Misr boʻrisi

Misr bo'risi
Muhofaza maqomi
	; Kamayib ketish xavfi ostida (IUCN)
Biologik klassifikatsiya
Domen:	Eukariotlar;
Olam:	Hayvonlar;
Tip:	Xordalilar;
Sinf:	Sut emizuvchilar;
Oila:	Itsimonlar;
Urugʻ:	Boʻri;
Binar nomi
	Canis lupaster lupaster;
	;
Sinonimlari
	C. aureus lupaster; C. lupaster; C. lupus lupaster; C. sacer (Hemprich and Ehrenberg, 1833)

Misr boʻrisi (Canis lupaster lupaster) yoki Misr shoqoli Afrikaning shimoliy, sharqiy va qisman gʻarbiy hududlariga xos boʻlgan Afrika oltin boʻrisining bir turi hisoblanadi.

Taksonomik va evolutsion tarixi

Misr boʻrining taksonomik shaxsiyati aniq boʻlmagan va u ilgari Misr shoqoli deb tanilgan. XX asrning aksariyat qismida bu boʻri oltin shoqolning bir turi sifatida, Canis aureus lupaster deb tasniflangan. Ammo koʻplab zoologlar Misr boʻrisining morfologiyasini kuzatib, uning koʻrinishi kulrang boʻrinikiga oʻxshashligini aniqlagan. Bu keyinchalik mtDNA tadqiqotlari orqali tasdiqlandi va Misr boʻrisi kulrang boʻrining bir turi sifatida qayta nomlanishi kerakligini koʻrsatdi, yaʼni Afrika boʻrisi (Canis lupus lupaster) deb.

2015-yilda Afrika va Yevrosiyodagi oltin shoqollar bir million yildan ortiq vaqt davomida ajralib chiqqan va har xil turlarga mansub ekanligi aniqlandi: C. aureus (Yevrosiyo oltin shoqoli) va C. lupaster (Afrika oltin boʻrisi)^[1]. Bu MSW3 tomonidan rasmiy ravishda tan olinmagan, u 2005-yilda nashr etilgan^[2] va Misr boʻrisini oltin shoqolning bir turi sifatida tasniflagan.

Jismoniy tavsiflari

Misr boʻrisi Senegal boʻrisidan ogʻirroq tana tuzilishi, kengroq boshi, qalinroq moʻynasi, uzun oyoqlari, yumaloqroq quloqlari va qisqa dumiga koʻra farqlanadi. Moʻynasi oltin shoqolnikiga qaraganda toʻqroq va koʻkragida kengroq oq dogʻ mavjud. Senegalning Djoudj Milliy Qushlar Qoʻriqxonasida oʻtkazilgan kuzatuvlar shuni koʻrsatdiki, bu yolgʻiz yashovchi hayvon boʻlib, Senegal boʻrisi hududining chekka qismida yashaydi va oʻlja uchun kurashda Misr boʻrisining ustunligini koʻrsatadi^[3].

Biologiya va feʼl-atvori

Djoudj Milliy Qushlar Qoʻriqxonasidagi choʻponlarning aytishicha, Senegal boʻrisi asosan qoʻzichoq bilan oziqlansa, Misr boʻrisi katta oʻljalarni, masalan, qoʻy, echki va mol ovlaydi^[3].

Yashash joyi va tarqalishi

Misr boʻrisi turli xil mintaqalarda yashaydi; Jazoirda u Oʻrta Yer dengizi, qirgʻoq va tepalik hududlarida (shu jumladan, chegaralangan qishloq xoʻjaligi yerlari, butazorlari, qaragʻayzorlar va eman oʻrmonlari) yashaydi, Senegaldagi populyatsiyalari esa tropik, yarim quruq iqlim zonalarida, jumladan Sahel savannalarida yashaydi. Lupaster populyatsiyalari Malida quruq Sahel massivlarida yashashi hujjatlashtirilgan^[3].

Odamlar bilan munosabatlari

Misr ilohi Anubisning hayvon boshi oltin shoqoldan koʻra Afrika boʻrisiga asoslangan boʻlishi mumkinligi aytiladi^[4].

Manbalar

↑ Koepfli, K.-P.; Pollinger, J.; Godinho, R.; Robinson, J.; Lea, A.; Hendricks, S.; Schweizer, R. M.; Thalmann, O. et al. (2015-08-17). "Genome-wide Evidence Reveals that African and Eurasian Golden Jackals Are Distinct Species". Current Biology 25 (16): 2158–65. doi:10.1016/j.cub.2015.06.060. PMID 26234211.
↑ Wozencraft, W. C. „Order Carnivora“, . Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 3-, Johns Hopkins University Press, 2005 — 532–628-bet. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 "Reviving the African Wolf Canis lupus lupaster in North and West Africa: A Mitochondrial Lineage Ranging More than 6,000 km Wide". PLOS ONE 7 (8): e42740. 2012. doi:10.1371/journal.pone.0042740. PMID 22900047. PMC 3416759. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3416759.
↑ The Independent – Golden Jackals Moving Into Western Europe

Qoʻshimcha adabiyotlar

Osborn, D. J. & Helmy, I. (1980), The contemporary land mammals of Egypt (including Sinai), Fieldiana Zoology new series, no.5, pp. 361–71

[koepfli2015-1] Koepfli, K.-P.; Pollinger, J.; Godinho, R.; Robinson, J.; Lea, A.; Hendricks, S.; Schweizer, R. M.; Thalmann, O. et al. (2015-08-17). "Genome-wide Evidence Reveals that African and Eurasian Golden Jackals Are Distinct Species". Current Biology 25 (16): 2158–65. doi:10.1016/j.cub.2015.06.060. PMID 26234211.

[MSW3lupaster-2] Wozencraft, W. C. „Order Carnivora“, . Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 3-, Johns Hopkins University Press, 2005 — 532–628-bet. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.

[gaubert2012-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 "Reviving the African Wolf Canis lupus lupaster in North and West Africa: A Mitochondrial Lineage Ranging More than 6,000 km Wide". PLOS ONE 7 (8): e42740. 2012. doi:10.1371/journal.pone.0042740. PMID 22900047. PMC 3416759. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=3416759.

[4] The Independent – Golden Jackals Moving Into Western Europe

[1]

[2]

[3]

[4]