Messier 43
M 43 (Messier 43, Messiye 43, boshqa nomi — NGC 1982) — Orion yulduz turkumidagi emissiya tumanligi. Bu faol yulduz shakllanishi jarayonlari sodir boʻlgan ionlangan vodorod maydoni.
- Tumanlik turi: E+R (aks etish va nurlanish);
- Koʻrinish: eB (ekstremal yorqin);
- Yorqinlik (Linds shkalasi boʻyicha): 1 (eng yorqin);
- Rang: R (qizil);
- Yorituvchi yulduz: Hd 37061
- Yorituvchi yulduzning spektral turi: B1V.
Kuzatishlar
tahrirM 43 kosmik chuqurlikdagi eng mashhur obyektlardan biri boʻlgan Buyuk Orion tumanligining bir qismidir. Kuzatishlar uchun eng yaxshi mavsum qishdir. Tiniq osmondagi asosiy tumanlik kuzatish moslamalarisiz qaraganda „Orion qilichi“ (ı, θ va 45 Ori) deb ataladigan θ Orion yulduzining oʻrtacha xiralashgan koʻrinishida koʻrinadi. Yaxshi durbin bilan qaraganda M43ni Orion tumanligining asosiy massasining shimolidagi alohida detali sifatida koʻrish mumkin.
Oʻrtacha aperturali teleskopda (obyektiv diametri 100-150 mm) shahar chetidagi qorongʻu osmonidagi bu ixcham diffuz tumanlikning „verguli“ M 42 dan bir necha yoy minutlar kengligidagi qora chuqurlik bilan qanday ajralganligini koʻrish mumkin. Tumanlik markazida oʻzgaruvchan yorqinlik yulduzi NU Ori (6,5-7,6 m) porlaydi. Katta apertura M 43 ning sharqiy va gʻarbiy qirralari oʻrtasidagi kontrastning farqini koʻrish imkonini beradi. Sharqiy qismi keskin va qarama-qarshidir, lekin uni chegaralab turgan qora chiziq orqasida sharqiy tomonda tumanlikning xira davomini koʻrish mumkin.
Qizigʻi shundaki, M 43 va M 42 „dipskay“ deb ataladigan filtrlarga har xil taʼsirlanishadi. M 42 bilan solishtirganda, M 43 UHC va OIII qoʻllanishiga unchalik sezgir emas, lekin Hβ-filtri uning kontrastini sezilarli darajada oshirishga yordam beradi.
Messiye katalogidagi osmon qoʻshnilari
tahrirM 43 ga eng yaqin va eng qiziqarli obyekt — bu Buyuk Orion tumanligi yoki M42 va M 42/43 juftligi bilan birgalikda Messiye katalogidagi quyidagi obyektlar odatda uzoq qish oqshomlarida kuzatiladi:
- M 78 — ξ Oridan („Orion kamari“ ning sharqiy yulduzi) shimoliy-shimoliy-sharqida juda yorqin aks ettiruvchi tumanliklar majmuasi;
- M 79 — Quyon turkumida kamdan-kam kuzatiladigan sharsimon toʻda (Orionning „oyoqlari“ da, M 42/43 dan uzoq janubda);
- M 50 — chiroyli tarqoq toʻda (Yakkashox turkumida, M 42/43-dan sharqda);
- M 41 — yana bir yorqin toʻda (Katta it turkumida, M 42/43 dan janubiy-sharqda).
"Messiye Marafoni" dagi kuzatishlar ketma-ketligi
tahrir… M 79 → M 42 → M 43 → M 78 → M 45 …