Liv Johanne Ullmann (talaffuzi: Liv Yuhanna Uilman; 1938-yil 16-dekabrda tugʻilgan[1]) — norvegiyalik aktrisa va rejissyor. Barcha davrlarning eng buyuk Yevropa aktrisalaridan biri sifatida tan olingan Ullmann kinorejissyor Ingmar Bergmanning ilhomlantiruvchisi va tez-tez sherigi sifatida tanilgan[2]. U koʻplab filmlarida, jumladan, „Persona“ (1966), „Cries and Whispers“ (1972), „Scenes from a Marriage“ (1973), „The Passion of Anna“(1969), „ Autumn Sonata“ (1978) filmlarida rol oʻynagan.

Liv Ullmann
Tavalludi 1938-yil 16-dekabr
Fuqaroligi  Norvegiya
Kasbi Aktrisa, rejissyor, ssenarist
Faoliyat yillari 1957-yildan hozirgi kungacha
Turmush oʻrtogʻi Hans Jakob Stang (1960–1965)
Donald Richard Saunders (1985–1995)
Bolalari 1 ta

Ullmann 1972-yilda „The Emigrants“ (1971) filmi uchun „Eng yaxshi ayol roli — kino dramasi“ uchun „Oltin globus“ mukofotini qoʻlga kiritdi va yana toʻrttalikka nomzod boʻldi. 2000-yilda u oʻzining ikkinchi rejissyorlik badiiy filmi „Faithless“ uchun „Oltin palma toʻpi“ga nomzod boʻldi. U BAFTA mukofotining ikkita nominatsiyasini va „The Emigrants“ (1971) va Ingmar Bergmanning „Face to Face“ (1976) filmlari uchun eng yaxshi ayol roli uchun Akademiya mukofotida ikkita nominatsiyani oldi. 2022-yilning 25-martida Ullmannga „tomoshabinlarga chuqur taʼsirchan ekran tasvirlari taqdim etgan jasorati va hissiy shaffofligi“ uchun Faxriy Akademiya mukofoti topshirildi[3][4][5].

Yoshligi

tahrir

Ullmann Yaponiyaning Tokio shahrida tugʻilgan, norvegiyalik ota-onalar, oʻsha paytda Tokioda ishlagan samolyot muhandisi Erik Viggo Ullmann (1907-1945) va Janna Erbe (1910-1996) ning qizi.

Uning bobosi Ikkinchi jahon urushi paytida yahudiylarga Norvegiyada yashagan shahardan qochishga yordam bergani uchun Dachau kontslageriga yuborilgan; u shu lagerda vafot etgan[6]. Ullmann ikki yoshga toʻlganda, oila Torontoga, Ontario, Kanadaga koʻchib oʻtdi, u yerda otasi Ikkinchi Jahon urushi paytida Toronto orolidagi (Ontario koʻlida) Norvegiya havo kuchlari bazasida ishlagan[7]. Oila Nyu-Yorkka koʻchib oʻtdi, u yerda toʻrt yil oʻtgach, uning otasi samolyot pervanesi bilan urilganligi sababli uzoq vaqt kasalxonaga yotqizilganidan keyin vafot etdi, otasining oʻlimi unga qattiq taʼsir qildi[7][8]. Onasi kitob sotuvchisi boʻlib ishlagan va ikki qizini tarbiyalagan[9]. Oxir-oqibat ular Norvegiyaga koʻchib, Trondxaymga joylashishdi[10].

Shaxsiy hayoti

tahrir

Ullmann norveg tilidan tashqari shved, ingliz va boshqa Yevropa tillarida ham so‘zlashadi[11].

U Ingmar Bergman (1965-1970) bilan ishqiy munosabatda boʻlgan. Yozuvchi Linn Ullmann (1966-yilda tugʻilgan) ularning qizi.

Aktyor John Lithgow bilan ishqiy munosabatlaridan soʻng[12], Ullman 1985-yilda Bostondagi koʻchmas mulk ishlab chiqaruvchisi Donald Sondersga turmushga chiqdi va ular 1995-yilda ajrashgan[13].

U UNICEFning yaxshi niyat elchisi va tashkilot uchun targʻibot ishlarini olib boradi[14]. U shuningdek, Qochqinlar boʻyicha ayollar komissiyasining hammuassisi va faxriy raisi hisoblanadi.

2005-yilda Norvegiya qiroli Xarald V Ullmanni Muqaddas Olav ordeni yulduzi bilan qoʻmondon etib tayinladi.

2006-yilda Norvegiya Fan va Texnologiya Universitetida (NTNU) falsafa fanlari doktori unvonini oldi[15].

Filmografiyasi

tahrir
Yil Film nomi Rol Rejissyor
1957 Fools in the Mountains Hotel Guest (uncredited extra) Edith Carlmar
1959 The Wayward Girl Gerd
1962 Tonny Kari Nils R. Müller va Per Gjersøe
1962 Kort är sommaren
1965 De kalte ham Skarven Wilfred Breistrand

Erik Folke Gustavson
1966 Persona Elisabet Vogler Ingmar Bergman
1968 Hour of the Wolf Alma Borg
Shame Eva Rosenberg
1969 An-Magritt An-Magritt Arne Skouen
1969 The Passion of Anna Anna Fromm Ingmar Bergman
1970 Cold Sweat Fabienne Martin Terence Young
1971 Emigrants, TheThe Emigrants Kristina Jan Troell
1971 Night Visitor, TheThe Night Visitor Ester Jenks László Benedek
1972 The New Land Kristina Jan Troell
1972 Cries and Whispers Maria (and her mother) Ingmar Bergman
1972 Pope Joan Pope Joan Michael Anderson
1973 Scenes from a Marriage Marianne Ingmar Bergman
1973 40 Carats Ann Stanley Milton Katselas
1973 Lost Horizon Katherine Charles Jarrott
1974 Zandy’s Bride Hannah Lund Jan Troell
1974 Abdication, TheThe Abdication Queen Kristina Anthony Harvey
1975 Leonor Leonor Juan Luis Buñuel
1976 Face to Face Dr. Jenny Isaksson Ingmar Bergman
1977 Serpent's Egg, TheThe Serpent's Egg Manuela Rosenberg
1977 Bridge Too Far, AA Bridge Too Far Kate ter Horst Richard Attenborough
1978 Autumn Sonata Eva Ingmar Bergman
1979 Players Tennis Spectator Anthony Harvey
1980 Richard’s Things Kate Morris Anthony Harvey
1984 The Wild Duck Gina Henri Safran
1984 Bay Boy, TheThe Bay Boy Mrs. Campbell Daniel Petrie
1984 Dangerous Moves Marina Fromm Richard Dembo
1986 Letʼs Hope Itʼs a Girl Elena Mario Monicelli
1987 Gaby: A True Story Sari Luis Mandoki
1987 Farewell Moscow Ida Nudel Mauro Bolognini
1988 The Girlfriend María Jeanine Meerapfel
1989 The Rose Garden Gabriele Fons Rademakers
1991 Mindwalk Sonia Hoffman Bernt Amadeus Capra
1991 Sadako and the Thousand Paper Cranes Narrator George Levenson
1992 Long Shadow, TheThe Long Shadow Katherine Vilmos Zsigmond
1992 The Ox Mrs. Gustafsson Sven Nykvist
1994 Drømspel Ticket Seller Unni Straume
2006 Danish Poet, TheThe Danish Poet Narrator Torill Kove
2008 I et speil, i en gåte Grandmother Jesper W. Nielsen
2009 Sinna mann Mother Anita Killi
2012 Zwei Leben (Two Lives) Åse Judith Kaufmann
2012 Liv & Ingmar Self Dheeraj Akolkar

Televizion

tahrir
Yil Serial nomi Rol Izohlar
1963 Onkel Vanja (TV)
1965 Smeltedigelen Mary Warren (TV)
1966 En hyggelig fyr Mabel (TV)
1966 Måken Sonja (TV)
1967 Cocktailselskapet Celia (TV)
1975 Trollflöjten Woman in Audience (TV)
1979 Fruen fra havet Ellida Wangel (TV)
1983 Jenny Jenny (TV)
1983 Jacobo Timerman: Prisoner Without a Name, Cell Without a Number Mrs. Jacobo Timerman (TV)
1988 Andoza:Interlanguage link multi Maria Grazia (TV)
1994 Zorn Emma Zorn (TV)
2003 Saraband Marianne (TV); Rejissyor Ingmar Bergman
2011 Lang dags ferd mot natt Mary Tyrone (TV)
Yil Spektakl nomi Rol Teatr
1975 A Doll’s House Nora Helmer Vivian Beaumont teatri, Brodvey
1977 Anna Christie Anna Christopherson Imperial teatri, Brodvey
1979 I Remember Mama Mama Majestic teatri, Brodvey
1982 Ghosts Mrs. Helen Alving Brooks Atkinson teatri, Brodvey
2019 Liv Oʻzi
2021 American Moth Grighallen

Mukofotlari va nominatsiyalari

tahrir
Yil Mukofot Film Natija
1968 Milliy kinotanqidchilar jamiyatining eng yaxshi ayol roli uchun mukofoti Hour of the Wolf Gʻolib
Eng yaxshi aktrisa uchun Guldbagge mukofoti Gʻolib
1968 Eng yaxshi aktrisa uchun Milliy Taftish kengashi mukofoti Shame Gʻolib
1971 Eng yaxshi aktrisa uchun Akademiya mukofoti Emigrants, TheThe Emigrants Nominatsiya
Eng yaxshi aktrisa uchun Oltin Globus mukofoti — Kinofilm dramasi Gʻolib
1972 Eng yaxshi aktrisa uchun Milliy Taftish kengashi mukofoti The New Land Gʻolib
1972 Nyu-York kino tanqidchilari doirasining eng yaxshi aktrisa uchun mukofoti Cries and Whispers Gʻolib
1973 Bosh roldagi eng yaxshi aktrisa uchun BAFTA mukofoti Scenes from a Marriage Nominatsiya
Eng yaxshi aktrisa uchun Oltin Globus mukofoti — Kinofilm dramasi Nominatsiya
Milliy kinotanqidchilar jamiyatining eng yaxshi ayol roli uchun mukofoti Gʻolib
Nyu-York kino tanqidchilari doirasining eng yaxshi aktrisa uchun mukofoti Gʻolib
Eng yaxshi xorijiy aktrisa uchun David di Donatello mukofoti Gʻolib
1973 "Oltin globus" mukofoti — eng yaxshi aktrisa — musiqiy yoki komediya filmi 40 Carats Nominatsiya
1976 Eng yaxshi aktrisa uchun Akademiya mukofoti Face to Face Nominatsiya
Eng yaxshi aktrisa uchun Britaniya Akademiyasi kino mukofoti Nominatsiya
Eng yaxshi aktrisa uchun Oltin Globus mukofoti — Kinofilm dramasi Nominatsiya
Eng yaxshi aktrisa uchun Milliy Taftish kengashi mukofoti Gʻolib
Nyu-York kino tanqidchilari doirasining eng yaxshi aktrisa uchun mukofoti Gʻolib
Los-Anjeles kinotanqidchilari uyushmasining eng yaxshi aktrisa uchun mukofoti Gʻolib
1978 Eng yaxshi xorijiy aktrisa uchun David di Donatello mukofoti Autumn Sonata Gʻolib
1986 Eng yaxshi aktrisa uchun David di Donatello mukofoti Letʼs Hope Itʼs a Girl Nominatsiya
1987 Farewell Moscow Nominatsiya
1988 San-Sebastian xalqaro kinofestivalining eng yaxshi ayol roli uchun mukofoti The Girlfriend Gʻolib
1989 Eng yaxshi aktrisa uchun Oltin Globus mukofoti — Kinofilm dramasi The Rose Garden Nominatsiya
1992 Monreal Jahon kinofestivalining hakamlar hay’atining maxsus bosh mukofoti Sofie Gʻolib
Monreal Jahon kinofestivalining Ekumenik hakamlar hay’ati mukofoti Gʻolib
Monreal Jahon kinofestivalining eng mashhur filmi Gʻolib
1996 Chikago xalqaro kinofestivali Gold Hugo Private Confessions Nominatsiya
2000 Kann kinofestivali " Oltin palma toʻpi " Faithless Nominatsiya
2000 Eng yaxshi rejissyor uchun Chikago kino tanqidchilari uyushmasi mukofoti Nominatsiya
2000 Eng yaxshi Yevropa filmi uchun Goya mukofoti Ekumenik mukofoti Nominatsiya

Manbalar

tahrir
  1. Larsen. „Liv Ullmann“ (2017-yil 30-avgust). 2017-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-dekabr.
  2. Holden. „A Filmmaker's Hold on His Muse“. The New York Times (2013-yil 12-dekabr). 2020-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  3. Beckett, Lois. „‘This is going to be cherished’: Samuel L Jackson and Elaine May receive honorary Oscars“. The Guardian (2022-yil 26-mart). Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
  4. ABC News 06/24/21 Honorary Academy Award Recipients Announced
  5. Willis, Courtney. „Samuel L. Jackson, Danny Glover honored at Governors Awards“. The Grio (2022-yil 26-mart). Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
  6. Hattenstone, Simon. „A Lifelong Liaison“. The Guardian (2001-yil 3-fevral). 2021-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  7. 7,0 7,1 Jones, Donald. Unravelling Little Norway's Big Secrets. Toronto Star (1986-yil 10-may), s. M03.
  8. Ouzounian, Richard. „TIFF: Liv Ullmann spent 'worst and best times of my life' in Toronto“. Toronto Star (2014-yil 9-sentyabr). 2020-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  9. „The Bergman connection“. The Daily Telegraph (2000-yil 12-fevral). 2014-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  10. Marcus, J. S.. „Liv Ullmann's Return to the Stage“. The Wall Street Journal (2010-yil 17-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-sentyabr.
  11. Liv, Ullmann. Liv Ullmann: interviews, Long, Robert Emmet, 1st, Jackson, MS: University Press of Mississippi, 2006. ISBN 157806824X. OCLC 61458361. 
  12. The Record. 2019-yil 27-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-dekabr.
  13. „An Independent Woman“.
  14. „Unicef People“. UNICEF. 2020-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-dekabr.
  15. „Honorary Doctors“. Norwegian University of Science and Technology. 2019-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 15-oktyabr.