Nadejda Yelizarovna Maltseva (pasporti bo'yicha familiyasi Pupko[1]; 1945-yil 12-aprel, Moskva2023-yil 28-iyun[2], Moskva) rus shoirasi, tarjimon. 2011-yil "Kumush asr" she’riyat mukofoti laureati bo'lgan[3][4].

Nadejda Maltseva
Tavalludi
Надежда Елизаровна Мальцева

1945-yil 12-aprel
Vafoti 2023-yil 28-iyun
Moskva, Rossiya
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR Rossiya bayrogʻi Rossiya
Kasbi shoira, tarjimon
Faoliyat yillari 1962-2023-yillar

Biografiyasi

tahrir

Yozuvchi Yelizar Maltsev (1917-2004)ning qizi. U pasport olayotganda otasining o‘gay otasining familiyasini qabul qilgan.

Nadejda Maltseva juda erta yozishni boshlagan. "Yoshlik" jurnalida (1964) uning beshta she’ridan iborat to‘plam paydo bo‘ldi (barcha matnlar tahririyat va senzura tomonidan tuzatilgan edi). Shu sonning 68-betida Ye. Yevtushenkoning talabi bilan L. Gubanovning 12 misrasi chop etildi ("Rassom" sarlavhasi ostida "Polina" poemasidan parcha - "O‘ttiz yettiga o‘ttiz yetti xolst"). Gubanov va Maltsevaning nashrlari A. Markovning "Debyutant shoirlarga ochiq xat" nomli g‘azabli maqolasiga sabab bo‘ldi. Bu maqola keyinchalik "Krokodil" va "Adabiyot gazetasi"da qayta nashr etildi[5]. Garchi "Yoshlik" jurnali o‘sha yilning 12-sonida "Galka Galkina" (Boris Polev tomonidan "Yoshlik" hajviy bo‘limi uchun o‘ylab topilgan personaj) imzosi bilan "Debyutant hajvchi Aleksey Markovga ochiq xat" ni nashr etgan bo‘lsa-da, Maltseva uchun o‘z she’rlarini chop etish imkoniyati ko‘p yillar davomida yopiq bo‘lib qoldi. Maltsevaning eslashicha, Anna Axmatova unga: "Nadya, tillarni o‘rganing," degan ekan. Sovet davrining boshqa shoirlari singari, u ham podstrochniklardan tarjima qilishga majbur bo‘lgan. Maltseva tarjima qilgan Boltiqbo‘yi shoirlari orasida (shu jumladan mualliflik kitoblari bilan) Yustinas Martsinkyavichyus, Ramute Skuchayte, Yurgis Baltrushаytis, Tatyana Rostovаyte, Alfonsas Maldonis, Eduardas Mejelаytis va boshqa ko‘plab shoirlar nashr etilgan.

1977-yilda tarjimon, shoir sifatida SSSR Yozuvchilar uyushmasiga a’zo bo‘ldi. Maltsevaning she’rlari (xususan, faqat qo‘lyozmada mavjud bo‘lgan "Skameyka va Arbat" to‘plami) samizdatda tarqaldi. Taganka teatrining mashhur "Dunyoni larzaga solgan o‘n kun" spektaklida (premyerasi 1965-yil 2-aprelda bo‘lib o‘tgan) birinchi va ikkinchi parda Malseva tomonidan yozilgan qo‘shiqlar bilan boshlanardi. Biroq, hokimiyat vakillari shoirani adabiyotdan butunlay siqib chiqarishga (L. Gubanov bilan bo‘lgani kabi) muvaffaq bo‘lmadi.

Shoira 2023-yil 28-iyunda, 79 yoshida vafot etdi. Marhumning xoki Kuzminsk qabristoniga dafn etildi[6].

Manbalar

tahrir
  1. „Союз писателей Москвы“. 2017-yil 27-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 18-iyun.
  2. Владислав Резвый. „R.I.P. Надежда Мальцева“ (ru). www.facebook.com. Qaraldi: 2023-yil 28-iyun.
  3. За книгу стихотворений «Навязчивый мотив» (M., «Водолей», 2011)
  4. „В ДРЗ вручили премию «Серебряный век»“. 2016-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 16-yanvar.
  5. Юность. — 1964, № 12
  6. „Мальцева Надежда Елизаровна | Филологический некрополь“ (ru-RU). Qaraldi: 2024-yil 12-aprel.