Sodiq Mirahmedovich Mirahmedov (1926-yil 8-avgust Toshkent, OʻzSSR – 1988-yil 18-iyun[1][2]) – genetik-seleksioner olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1976), VASXNIL akademik (1978). Toshkent qishloq xoʻjaligi institutining agronomiya fakultetini tugatgan (1950).

Sodiq Mirahmedovich Mirahmedov
Tavalludi 21-avgust 1926-yil
Toshkent, OʻzSSR, SSSR
Vafoti 18-iyun 1988-yil(1988-06-18)
(61 yoshda)
Aniq emas
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR
Sohasi seleksioner, genetik
Ish joylari Oʻsimliklar genetikasi va fiziologiyasi instituti
Taʼlimi Toshkent qishloq xoʻjaligi instituti
Mukofotlari

Hayoti

tahrir

Sodiq Mirahmedovich Mirahmedov 1926-yil 8-avgustda Toshkent shahrida tugʻilgan.

1945-yilda Toshkent qishloq xoʻjaligi institutiga oʻqishga kirib, uni 1950-yilda tugatgan. 19541964-yillarda Genetika va oʻsimliklar fiziologiyasi institutida ishlagan. Bu institutda ishlagan chogʻida u oʻsimliklar eksperimental biologiyasi institutini tashkil etish gʻoyasini oʻrtaga tashladi va 1964-yilda yangi institut ochilishida oʻz hissasini qoʻshdi. Sodiq Mirahmedovga oʻzi yaratgan institutga rahbarlik qilishni taklif qilishdi, ammo rad javobini berib ushbu institutga ishga kirmoqchi boʻldi. Keyinchalik boshqa lavozimga tayinlandi va 1964—1976-yillarda oʻzi tashkil etgan institutda paxtaning viltga chidamliligi genetikasi laboratoriyasiga rahbarlik qildi. 1976-yilda u Butunrossiya gʻoʻza seleksiyasi va urugʻchiligi ilmiy-tadqiqot institutiga direktor etib saylanib, 1987-yilgacha bu lavozimda ishlagan. 1987—1988-yillarda shu Butunrossiya ilmiy-tadqiqot instituti qoshidagi IV turdagi tolali gʻoʻza navlari laboratoriyasida ilmiy maslahatchi lavozimida ishlagan. Asosiy ilmiy ishlar gʻoʻzaning viltga chidamliligining irsiy tabiatini oʻrganish va uning viltga chidamli navlarini yaratishga bagʻishlangan. U 100 ta ilmiy ishlar va 6 ta ixtiro guvohnomalari muallifi hisoblanadi. 1978—1988-yillarda Lenin nomidagi Butunittifoq qishloq xoʻjaligi fanlari akademiyasi aʼzosi boʻlgan. Gʻoʻzaning chidamli navlarini yaratganligi va ishlab chiqarishga joriy qilgani uchun 1973-yilda SSSR Davlat mukofotini qoʻlga kiritgan[3]. U shuningdek, „Shon-sharaf belgisi“ ordeni, Lenin ordeni, Mehnat Qizil Bayroq ordeni bilan ham taqdirlangan.

Sodiq Mirahmedovich Mirahmedov 1988-yil 18-iyunda vafot etgan.

Mukofotlari

tahrir
  • „Shon-sharaf belgisi“ ordeni.
  • Lenin ordeni.
  • Mehnat Qizil Bayroq ordeni.
  • SSSR Davlat mukofoti (1973).

Ilmiy faoliyati

tahrir

Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Oʻsimliklar eksperimental biologiyasi institutida ilmiy xodim (1954—1963), laboratoriya mudiri (1964—1976), Butunittifoq gʻoʻza seleksiyasi va urugʻchiligi ilmiy tadqiqot instituti direktori (1976—1986), 1986-yildan shu institutda ilmiy maslahatchi. Sodiq Mirahmedovich Mirahmedov yovvoyi Meksika gʻoʻzasi kenja turi (G.mexicanum Tod. Maiyeg)ning turlararo uzoq, geografik shakllari duragaylarida verti-sillyoz viltga chidamlilikning irsiylanishi jihatlarini aniqladi. Yovvoyi Meksika gʻoʻzasi bilan S-4727 gʻoʻza navini tur ichida uzoq geografik shakllarni duragaylash usuli orqali chatishtirib tolasi yuqori sifatli, viltga chidamli, tezpishar, serhosil, koʻsagi yirik gʻoʻza navlarini yaratishning yangi usulini ishlab chiqdi va Toshkent 1, Toshkent 2, Toshkent 3, Toshkent 6 navlarini yaratdi. „Paxtachilik ensiklopediyasi“ning (rus tilida, T., 1985) bosh muharriri boʻlgan. Toshkent shahridagi koʻchalardan biriga uning nomi berilgan.

Adabiyotlar

tahrir
  • Razrabotka metoda vivedeniya viltou-stoychivix sortov xlopchatnika i vnedreniye ix v proizvodstvo,T., 1972; Vnutrividovaya otdalennaya gibridizatsiya xlopchatnika G. hirsutum L. na viltoustoychivost, T., 1974.

Manbalar

tahrir

Havolalar

tahrir