Nyurnberg qovurilgan kolbasasi (Nyurnberg qovurilgan kolbasa, nemis. Nürnberger Rostbratwurst) — grilda qovurish uchun moʻljallangan kichik nemis qaynatilgan kolbasasi. Frankon Nyurnberg ixtisosligi, 2003-yildan beri geografik yoʻnalish himoyasida. 2013-yilda Nyurnberg qovurilgan kolbasa 700-yilligini nishonladi: 1313-yil 13-sentabrda Nyurnberg shahar kengashi birinchi marta choʻchqaning tana goʻshtining faqat filetosidan ishlab chiqarishga qaror qildi. Tegishli hujjat — „goʻsht farmoni“ Bavariya davlat arxivida saqlanadi.

Nyurnberg qovurilgan kolbasa uchun uzunligi 9 sm gacha va ogʻirligi 25 grammgacha boʻlgan kichik oʻlcham, qoʻpol yogʻsiz choʻchqa goʻshti va marjoramdan tayyorlangan oʻrta kepakli qiyma goʻsht asosiy ziravor sifatida tavsiflanadi.Afsonaga koʻra, kolbasa kichik hajmi qadim zamonlarda Nyuremberg qassoblari yashirincha kalit teshigi orqali yopilgandan keyin notoʻgʻri soatlarda kichik kolbasa sotganligi bilan izohlanadi. CNyurnberg kolbasalari uchun choʻchqa goʻshti, jambon, yonoq va choʻchqa terisini qoʻshmasdan  mos keladi[1]. Tuz va qalampir va anʼanaviy ravishda dominant maryorandan tashqari, har bir qassob oʻzining imzo retseptiga koʻra boshqa ziravorlarni qoʻshadi. Nyurnberg kolbasalari diametri 15 mm gacha boʻlgan ingichka isteʼmol qilishga qulay boʻlgan qoʻy ichaklariga toldiriladi[2].

Mustaqil taom sifatida tayyor Nyurnberg qovurilgan kolbasasi karam, kartoshka salati yoki yerqalampir va non bilan taqdim etiladi, klassik versiyada — qalay likopchasida. Ular Bamberg dudlangan pivosi, malt yoki karamel notasi boʻlgan quyuq pivo yoki frankon silvanerni tavsiya qiladi[3]. Koʻcha ovqatlari sifatida Nyurnbergdagi qovurilgan kolbasa achchiq xantal bilan uch boʻlakda sotiladi. Nyuremberg kolbasasi qismlari uch, olti, oʻn va oʻn ikkita. Grildan tashqari, Nyurnberg kolbasalari sharob sirkasi va piyoz qoʻshilishi bilan issiq suvda „koʻk maslahatlar“kabi isitiladi".Nyurnberg qovurilgan kolbasa va boshqa ovqatlar, masalan, dimlangan kartoshka, kartoshka shoʻrvalari tayyorlanadi va ular qushqoʻnmas yoki karam salatiga qoʻshiladi.

Nyurnbergda kolbasasini ishlab chiqarish, shu jumladan Nyurnberg qizarib pishgan kolbasasi, taxminan yetmushga yaqin qassoblar va toʻrtta yirik korxonalar, eng mashhuri HoWe Wurstwaren sobiq futbolchi va futbol murabbiyi Uli Xenessga tegishli boʻlib, kuniga 4 million Nyurnberg kolbasa ishlab chiqaradi. Nyuremberg qovurilgan kolbasasi xalqaro eʼtirofga erishdi: ular dunyodagi eng yaxshi mehmonxonalarda nonushta bufetida topilishi mumkin, ular asta-sekin tanish ingliz sosislarini almashtiradilar[4]. Nyurnbergdagi Bratwurstlarga xizmat qiladigan eng mashhur tavernalar Zum Gulden Stern va Bratwurstglöcklein.

Zamondoshlarning fikriga koʻra, I. V. Gyote turingen bratvourstlarining ishtiyoqli muxlisi boʻlgan, ammo u Veymarda Nyurnberg kolbasalariga ham buyurtma bergan. Jan Pol Bayretga Nyurnberg kolbasalarini nashriyot yuborgan, yozuvchi unga 1813-yilda quyidagi soʻzlar bilan minnatdorchilik bildirdi: „Nyurberg kolbasalarni mening oshqozonim unutmaydi“[5].

Manbalar

tahrir
  1. Dorothea Cerpnjak 2005, Nürnberger Rostbratwurst.
  2. Rheinische Post: Chto vnutri nyurnbergskoy jarenoy kolbaski?(olm.)
  3. Erwin Seitz „Ein Bestseller: die «Küchenmeisterei»“, . Die Verfeinerung der Deutschen: Eine andere Kulturgeschichte. Berlin: Insel Verlag, 2011. ISBN 978-3-458-17505-6. 
  4. Die Welt: Klassicheskoy nyurnbergskoy jarenoy kolbaske ispolnyaetsya 700 let (Wayback Machine saytida 2022-06-05 sanasida arxivlangan)(olm.)
  5. Dorothea Cerpnjak 2005.

Adabiyotlar

tahrir
  • Wolfger Pöhlmann „Von Patenten, «Wärschdla im Weggla» und Wurstkriegen“, . Es geht um die Wurst. München: Albrecht Knaus Verlag, 2017. ISBN 3813507106. 
  • Wolfgang Herles „Extrawurst“, . Vorwiegend festkochend. Kultur und Seele der deutschen Küche. Random House, 2019. ISBN 9783641216085. 
  • Dorothea Cerpnjak. Kleine Kulturgeschichte der Bratwurst. Eine Lieblingsspeise erobert die Welt, 1. Auflage, Leipzig: Buchverlag für die Frau GmbH, 2005. ISBN 3-89798-132-7. 

Havolalar

tahrir