Mauxari sulolasi
Mauxari sulolasi — Mauxari sulolasi Guptalar davlatidan keyingi hind sulolasi boʻlib, olti avlod davomida Shimoliy Hindistonning keng hududlarini boshqargan. Ular ilgari Guptalarning vassallari, keyinchalik Xarshaning Vardxonlar sulolasining qaramogʻidagi davlat edi. Mauxarilar oʻz mustaqilligini mil. avv VI asrda Kannauk shahrida qoʻlga kiritganlar. Sulola Uttar Pradesh va Magadhaning katta qismida hukmronlik qilgan. Miloddan avvalgi 606-yilda Mauxarilarning imperiyasining katta hududi keyinchalik Guptalar tomonidan qaytarib olingan[1]. Huyen Tssngning soʻzlariga koʻra, bu hudud milodning 600-yillari atrofida mustaqilligini eʼlon qilgan Gauda qiroli Shashanka tomonidan bosib olingan boʻlishi mumkin[2][3] .
| Mauxari sulolasi | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Poytaxti | Kannauj | |||
| Til(lar)i | Sanskrit tili | |||
| Dini | Hinduiylik, Buddizm | |||
| Maydoni | 65,610 | |||
| Boshqaruv shakli | Mutlaq monarxiya | |||
| Tarix | ||||
| - mil. avv 550-yil | Asos solingan | |||
| - milodiy 606-yil | Tugatilgan | |||
Tarix
tahrirMegastenes ushbu xalqni eslatib, ularni Megari deb ataydi. U Hindistonda Amatae (Antal), Bolingeya (Balyan), Gallitalutae (Gahlot), Dimuri (Dahiya), Megari (Mauxari), Ordabae (Buriya), Mese (Matsya) xalqlari mavjud ekanligini yozadi.
Mauxarilar mil. avv V asr oxirida siyosiy hokimiyatni qoʻlga kiritdilar; mil. avv 554-yildagi imperator Xarxa tomonidan yozilgan yozuvda Yajnavarmanning bu davrda Gayadan ajralganligi eslatib oʻtilgan. Barabar va Nagarjuni yozuvlarida eslatib oʻtilganki, Kanauj hukmronligidan taxminan 150 yil oldin Gayani boshqargan uchta Mauxari shohlari quyida: Yajnavarman, Sardulavarman va Anantavarman. Ushbu shohlar faqat „Samanta“ unvoniga ega edilar, bu ularning buyuk podshoh ostida vassal podshohlari ekanliklarini koʻrsatgan, yaʼni ushbu podshohlar Guptalar davlatining hukmdorlariga vassal boʻlganlar. Shoh Sarvavarmanning Asirgarh muhrida unga ergashgan Mauxari shohlari roʻyxati keltirilgan boʻlib, birinchi uchtasi (Harivarman, Adityavarman va Isvaravarman) Maharaja unvoniga ega; keyingisi esa Isanavarman Maharajadhiraja deb nomlangan. Ehtimol, davlatning mustaqilligini qoʻlga kiritgan podshoh Isanavarman edi. Mauxari shohlari keyingi Gupta sulolasi vakillari bilan oʻzaro oilaviy aloqada boʻlganlar, ammo Isanavarmanning mustaqilligini eʼlon qilishi Mauxari va Keyingi Gupta sulolalari vakillari oʻrtasidagi munosabatlarni keskinlashishi olib keladi; Aphsad yozuvida Magadhaning keyingi Gupta sulolasining toʻrtinchi shohi Kumaragupta III ning Isanavarman ustidan gʻalabasi haqida gap boradi. Biroq, sulola hukmronligini davom ettirdi.
Keyingi shoh, Isanavarmanning vorisi boʻlgan Sarvavarman mauxarilarning yoʻqolgan obroʻsini qaytarishga muvaffaq boʻldi va jangda keyingi Gupta shohi Damodaraguptasini magʻlub etdi. Undan keyin Anantivarman va Graxavarman boʻlgan sulolaning soʻnggi qiroli Tanshvarlik Prabhakaravardhanning qizi va taniqli hukmdor Xarxavardhananing singlisi Rajyasriga uylandi. Malva qiroli Devagupta Kanaujga hujum qildi va Mauxari qirolligini tugatish orqali Grahavarmanni oʻldirdi.
Manbalar
tahrir- ↑ „Maukhari dynasty (Indian dynasty) - Britannica Online Encyclopedia“. Britannica.com. Qaraldi: 2013-yil 26-yanvar.
- ↑ Reza, Mohammad Habib; Bandyopadhyay, S.; Mowla, Azizul. Traces of Buddhist architecture in Gupta and post-Gupta Bengal: evidence from inscriptions and literature. Journal of Eurasian Studies. https://www.semanticscholar.org/paper/Traces-of-Buddhist-architecture-in-Gupta-and-from-Reza-Bandyopadhyay/01d8436b3f6853868af264136c93701e27033394.
- ↑ Dasgupta, Biplab. European Trade and Colonial Conquest, Volume 1, 2005. ISBN 9781843310280. Qaraldi: 25-aprel 2020-yil.