Naantali

Naantali Finlandiyaning janubi-gʻarbiy qismidagi shaharcha boʻlib, yozda kurort shahri sifatida mamlakatning muhim turistik markazi hisoblanadi.^[1]^[2]^[3] Bu kurort shahar 19,579 (2021-yil 31-dekabr) aholisiga ega va Finlandiyaning janubi — gʻarbiy qismida, Turkudan 14km gʻarbda joylashgan.

Shaharning maydoni 311.50km² . Bu hududning katta qismida orollar joylashgan, ammo aholining asosiy qismi orolda yashamaydi. Orollarning aksariyati oʻrmon va qishloq xoʻjaligi yerlari bilan qoplangan.

Tarixi

Finlandiyaning eng qadimiy shaharlaridan biri boʻlgan Naantali oʻrta asrlardagi Brigitt monastiri Vallis gratiae (yoki Nådendal Abbey) atrofida tashkil etilgan boʻlib, cherkov hali ham uning siluetida hukmronlik qiladi. Nizom 1443-yilda Finlandiyaning oʻsha paytdagi hukmdori Shvetsiya qiroli Kristofer tomonidan imzolangan. Monastir savdo huquqi va boshqa imtiyozlarga ega boʻldi va uning atrofidagi shahar rivojlana boshladi. Bundan tashqari, ziyorat qilish uchun muhim manzilga aylandi.

16-asrda katolik Finlandiyaning rasmiy dini sifatida protestantizmga oʻz oʻrnini bosgach, monastir yopildi va shahar tushkunlikka tushib qoldi. Bu 18-asrning oʻrtalariga qadar davom etdi, yaʼni shahar pullik va bojxona palatasiga ega boʻldi. Ikki asrlik iqtisodiy turgʻunlik davrida shahar oʻzining trikotaj paypoqlari bilan mashhur boʻlgan, bu hunarmandchilik monastir davridan beri davom etgan.

1863-yilda Kalevanniemi burnida kurort tashkil etildi, bu esa shaharning dam olish maskani sifatidagi maqomini oshirdi. 1922-yilda Luonnonmadagi Kultaranta mulki Finlandiya mustaqillikka erishganidan besh yil oʻtgach, Respublika Prezidentining rasmiy yozgi qarorgohiga aylandi.

Merimasku, Rymättyla va Velkua munitsipalitetlari 2009-yil 1-yanvarda Naantali bilan birlashtirildi .

Shaharning aholi jon boshiga soliq daromadi Finlandiyadagi barcha shaharlar ichida ikkinchi, janubi- gʻarbiy Finlandiya provinsiyasida esa eng yuqori hisoblanadi.

Shahar nomi

Naantali nomi Nådendal shahrining shvedcha nomining finlashtirilgan versiyasidir. Shvedcha nomi lotincha Vallis Gratiae dan toʻgʻridan-toʻgʻri tarjima sifatida berilgan, bu soʻzma-soʻz „Inoyat vodiysi“ degan maʼnoni anglatadi.^[4]

Turizm va diqqatga sazovor joylar

Mintaqaning maʼmuriy markazi va eng yirik shahri Turku va arxipelagning yaqinligi bu hududning sayyohlar orasida mashhur boʻlishiga yordam beradi.

Shaharning boshqa diqqatga sazovor joylari orasida Moomin World, Kailo orolidagi tematik park va Naantali oʻrta asrlardagi monastir tosh cherkovi mavjud. Hududga Finlandiya Prezidentining rasmiy yozgi qarorgohi, Luonnonmaada joylashgan Kultaranta mulki ham kiradi.

Arxipelagdagi dengiz qayiqlari harakati S/S Ukkopekka tomonidan boshqariladi. Qadimgi paroxod kruizi Naantali- Turku — Naantali.

Naantali har iyun oyida xalqaro musiqa festivaliga mezbonlik qiladi va iyul oyida anʼanaviy Sleepyhead Day(uyquli bosh kuni) karnavaliga mezbonlik qiladi.

Madaniyat

Har yili 27-iyul Naantali milliy uyquli bosh kunini nishonlaydi (fin: Unikeonpäivä ; Swedish). Qadimgi anʼanaga koʻra, ertalab soat 7 da shahar portidan dengizga tanlangan „uyquli bosh“, odatda fin mashhur odamni uloqtirishadi. Uxlayotgan odamning kimligi voqea sodir boʻlgunga qadar sir saqlanadi. Tanlangan odamlar odatda shahar manfaati uchun biror narsa qilishgan shaxslar boʻladi.^[5]^[6]^[7]^[8]

Boshqa sanoat sohalari

Turizmdan tashqari, shaharning asosiy tarmoqlari elektr energiyasi ishlab chiqarish, neftni qayta ishlash, ishlab chiqarish va xizmat koʻrsatishdir . Naantali porti Finlandiyada yuk tashish hajmi boʻyicha uchinchi oʻrinda turadi va shaharda hukumat nazoratidagi Fortum va Neste kompaniyasiga tegishli elektr stantsiyasi va neftni qayta ishlash zavodi joylashgan.