Les Podervyanskiy

Les Podervyanskiy (ukraincha: Олександр (Лесь) Сергійович Подерв’янський; 1952-yil 3-noyabr, Kiyev) – ukrainalik rassom, nosir va dramaturg. Satirik pyesalar muallifi. Kiyevda yashaydi va ishlaydi. Ilk pyesalarini 1970-yillarning oxirida yozishni boshlagan.

Les Podervyanskiy
Podervianskyi in Mariupol (2019)
Tavalludi	3-noyabr 1952-yil

Biografiyasi

Ukraina xalq artisti Sergey Pavlovich Poderevyanskiy va sanʼatshunos Lyudmila Semenovna Milyayeva oilasida tugʻilgan. Bobosi Semyon Matveyevich (Solomon Morduxovich[1]) Milyayev (1895-1961[2]), ham rassom boʻlgan.

Oʻzining siyosiy notoʻgʻri va uyatli soʻzlarga toʻla grotesk pyesalari bilan mashhur boʻlib, ular muallif ijrosida dastlab lenta yozuvlarida, keyinroq kompyuter tarmoqlari orqali tarqalib, soʻngra turli ommaviy axborot vositalarida chop etilgan.

1976-yilda Kiyev davlat rassomlik institutini tamomlagan, 1980-yildan Ukraina Rassomlar uyushmasi aʼzosi. 1976-yildan beri koʻrgazmalarda qatnashadi. Rasmlari Kiyev va xorijdagi turli sanʼat muzeylarida, shuningdek, shaxsiy kolleksiyalarda saqlanadi.

Rasmlaridan koʻra, Les adabiy faoliyati bilan mashhur. 1977-yilda armiyada xizmat qilayotgan doʻstlariga yozgan maktublarida kulgili qahramonlar bilan hikoyalar yozishni boshlagan. 1970-yillarning oxirida pyesalar yozishni boshlaydi, hozirda 50 dan ortiq pyesalar yozgan. Pyesalardan tashqari ssenariylar, hikoyalar, maqolalar, sheʼrlar muallifi.

2006-yilda Xarkovning „Folio“ nashriyot uyida toʻrt jildlik asarlari toʻplamini nashr etgan.

Rasman uch marta uylangan.

Ijodi

Eng mashhur koʻrgazmalari (yakkaxon va guruh)

Les Podervyanskiy nomidagi festivalda. Nestor Maxno Gulyai-Polyei, 2006-yil

• 2000-yil „Art Expo-2000“. Nyu York
• 1999-yil Ukrainaning Kanadadagi elchixonasi. Ottava, Ontario, Kanada
• 1999-yil „Lazarro Signature Gallery“. Stoughton, Viskonsin, Amerika Qoʻshma Shtatlari
• 1998-yil „Domino“ galereyasi. Goteborg, Shvetsiya
• 1997-yil Viskonsin universiteti grant koʻrgazmasi. Plattville, Viskonsin, Amerika Qoʻshma Shtatlari
• 1995-yil rus sanʼati muzeyi. Kiev, Ukraina
• 1995-yil Zamonaviy sanʼat koʻrgazmasi. Shahar sanʼat galereyasi, Kiyev, Ukraina
• 1995-yil Mercury Globe Ukraina. „Slavutich“ sanʼat markazi, Kiyev, Ukraina
• 1994-yil Kiev sanʼat koʻrgazmasi. Ukraina uyi, Kiyev, Ukraina
• 1993-yil „Ukraina – Amerika 93“. Sport saroyi, Kiyev, Ukraina
• 1993-yil „4 galereyasi“. Sanʼat muzeyi, Sevastopil, Ukraina
• 1992-yil „Vesta“ galereyasi. Rossiya sanʼati muzeyi, Kiyev, Ukraina
• 1991-yil „Yednist“. Ukraina tasviriy sanʼat davlat muzeyi, Kiyev, Ukraina
• 1991-yil „Glasnost“ galereyasi. Nyurnberg, Germaniya
• 1990-yil „Zamonaviy Ukraina sanʼati“. Marsvinskholm madaniyat markazi, Isted, Shvetsiya
• 1990-yil „Raissa“ galereyasi. Erfurt madaniyat markazi, Erfurt, Germaniya
• 1989-yil „Metamorfozlar“. Tarix muzeyi, Kiyev, Ukraina
• 1985-yil „Ukraina tasviriy sanʼati“. Manej, Moskva, Rossiya
• 1983-yil Butunittifoq badiiy koʻrgazmasi. Markaziy rassomlar uyi, Moskva, Rossiya
• 1981-yil Butunittifoq yosh rassomlar koʻrgazmasi. Markaziy koʻrgazmalar zali, Toshkent, Oʻzbekiston
• 1980-yil Butunittifoq koʻrgazmasi. Manej, Moskva, Rossiya

Kolleksiyalari

• Ukraina tasviriy sanʼat davlat muzeyi; Kiyev, Ukraina
• Kiev milliy rus sanʼati muzeyi ; Kiyev, Ukraina
• Ukraina madaniyat jamgʻarmasi; Kiyev, Ukraina
• Ukraina Madaniyat va sanʼat vazirligi; Kiyev, Ukraina
• Ukraina Rassomlar uyushmasi; Kiyev, Ukraina
• Mercury Globe Ukraina; Kiyev, Ukraina
• Sanʼat muzeyi; Voronej, Rossiya
• Rossiya Madaniyat vazirligi; Moskva, Rossiya
• Rossiya Rassomlar uyushmasi; Moskva, Rossiya
• „Glasnost“ galereyasi; Nyurnberg, Germaniya
• „Raissa“ galereyasi; Erfurt, Germaniya
• Viskonsin shtat universiteti; Plattville, Viskonsin, Amerika Qoʻshma Shtatlari
• „Domino“ galereyasi; Goteborg, Shvetsiya
• Ukraina, Rossiya, Germaniya, Shvetsiya, Buyuk Britaniya, Isroil va AQShdagi shaxsiy toʻplamlar („Voin, smert i diyavol“ asarini 2000-yil Nyu Yorkda Woody Allen sotib olgan).

Eng mashhur teatr asarlari va mukofotlari

• 1995-yil „Kintakt-95“ Xalqaro teatr festivali „Kuzgi bogʻdagi otishma“ spektakli dizayni uchun mukofoti. Torun, Polsha
• 1995-yil „Kiyevska pektoral“ mukofoti yilning eng yaxshi ijrosi uchun. Kiyev, Ukraina
• 1994-yil „Postrіl v osіnnomu sadu“, A. Chexov, toʻplam dizayni. V. Bilchenko, Eksperimental teatr, Kiyev, Ukraina
• 1993-yil „Orgiya“ yilning eng yaxshi toʻplami dizayni uchun „Kiyevska pektoral“ mukofoti. Kiyev, Ukraina
• 1993-yil „Orgiya“ – L. Ukrainka, toʻplam dizayni. Lipki teatri, Kiyev, Ukraina

Pyesalari

Asarlari Surjik tomonidan ruscha soʻkinishlardan foydalangan holda yozilgan.

Spektakllarning mavzulari xilma-xil: sovet voqeligi („Tsіkavі doslіdi“, „Utopіya“, „Doxuya masla“), ziyolilar va ilohalar hayoti („Pіzdєs“, „Mіsse vstryechі іzmenіt nіzzya, blyad!“, „Snobi“, „Nіrvana…“), millatlararo mojarolar („Katsapi“, „Gamlet, abo Fenomen datskogo katsapіzmu“…), bemaʼnilik („Rux jittya abo Dinamo“, „Іrjik“) va boshqalar.

Podervyanskiyning qahramonlari misantroplar, misoginistlar, gomofoblar, ateistlar, irqchilar, shu jumladan antisemitlar; ular ichkilikbozlik, shahvoniy haddan tashqari tajovuz va zoʻravonlik bilan shugʻullanadilar.

Xarakterli jihati shundaki, bosh qahramonlar orasida aniq ijobiy va muallifga dalda boʻladigan bironta ham personaj yoʻq.

2011-yil 16-aprelda Kiev kinoteatrining „Kinopanorama“ sahnasida 1993-yilda yozilgan „Pavlik Morozov“ epik tragediyasi qoʻyilgan . Rejissyor: Andrey Kritenko (Stutgart, Germaniya).

2012-yil 16-apreldan 20-aprelgacha Kiyevdagi „Kristall-xoll“ zalda „Sni Vasіlіsi Yegorovni“ spektakli namoyish etilgan. Spektakl Poderevyanskiyning: „Vasіlіsa Yegorivna i mujichkі“, „Pyat xvilin na razdumye“, „Mіsse vstryechі іzmіnit nіzzya, blyat!“, „Dіana“, „Nіrvana, abo Alzo shprex Zaratustra“, „Astanavіs, mgnovyenye, ti prekrasno“ va „Korol Lіtr“ pyesalaridan iborat. Rejissyor: Andrey Kritenko.

Pyesalari roʻyxati (alifbo tartibida)

• Blesk i nіsheta pіdarasіv
• Bur’yan
• Vasіlіsa Yegorіvna ta mujichkі
• Vostochna mozaїka
• Gamlet, abo Fenomen datskogo katsapіzmu
• Geroy nashogo chasu
• Danko
• Den kolgospnika
• Dіana
• Doktori
• Doxuya masla
• Jan Mare ta yogo druzі
• Yogi
• Yoko і samuraї
• Іrjik
• Kazka pro Repku, abo Xulі ne yasno?
• Kamyaniy dovboyob
• Katsapi
• Kolgosp
• Korol Lіtr
• Mєsto vstrechі іzmenіt nіzzya, blyad!
• Mnojennya v umі, abo Plinnіst chasu
• Nіrvana, abo Alzo Shprex Zaratustra
• Ostanovіs, mgnovveniye, ti prekrasno!
• Pyat xvilin na rozdumi
• Pavlіk Morozov. Yepіchna tragedіya
• Patsavata іstorіya
• Pіzdєs
• Rux jittya, abo Dinamo
• Samuray
• Svoboda
• Skaz
• Snobi
• Trіasoviy perіod, abo Prigodi xtivix pavіanіv Borі і Jori
• Utopіya
• Xvoroba Іvasika
• Xuynya
• Tsіkavі doslіdi

Adabiyotlar

• Geroy nashogo chasu: P’єsi. – Lvіv: Kalvarіya, 2000 (2-ge vid. – 2001). – 165 s. – ISBN 966-7092-66-6. – ISBN 978-966-7092-66-5.
• Pavlіk Morozov / Xudoj.-іlyustrator D. V. Sklyar. – Xarkіv: Folіo, 2005. – 128 s. – (Safarі). – ISBN 966-03-3211-4.
• Gamlєt. – Xarkіv: Folіo, 2006. – 128 s. – ISBN 978-966-03-5334-3.
• Geroy nashogo chasu. – Xarkіv: Folіo, 2006. – 384 s.
• Korol Lіtr. – Xarkіv: Folіo, 2006. – 128 s. – ISBN 966-03-3321-8.
• Mnojennya v umі, abo Plinnіst chasu: Zbіrka / Xudoj.-oformlyuvach S. І. Pravdyuk. – Xarkіv: Folіo, 2007. – 528 s. – (Safarі). – ISBN 978-966-03-3805-0. – Tiraj 3000 prim.
• Geroy nashogo chasu / Xud. Anastasіya Poderev’yanska. – Xarkіv: Folіo, 2010. – 64 s. – ISBN 978-966-03-5355-8.
• Korol Lіtr / Xud. Anastasіya Poderev’yanska. – Xarkіv: Folіo, 2010. – 64 s. – ISBN 978-966-03-5337-4.
• Mnojennya v umі, abo Plinnіst chasu / Xud. Anastasіya Poderev’yanska. – Xarkіv: Folіo, 2010. – 64 s. – ISBN 978-966-03-5336-7.
• Pavlіk Morozov / Xud. Anastasіya Poderev’yanska. – Xarkіv: Folіo, 2010. – 64 s. – ISBN 978-966-03-5334-3.
• Rux jittya, abo Dinamo / Xud. Anastasіya Poderev’yanska. – Xarkіv: Folіo, 2010. – 64 s. – ISBN 978-966-03-5335-0.
• Afrika, sni / Xud. Vadim Felіk – Kiїv: Nash format, 2015. – 360 s. – ISBN 978-617-7279-03-6.
• Tainstvenniy Ambal. Roman. – Kiїv: FO-P Volf Yu. V., 2017. – 160 s. – ISBN 978-966-97617-6-7

Matbuotda yoritilishi

• Xarchenko O. Les Podervyanskiy: „Men oʻzimniki, bozorlardagi sotuvchilar, men xalq deputatlari“ // Oliy qal’a. – 02.11.2002 y.
• Les Podervyanskiy: Hukmdorlarning xudolari emas, balki biz bugun qoʻygan asl pishiriqlari bor va ertaga biz koʻrsatamiz // ARATTA Milliy Portal:: Vikno Ukrainaga. – 18.01.2006.
• Vergelis O. BeS tsenzurasi. Les Podervyanskiy: „Poklik Ukraina millatiga xalaqit beradi“ // Hafta koʻzgusi. – 19.01.2007. – № 2.
• Kerik O. Les Podervyanskiy: Bizning teatrimiz butun bir joy // Zaxid.net – Gʻarbiy Ukrainaning asosiy yangiliklari. – 30.07.2007.
• Kurina A. Les Podervyanskiy: Men Ukraina burjua millatchisiman // Ukraina haqiqati. Hayot. – 06.03.2010.
• Les Podervyanskiy: Ukrainaliklar kasal emas, yaradorlar // BBC Ukraina. – 03/06/2011.
• Slavinska I. Les Podervyanskiy: Davlatdan tiyin olish – bu shaytonni qanday xursand qilish // Ukraina haqiqati. Hayot. – 04.04.2011 yil.
• Nikityuk M. Podervyanskiy buyuk sahnada // Ukraina haqiqati. Hayot. – 18.04.2011.

Qoʻshimcha adabiyotlar

• Дмитрий Десятрик „Лесь (Александр) Подервянский“, . Альтернативная культура: энциклопедия. Ультра.Культура, 2005 — 94-bet. ISBN 978-5-9681-0028-3. 

Havolalar

• Rasmiy sayt(Ukraincha)
• Les Podervyansky VKontakte hamjamiyati
• Facebookdagi Les Podervyanskiy jamoasi
• Tsikavy doslidi – norasmiy sayt
• Les Podervyanskiy tomonidan toʻplangan asar (Wayback Machine saytida 2011-07-09 sanasida arxivlangan) – Matnlar, audio yozuvlar MP3
• „Deyarli rasmiy“ veb-sayt
• Xabibulin filmi – Les Podervyanskiyning iqtiboslar kitobi
• LiveJournal-da Les Podervyanskiy jamoasi
• „Pavlik Morozov“ spektakli uchun veb-sayt
• Les Podervyanskiyning rasmi
• Toʻrt jildli nashrni chiqarish uchun materiallar tanlash: [3] [4]
• Kotelna Venika – „Les Podervyanskiy, pivo, ayollar, tabiat va sanʼat ishqibozlari sayti“ – Tsikava saytidan koʻchib oʻtgan jamoa.
• Muallifning sahifasi: Les Podervyansky oʻquvchilar va tavsiyalar GoodReads saytida
• „TSIKAVI DOSLIDI“ YOKI LES PODEREVYANSKIY PYESALARIDA XUDO