Manti

Manti (xit. an’anaviy 饅頭, soddalashtrilgan 馒头, pinyin: mántóu, qozoqcha: мәнті, mänti, مأنتى, turkcha: mantı, oʻzbekcha: manti, monti, armancha: մանթի), shuningdek, manty (qirgʻizcha: манты; ruscha: манты; tatarcha: манты), mantu (forscha, arabcha: منتو; tojikcha: манту) yoki manta (uygʻurcha: مانتا, manta, monta, манта, монта) — manti qasqonda bugʻ yordamida tayyorlanadigan yupqa yoyilgan xamir ichida mayda kesilgan goʻshtdan tarkib topgan taom. Ushbu taom Markaziy Osiyo, Turkiya, Mongoliya, Koreya, Tatariston, Qirim xalqlarining anʼanaviy goʻshtli taomi. Manti soʻzi taxminlarga koʻra, xitoycha „mantou“ soʻzidan kelib chiqqan.

Manti

Tayyor manti

Koreyscha „mandu“

Tayyorlanishi

Manti tayyorlash uchun maxsus xamirni qattiqroq qilib qorasiz, zuvala qilib sochiqqa oʻrab 15minutcha tindirganingizdan keyin yana bir bor mushtlab pishitib undan keyin oʻqlov yordamida yupqa qilib yoyasiz. Yoymadan 10x10 sm hajmli jildlar kesasiz. Yoki xamirdan yongʻok, kattaligida zuvalachalar uzib olib, har birini alohida — alohida juva bilan tugarak qilib yoyasiz: qalinligi 2 mm boʻlsin. Har bir jildga ketganicha qiyma solib manti tugasiz. Qiymasini tayyorlash: Yogʻli qoʻy goʻshtidan olib, oʻtkir pichoq bilan chumchuq tili qilib toʻgʻraysiz, yogʻini sal yirikroq, dumba yogʻi boʻlsa 1x1x1 sm kubik qilib, charvi yogʻini esa bodom kattaligida toʻgʻraysiz. Halqa — halqa qilib toʻgʻralgan piyozni taxta ustiga qoʻyib chopib yuborasiz. Shunday qilganda piyoz bir joyda toʻplanib qolmay qiyma ichida bir tekis tarqaladi. Bunga tuz, murch va zira qoʻshib, yaxshilab mijiysiz. Qiymangiz sellikkina chiqsin desangiz picha suv sevalab, aralashtiring. (Muljallangan tuzni sovuq choyda namakob qilib sevalasangiz yana ham yaxshi). Tugilgan mantilarni qasqonning yogʻlangan lappaklariga bir — biriga tegmaydigan qilib terasiz. Bugda pishish muddati 40 — 45 minut. Dasturxonga tortishda barmoqlaringizni sovuq suvga botirib issiq mantilarni — olasiz va laganlarga terasiz. Alohida idishda porsiyalab berishingiz ham mumkin, yuziga qatiq sevalaysiz, alohida idishda uzum sirkasi keltirib qoʻyasiz. Masalliq: hamiri uchun 500 gr oq un, 1 dona tuxum, 0,5 stakan iliq suv, 1 choy qoshigʻida tuz; qiymasi uchun 1 kg suy goʻshtining lahimi, 100 gr dumba yogʻi yoki 150 gr charvi, 500 gr piyoz, 1 choy qoshigʻida murch va shuncha zira olinadi. Tuz 0,5 stakan sovuq choyda namakob qilib sevalanadi. ESLATMA: a) yaqin terilgan mantilar pishganda semirib bir — biriga yopishib qoladi; b) lappak yogʻlanmasa manti ostining koʻchishi qiyin boʻladi, shakli buzilib, titilib ketadi; c) suvi qaynamasdan oldin quyilganda xamiri lapakka yopishib qoladi; d) suvi qaynagach, tuz sepish kerak, shunda bugʻning harorati kuchliroq boʻladi.

Havolalar

• Oʻzbekcha manti (Aba Sayyohdan)
• Chinese Steamed Bun 饅頭