennedy-center.org. Qaraldi: 21-iyul 2017-yil.
  14. „ASCAP Error Page“. www.ascap.com. 17-iyul 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-dekabr 2022-yil.
  15. „Ella Award Special Events“ (12-fevral 2011-yil). 2015-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-may 2015-yil.