Nagoya (yapon tilida那古屋[1]) – hukumatga bo'ysunadigan va aholisining soni bo'yicha Yaponiyaning to'rtinchi yirik shaharidir.Yaponiyadagi eng katta portlardan biri va Aichi prefekturasining ma'muriy markazi. 2005-yilda Nagoya Butunjahon Ekspo ko'rgazmasiga mezbonlik qilgan. Shaharning maydoni 326,43 km2, aholisi 2 271 171 kishi va zichligi har kilometrga 6969,86 ta odam to'g'ri keladi.

Nagoya
名古屋市
viloyat ahamiyatiga ega shahar
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
35°07′0″N 136°56′0″E / 35.11667°N 136.93333°E / 35.11667; 136.93333
Mamlakat Yaponiya
{{{tuman_turi}}} Ayti
Hukumat
 • Mer Takasi Kavamura
Asos solingan 1614
Ilk eslatilishi 1610
Maydon 32,643 km2 (12,604 kv mi)
Markazi balandligi 250 m
Rasmiy til(lar)i yaponcha
Aholisi
 (2014)
2 271 171
Zichligi 6969,86 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9
Telefon kodi +81 52
Pochta indeks(lar)i 23100-223100-2
Nagoya 名古屋市 xaritada
Nagoya 名古屋市
Nagoya
名古屋市

Umumiy ma'lumot

tahrir

Nagoya aholisi soni bo'yicha Yaponiyada Tokio,Yokagama va Osakadan keyin to'rtinchi o'rinni egallaydi.G'arbda qadimgi Yaponiya poytaxti Kioto va sharqdagi zamonaviy poytaxt Tokio o'rtasidagi oraliq mavqega ega boʻlgani sababli, ba'zan Tyukyo (yapon tilida 京 中 京: Kyo:, "o'rta poytaxt") deb nomlanadi. Nagoya mamlakatning muhim savdo va sanoat markazi va Chubu mintaqasi bo'lib, u yerda muhim transport yo'llari G'arbiy va Sharqiy Yaponiya bilan kesishadi. XXVII asrdan boshlab shahar tarixiy Ovarining provinsiyasining markazi bo'lib xizmat qilgan va samuraylarning qarorgohiga aylangan.

 
Nagoya shahri

Shahar timsoli

tahrir

Nagoyaning emblemasi aylana ichiga o'ralgan ieroglif ("sakkiz") dir. Bu shaharning o'rta asr hukmdorlari, Ovariya provintsiyasidan boʻlgan Tokugava klanining lateral filialining qadimiy ramzi.Yaponiya madaniyatida 8 raqami cheksizlikni anglatadi, shuning uchun emblema Nagoyaning cheksiz rivojlanishi va gullab-yashnashini anglatadi. Emblema 1907-yil oktabrda tasdiqlangan.

 
Nagoya shahri timsoli

Nagoyaning bayrog'i oq matodan iborat bo'lib,uning yoni qizil timsoldan ishlangan.

Geografiyasi

tahrir

Nagoya Xonsyu orolining markaziy qismida, Ovariya provinsiyasida Mino tekisligida joylashgan.Maydoni 326,43 km2.[2] Shaharning janubini Ise Bay suvlari yuvadi. Nagoyadan janubga ikkita yirik daryolar oqib o'tadi: shimoldan Shonay va sharqdan Tempaku. Ikkalasi Ise ko'rfaziga oqadi. Shuningdek, shaharning markazi bo'ylab, shimoldan janubga, XVII asr boshlarida, Nagoya qal'asi qurilishi paytida qazilgan Horikawa kanalining suvlari ham mavjud. Nagoyaning relyefi shartli ravishda uch zonaga bo'linadi: sharqiy tepaliklar, markaziy plato va shimoliy, g'arbiy va janubdagi allyuvial tekisliklarga. Nagoyaning shimoliy, g'arbiy va janubidagi hududlar Kita, Nishi, Nakamura, Nakagava va Minato shaharlarini, shuningdek Minami va Atsuta qismlarini o'z ichiga oladi. Ushbu joylar daryo vodiylarida va og'izlarida alluviy to'planishi natijasida hosil boʻlgan.

 
Panorama Nagoya

Tarixi

tahrir

Zamonaviy Nagoya hududidagi odamlar yashaydigan joylar paleolit davridan beri mavjud boʻlgan. Birinchi ming yillikning boshlarida bu joylar nisbatan zich joylashgan edi. XXVII asrga kelib, zamonaviy shaharning hududi bir nechta aholi punktlaridan iborat edi, ularning eng kattasi Atsuta shahri edi. U xuddi shu nomdagi Shinto ibodatxonasida, Ise imperatorlik maqbarasidan keyin ikkinchi o'rinda turardi.Ushbu aholi punktining g'arbiy qismida Kuvana porti boʻlgan - o'sha paytdagi Yaponiya poytaxti Kiotodan mamlakatning sharqiy viloyatlarigacha boʻlgan yo'lda muhim transport markazi boʻlgan. 1610-yilda Yaponiya syoguni Nagoya qal'asini qurishga buyruq berdi. Qal'a ikki yilda qurib bitkazildi.O'shandan keyin bu qal'a provinsiyaning markazi vazifasini o'tagan. 1889-yil 1-oktabrda Nagoya okrugi shahar maqomini oldi. O'sha paytga kelib, u 3,34 km maydonni egallagan bo'lib, unda 150,700 ga yaqin aholi istiqomat qilgan.

Ma'muriy bo'linishi

tahrir

Ma'muriy jihatdan, Nagoya 16 tumanga bo'linadi (ku): Naka-ku, Kita-ku, Minami-ku, Nisi-ku, Xigashi-ku, Chikusa-ku, Nakamura-ku, Meito-ku, Nakagawa-ku, Midori-ku, Moriyama-ku, Tempaku-ku, Mizuho-ku, Atsuta-ku, Minato-ku va Shova-ku. Shahar meri-Takasi Kavamura.

Ta'lim

tahrir

Nagoyada 21 ta universitet mavjud. Eng mashhuri Nagoya shtat universiteti. 1939-yilda tashkil etilgan ushbu universitet nafaqat Achi prefekturasidagi, balki Markaziy Yaponiya mintaqasidagi eng yirik universitetdir. Ushbu universitetning to'rt nafar olimi Nobel mukofotiga sazovor bo'lishgan.[3] Bundan tashqari, Nagoyaning taniqli universitetlari ro'yxatiga Nanzan va Tyuko universitetlari kiritilgan. Shuningdek, Nagoyada ko'plab kollejlar va umumiy o'quv muassasalari mavjud.

 
Markaziy Bino

Manbalar

tahrir
  1. Также известны старые равнозначные написания: Andoza:Lang-ja2 и Andoza:Lang-ja2.
  2. „Статистические данные с сайта города Нагоя“ (deadlink). 2009-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-noyabr. (Wayback Machine saytida 2009-03-14 sanasida arxivlangan)
  3. „歴史/各種データ | 大学の概要/学部・研究科“ (ja). www.nagoya-u.ac.jp. 2018-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-sentyabr.