Logoterapiya

Logoterapiya ( qadimgi yunoncha: λόγος - ma'no, sabab) - mavjudlik ma'nosini izlashga asoslangan ekzistensial psixoterapiya turlaridan biri. 20-asr oʻrtalarida Viktor Frankl tomonidan ishlab chiqilgan.

Asosiy tushunchalar

Franklning fikriga ko'ra, logoterapiya uchta tushunchaga asoslanadi:

1-iroda erkinligi

2-ma'noga bòlgan hoxish

3- hayotning ma'nosi.

Logoterapiya kontseptsiyasida aytilishicha, insonni xatti-harakatga undovchi tashqi kuch bu hayotning ma'nosini topish va amalga oshirish istagidir. Franklning so'zlariga ko'ra, insonning asosiy xususiyatlaridan biri ma'noga bo'lgan irodasi bo'lib, uni Frankl Adlerianning ustunlikka intilishi ,pastlik kompleksi qoplashga qaratilgan o'zini o'zi tasdiqlash va Freydning zavqlanish tamoyiliga qarama-qarshi qo'ygan. Frankl ma'noga intilish insonda asosiy turtki beruvchi kuchdir va odamlarga stresssiz holat kerak emas, balki ularga munosib bo'lgan qandaydir ma'noga intensiv intilish kerak deb hisoblardi. Ma'no istagi puchga chiqqanda, befarqlik va zerikish paydo bo'ladi.

Franklning fikricha:Insonning hayot ma'nosiga bo'lgan hoxishlari chippakga chiqgandagi holati bu ekzistiansinal bòshliq deyiladi,bu haqda ekzistensianal faylasuflar ma'lumot berib o'tgan.

Ekzistensial vakuum, logoterapiyaga ko'ra, noogen nevrozga (ma'noga intilishning umidsizlikka tushishi natijasida paydo bo'ladigan nevroz), klinik alomatlarga olib kelishi mumkin.

1950-1960-yillarda Frankl hayot ma'nosining yòqolishiga sababchi bo'luvchi omillarni qayd etdi.U keltirgan statistik ma'lumotlarga ko'ra, ruhiy tushkunlik, giyohvandlik,alkogalizm ko'paysa, tajovvuzkorlik kuchayadi. Bosilgan jinsiy instinktlar tajovuzni keltirib chiqaradi,deb hisoblagan Freyddan farqli o'laroq,Frankl hayotda ma'no yo'qligini tajovuzning muhim sababi deb hisobladi. Uning fikricha,ichkilikboz va giyohvandlar - bu hayotiy ma'noga ega bo'lmagan yoki uni yo'qotgan, ekzistensial bo'shliqni, ichki bo'shliqni, borliqning ma'nosizligini boshdan kechirgan odamlardir.

Manbalar

• V. nomidagi Vena universiteti qoshidagi Logoterapiya instituti. Frankl ^(ingl.) )^(olm.) )
• Viktor Frankl haqida
• "Viktor Franklning logoterapiyasi: psixoterapiya hayotning ma'nosini topishga qanday yordam beradi? » Kutubxonada Yuliya Gavrilovaning ma'ruzasi. N. A. Nekrasov
• Lesevitskiy A. IN. Logoterapiyaning aksiologik matritsasi F. M. Dostoevskiy